گزارش| آیا آتش جنگ قره‌باغ دوباره شعله خواهد کشید؟

به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، پایتخت جمهوری آذربایجان در 2 روز گذشته یکی از پرهیجان ترین روزهای خود را پشت سرگذاشته است.

پس از کشته شدن 7 تن از اعضای ارتش ملی آذربایجان که سه تن از آنها جزو افسران بلندپایه و 4 تن از آنان سرباز بودند، باکو خصوصاً شب گذشته شاهد راهپیمایی بزرگی در مقابل منزل یکی از کشته شدگان ارتش بود که پس از آن راهپیمایی در میدان اصلی شهر ادامه پیدا کرد.

صدها نفر با حضور در این راهپیمایی خواستار اعزام داوطلبانه به جبهه شده و حتی دهها تن با اتومبیلهای شخصی راهی مناطق جنگی شدند.

التهاب روزهای گذشته باکو میتواند احتمال اقدامی تند از سوی دولت این کشور برای راضی کردن افکار عمومی را افزایش دهد.

اما درگیریهای اخیر چطور آغاز شد و آتش زیر خاکستر جنگ قره باغ بار دیگر چطور شعله کشید؟

درگیریها روز یکشنبه آغاز شده و تا روز سه شنبه ادامه پیدا کرد. در حالی که آذربایجان اعلام کرده است در مقابل کشته شدگان خود بیش از 20 نفر از اعضای ارتش ارمنستان را کشته، اما ایروان ضمن تایید زخمی شدن برخی از اعضای ارتش و پلیس، هرگونه کشتهای در درگیریهای سه روز گذشته را انکار می‌کند.

باکو و ایروان به صورت متقابل همدیگر را متهم به برهم زدن وضعیت آتش بس و شعله ور کردن آتش جنگ کردهاند. هر دو پایتخت به استثنا یک اختلاف کلیت، داستان از سرگیری درگیریها را به صورت مشترکی روایت میکنند. اصلی ترین محل اختلاف در این است که چه کسی نخستین تیر را شلیک کرده است.

در حالی که دولت باکو معتقد است روز یکشنبه نیروهای ارتش ارمنستان بدون هیچ مقدمه و دلیلی شروع به آتش توپخانهای علیه نیروهای آذربایجان کردهاند، دولت ایروان از اقدامات مشکوک نیروهای آذربایجانی سخن گفته و آتش توپخانه خود را در پاسخ به اقدامات مشکوک آنها دانسته است.

نکتهای که نباید از یاد برد این است که این درگیریها نه در منطقه مورد مناقشه قره باغ که در منطقه مرزی میان تووز آذربایجان با تاووش ارمنستان در گرفته که تا پیش از این شاهد درگیری نبوده است.

بر اساس گزارشی که هاروتیان مانوچاریان، بخشدار منطقه بِرد ارمنستان که در واقع منطقه درگیری است به رسانههای روسی داده است، هیچ صدمهای به مناطق مسکونی ارمنی وارد نشده و مردم در حال زندگی عادی خود هستند و این یگانهای ارتش است که در چند کیلومتری این منطقه وارد درگیری شدهاند.

این در حالی است که رسانههای آذربایجانی با انتشار تصاویری از حمله خمپارهای ارتش ارمنستان به روستاهای آغدام و دوندار در نزدیکی منطقه درگیری در سمت آذربایجان خبر دادهاند. این حمله با استفاده از خمپارههای 120 میلیمتری و راکتهای دی-30 انجام شده است.

ارتش آذربایجان با انتشار بیانیهای ضمن تاکید بر اینکه این اقدام ارتش ارمنستان بی پاسخ نمانده است، از نابودی قرارگاه اطلاعاتی و راداری ارتش ارمنستان خبر داد.

با این همه در حالی که آذربایجان موکداً از گرفته شدن انتقام خون شهدای خود خبر میدهد، اما شب گذشته گروهی از راهپیمایان معترض با حمله به ساختمان مجلس ملی این کشور و اشغال چند ساعته ساختمان مجلس، خواستار اقدام جدی دولت در خصوص مساله قره باغ شدند.

در حوزه دیپلماتیک نیز باکو و ایروان روزهای پر ترافیکی را از سر گذراندند. وزیر امور خارجه روسیه، سرگئی لاوروف در تماس تلفنی با همکاران ارمنی و آذربایجانی خود خواستار توقف هرچه سریعتر درگیری شد.

همچنین مقامات گروه مینسک نیز که به صورت تخصصی در مساله قره باغ در حال رایزنی است، از هر دو طرف خواستهاند تا خویشتنداری کنند.

در مقابل دبیر سازمان پیمان امنیت جمعی که متشکل از روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، تاجیکستان و قرقیزستان است نسبت به آنچه زیر پا گذاشتن شرایط آتش بس از سوی ارتش آذربایجان نامید اعتراض کرد. اما نکته جالب ماجرا در این است که این سازمان نشست اضطراری خود را که قرار بود روز دوشنبه برگزار شود برای مدت نامعلومی و با هدف مشورت بیشتر به تاخیر انداخت.

از سوی دیگر در حالی که ترکیه در بالاترین سطوح، حمایت خود از جمهوری آذربایجان را اعلام کرده است، حکمت حاجی اف، مسئول مسائل بینالمللی نهاد ریاست جمهوری آذربایجان درگیریهای اخیر را دلیلی برای درخواست کمک باکو از آنکار ندانست.

حاجی اف در مصاحبه با رسانههای روسی با بیان این که آذربایجان و ارمنستان پس از دیدار نخست وزیر ارمنستان و رئیس جمهور آذربایجان در سال 2018 در دوشنبه بر سر ایجاد یک کانال ارتباطی موثر برای کاهش تنش به توافق رسیده بودند، از عدم موفقیت این شیوه خبر داده و علت آن را زیاده خواهیهای طرف ارمنی عنوان کرد.

در مقابل الکساندر اسکندریان، رئیس مرکز پژوهشهای قفقاز ارمنستان نیز با توجه به قیمت پایین نفت و کاهش درآمدهای نفتی و نیز بحران مالی ناشی از بحران کرونا، آذربایجان را ناتوان از آغاز یک درگیری گسترده دانسته و درگیریهای روزهای گذشته را مقطعی و محلی عنوان کرد.

با آغاز درگیریها سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه در گفتگو با خبرنگاران با اشاره به اینکه موضع ایران درباره منطقه مورد مناقشه در قره‌باغ هیچ تغییری نکرده است، تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران همواره برای کمک به حل‌وفصل اختلافات جمهوری آذربایجان و ارمنستان درباره منطقه قره‌باغ اعلام آمادگی کرده است.

پس از او نیز روز گذشته محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در تماس‌های تلفنی جداگانه با وزرای امور خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان ضمن توصیه به خویشتنداری طرفین و آغاز گفتگو برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای کمک به پایان دادن به تنش‌ها اعلام کرد.

در مجموع به نظر می رسد که این درگیری در سطح منطقه ای و محلی باقی مانده و تعمیق و گسترش نیابد.

انتهای پیام/