ضرورت ادغام آموزش پزشک خانواده در دوره پزشکی عمومی

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ دکتر سعید نمکی در نشست مجازی نهمین شورای آموزش پزشکی عمومی به صورت ویدئوکنفرانس اظهار کرد: این نشست و گفت و گو در خصوص دوره پزشکی عمومی بسیار مهم است زیرا پزشکی عمومی دروازه‌‌بان اصلی نظام سلامت محسوب شده و آنچه در دوره آموزشی طب عمومی در کشور به عنوان مهارت آموزی و سایر ابعاد به دانشجوی طب منتقل می‌‌کنیم، شاید مهمترین و اساسی‌‌ترین رکن ما در آموزش علوم پزشکی باشد. همانطور که در نظام آموزشی ابتدایی نیز مهمترین قسمت کار در کل نظام‌‌های آموزشی جهان، همان سالهای ابتدایی است که دانش آموزان در مدرسه شروع به تحصیل می‌‌کنند.

وزیر بهداشت تصریح کرد: متاسفانه در آموزش و پرورش کشورمان هنوز هم چیزی به عنوان Education‎ نداریم و تنها به فراگیری و پرکردن حافظه بسنده می‌‌شود و از روز نخست آموزش و کسب مهارت‌‌های زندگی به دانش آموزان نادیده انگاشته می‌‌شود. برای مثال، در کشورهای خارجی دانش آموز را از روز اول به پارلمان، اداره پلیس و ایستگاه‌‌های راهنمایی و رانندگی می برند تا از نزدیک بیاموزد اما در نظام آموزشی ما، از روز اول واژه های سخت و پیچیده‌‌ای به دانش آموز آموزش داده می‌‌شود که بسیاری از آنها در زندگی اجتماعی کاربردی ندارند؛ امروزه در دنیا گفته می‌‌شود که دانش آموز باید دانش و مهارت کاربردی را به جای پرکردن حافظه فرا بگیرد و این موضوع یکی از نقص‌‌های آموزش ابتدایی تا آموزش دانشگاهی ماست.

نمکی بیان کرد: بنده از نخستین روزی که به تدریس مشغول شدم، همواره این نگاه را داشته‌‌ام که بیشترین سرمایه گذاری را باید در آموزش پزشک عمومی داشته باشیم. متاسفانه هنوز هم نقص‌‌هایی می‌‌بینم که بارها نیز آنها را بیان کرده‌‌ام. اولین مشکلی که در آموزش علوم پزشکی وجود دارد، این است که هنوز آموزش‌‌های ما جامعه محور نیستند. ما هنوز نمی‌‌دانیم که طبیب با این سطح از مهارت برای کدام جایگاه نظام ارائه خدمت باید تربیت شود. پزشک ما باید بداند که به کدام جمعیت و در کجای مملکت و به کدام شیوه قرار است خدمت کند.

ضرورت ادغام آموزش پزشک خانواده در دوره پزشکی عمومی

نمکی درباره پزشک خانواده تصریح کرد: نکته دیگر، آموزش پزشک خانواده است. معتقد نیستم که با رزیدنتی و دوره‌‌های طولانی پزشک خانواده تربیت کنیم. ما اگر به دنبال مدل تربیت پزشک خانواده در دوره چهارساله رزیدنتی برویم، شاید 20 سال آینده هم نتوانیم طرح پزشک خانواده را که سال‌‌هاست معطل مانده و دروازده بان اصلی نظام ارائه خدمت است را مهیا کنیم؛ از طرف دیگر با یک دوره آموزشی کوتاه مدت می‌‌توانیم پزشکان عمومی را آموزش دهیم تا کار پزشک خانواده را انجام دهند، اما تقاضای اصلی من ادغام آموزش پزشک خانواده در دوره پزشکی عمومی است. یعنی پزشکان عمومی ما با قابلیت نشستن بر جایگاه پزشک خانواده باید تربیت شوند. در غیر این صورت، مجبور به برگزاری دوره‌‌های جداگانه هستیم. برای استقرار پزشک خانواده در کشور نیازمند تربیت پزشکان عمومی هستیم که به صورت ادغام یافته آموزش پزشک خانواده را برای حداقل‌‌هایی که در نظام ارائه خدمت لازم است، فراگیرند.

دانشجوی پزشکی باید جامعه محور تربیت شود

وی با تاکید بر اینکه دانشجوی پزشکی باید جامعه محور تربیت شود، بیان کرد: جامعه محور تربیت شدن دانشجوی پزشکی هم مستلزم درگیر شدن آنها در حل و فصل مسائل اجتماعی است. طرح هر خانه یک پایگاه سلامت یکی از آرزوهای من بود که در راستای تحقق جامعه محور شدن موضوع سلامت طراحی شده و در حال اجرایی شدن بود، اما متاسفانه کرونا سرعت و نفس‌‌مان را در اجرای برنامه هایی که داشتیم گرفت، ولی همکارانم آنها را با جدیت پیگیری می‌‌کنند.

ضرورت آشنایی دانشجویان علوم پزشکی با مولفه‌‌های اجتماعی موثر بر سلامت

نمکی گفت: دانشجویان علوم پزشکی باید با مولفه‌‌های اجتماعی موثر بر سلامت آشنا شوند، در غیراین صورت از حل و فصل مشکلات بیماران و مدیریت بیماری‌‌ها در مملکت عاجز خواهند شد. پزشکان ما به خوبی با تشخیص افتراقی بیماری‌‌ها از حیث درمان و دارو آشنا هستند، اما متاسفانه مولفه‌‌های اجتماعی موثر بر آن بیماری از بعد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و سیاسی را نمی‌‌شناسد.

وی افزود: دومین نکته‌‌ای که همواره تقاضا کرده‌‌ام این است که پزشک عمومی را باید یک عنصر چند بعدی و آشنا به مسائلی که باید در فیلد مدیریت کند، تربیت کنیم. سالانه 380 هزار مرگ داریم که 313 هزار مرگ در رابطه با بیماری‌‌های غیرواگیر است، بنابراین، پزشک تربیت شده ما باید راهکارهای پیشگیری، درمان و بازتوانی بیماری را بداند. چگونه پیشگیری کند، چگونه بیماری را درمان کند و چگونه بازتوانی و توانبخشی کند. پررنگ کردن مولفه‌‌های بیماری در آموزش‌‌ها باید دیده شوند، یعنی اگر برخی مولفه‌‌ها در برخی مناطق پررنگ‌‌تر است، دانشجوی علوم پزشکی باید با این مولفه‌‌ها آشنا شود. برای مثال، اگر امروز بحث کرونا را پیش رو داریم، دانشجوی طب باید ظرفیت کار کردن در بخش آی سی یو را پررنگ تر بیاموزد تا بتواند بعداز فارغ التحصیلی در اقصی نقاط مملکت آن را به کار گیرد.

وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: نکته دیگری که از آموزش علوم پزشکی انتظار داریم، آشنایی دانشجویان با دیرینه فرهنگی و مبانی غنی فرهنگ این سرزمین است. دانشجویان ما کتاب‌‌های درسی مانند هاریسون را خوب می‌‌شناسند، اما به ندرت در مورد ابن سینا و رازی اطلاعات دارند. اگر دانشجوی این سرزمین این فرهنگ کهن را دریافت و به دیرینه‌‌ای غنی که صدها سال پیش بزرگان ارزشمندی را به دنیا تقدیم کرده، پیوست، به راحتی علقه و پیوندش را با سرزمینش قطع نخواهد کرد.

وی گفت: در علم توسعه مبحثی به نام development by invitation داریم که براساس آن، کشورهایی که دیرینه فرهنگی ندارند، توسعه یافتگی در آنها کپی برداری از سرزمین‌‌های دیگر است. پیوند دانشجویان ما در دوره پزشکی عمومی با بزرگان طب ایران زمین بسیار کمرنگ است و هرچه رنگ و لعاب این نگاه را در دانشجویان این سرزمین قوی‌‌تر کنیم، پیوستگی آنها با دیرینه فرهنگی شان نیز قوی‌‌تر خواهد شد. در روزگاران قدیم طبیبان ادیب یا ادیبان طبیب داشتیم، اما در حال حاضر هیچ کدام از این‌‌ها را در افق این سرزمین نمی‌‌بینم و افرادی یک بعدی تربیت می کنیم که به ماشین‌‌های تشخیص و درمان و نسخه نویسی بدل می‌‌شوند.

پزشک عمومی باید مدیر تربیت شود

وزیر بهداشت عنوان کرد: نکته دیگر اینکه باید به پزشک عمومی به عنوان مدیر تیم ارائه خدمت در کشور توجه کنیم. پزشک عمومی باید بتواند مثلا بهداشت حرفه‌‌ای، برنامه واکسیناسیون، کارشناس بهداشت عمومی، بهداشت محیط، پرستار، ماما و بهورز را مدیریت کند. ما هنوز طبیبی که در نظام ارائه خدمت در حد پزشک عمومی بتواند جایگاه مدیریت داشته باشد، تربیتش کنیم، به همین دلیل است که پزشکان عمومی ما که می‌‌توانند قاعده های اصلی این هرم ارائه خدمت باشند، بعضا از کار مدیریت کنار گذاشته می‌‌شوند و فردی غیر از آنها مدیریت مراکز جامع خدمات سلامت را برعهده می‌‌گیرد. بنابراین، در دوره طب عمومی باید مدیریت نظام ارائه خدمت را در نظام سلامت به پزشک عمومی بیاموزیم، در غیر اینصورت فردی را تربیت کرده‌‌ایم که مهارت کافی برای مدیریت تیم ارائه خدمت نخواهد داشت.

انتهای پیام/