رویارویی آمریکا و چین؛ این بار "دیپلماسی ماسک"

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو، امروز در تحلیلی نوشت: در شرایط همه گیری عفونت کووید-19 در جهان، نوعی بازی که بین کشورها رواج پیدا کرد که عنوان "دیپلماسی ماسک" را به خود گرفته است. ماهیت اصلی آن در استفاده از کمک‌های انسان دوستانه و پزشکی برای شکل گیری یک اعتبار مثبت از خود، هموار سازی شرایط در لحظات حساس و بحرانی در روابط بین المللی و تحقق آرمان‌های خاص در عرصه سیاست خارجی، نهفته است.

در همین راستا، رویارویی چین و آمریکا در منطقه جنوب شرق آسیا مورد توجه خاص قرار گرفته است. در حال حاضر، این منطقه کوچک از جهان،  برای هر دو قدرت بسیار بزرگ و برای کل جامعه جهانی دارای اهمیت بسیار زیادی است. به همین دلیل، هرگونه تغییر در سیاست ایالات متحده و چین، بلافاصله منجر به تجدید نظر در دستورالعمل‌ها و راهبردهای کشورهای کوچک جنوب شرق آسیا می شود که مجبور به اتکا به تصمیمات و امکانات کشورهای بزرگ هستند.

"دیپلماسی ماسک" پکن در مجموع 120 کشور را تحت تأثیر خود قرار داده است. به طور طبیعی در این منطقه حیاتی آسیا برای چین، اکثر کشورها کمک‌های انسانی و پزشکی لازم را از پکن دریافت کرده‌اند. در اکثر موارد، چین با ارائه کمک‌های پزشکی به کشورهای جنوب شرق آسیا، تلاش می کند تا مواضع آنها در قبال سیاست پکن در دریای چین جنوبی را تسهیل کند. و اگرچه اقدامات چین، با وجود تمام اظهارات علنی، به نظر نمی رسد که با توجه به تهدیدات سال گذشته، چندان صادقانه باشد، ولی هنوز هم نقش مهمی در مقابله با ویروس کرونا در قاره آسیا دارد.

برخی اقدامات عجولانه آمریکا، در نهایت به نفع چین تمام شد

دو عامل به این مسئله کمک می‌کند: عقب نشینی موقت ایالات متحده از آسیای جنوب شرقی در مارس سال جاری، زمانی که از کل بودجه 274 میلیون دلاری ، فقط 18 میلیون دلار توسط واشنگتن به این منطقه اختصاص یافت و همچنین خودداری دولت آمریکا از تأمین مالی سازمان بهداشت جهانی.

با توجه به این شرایط، اقدامات پکن در مبارزه با عفونت ویروس کرونا و افزایش بودجه سازمان بهداشت جهانی، علیرغم رنگ سیاسی آشکار آن، تحولات بسیار مثبتی است. ولی اکثر کشورها از جمله مالزی، اندونزی یا میانمار، به سختی می‌توانند با هرگونه فشار "نرم" از سوی چین مخالفت کنند، برای اینکه بیماری همه گیر فعلی تهدیدی جدی محسوب می شود و همه کشورها منابع لازم برای مقابله با آن را ندارند.

البته در ماه ژوئن، هنگامی که ایالات متحده کمک‌های اساسی‌تری در مبارزه با کووید-19 به کشورهای منطقه ارائه داد، و بودجه مربوط به جنوب شرق آسیا را نسبت به ماه مارس، چهار برابر افزایش داد، وضعیت تغییر کرد.

لازم به یادآوری است از 77 میلیون دلاری که آمریکایی‌ها برای این منطقه اختصاص داده‌اند، بیشتر آنها برای کشورهایی که بیش از همه تحت تأثیر سیاست‌های چین هستند، یعنی فیلیپین، کامبوج و میانمار (از 19 میلیون الی 13.5 میلیون دلار) در نظر گرفته شده است

در حال حاضر، نفوذ ایالات متحده و چین در منطقه آسیای جنوب شرقی تقریباً برابر شده است. و حتی برخورد بی دقت پکن به ویروس کرونا در پایان سال گذشته و همچنین اقدامات تهاجمی چینی‌ها در دریای چین جنوبی که منجر به وخیم تر شدن روابط این کشور با کشورهای آسه‌آن شد ، به دلیل نزدیکی جغرافیایی و غیرقابل پیش بینی بودن اقدامات واشنگتن، باعث کاهش رشد نفوذ چین در منطقه نشده است.

دو عامل موثر در تغییر توازن در وزنه نفوذ آمریکا و چین در منطقه

در نهایت، با این حال، فعالیت‌های دو ابر قدرت رقیب برای افزایش نفوذ خویش در منطقه به دو عامل راهبردی بستگی دارد.

نخستین عامل، تهیه و توزیع واکسن ویروس کرونا است. هرکدام از آنها که اولین کشوری باشد که یک واکسن موثر تولید و قادر به تهیه آن به مقدار کافی است، جایگاه خود در میان کشورهای جنوب شرق آسیا را افزایش داده و آنها را وادار می کند تا روی روابطشان با این کشور متمرکز شوند.

عامل دوم، روند تجدید حیات اقتصاد منطقه است، برای اینکه عواقب محدودیت‌های مربوط به شیوع کرونا و قرنطینه‌های اعمال شده به طور چشمگیر و منفی بر هر دو شاخص اقتصاد داخلی کشورها و روابط تجاری بین المللی  تأثیر گذاشته است.

در نهایت، علی رغم اقدامات موفق در زمینه مقابله با ویروس کرونا، کشورهایی مانند کامبوج در جنوب شرقی آسیا، غالباً خود را در وضعیت سخت اقتصادی قرار داده‌اند. با توجه به اینکه کدام کشور - ایالات متحده یا چین - در شرایط دشوار کنونی به کمک این کشورها خواهد شتافت، همان کشور هم حق "قدردانی ژئوپلیتیکی" را بدست خواهد آورد.

انتهای پیام/