فرامتن بررسی اعتبارنامه تاجگردون و مسئله عقلانیت سیاسی

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم-عبدالله عبداللهی:

از حدود شش ماه پیش تاکنون غلامرضا تاجگردون یکی از پربحث‌ترین فعالان سیاسی در ایران بوده است؛ از همان ابتدای کاندیداتوری‌اش در مجلس شورای اسلامی، بحث و جدالهای فراوانی در فضای مجازی بر سر تأئید یا عدم احراز صلاحیت او برای نامزدی مجلس در شورای نگهبان مطرح بود که نهایتاً شورای نگهبان صلاحیت او را طی روندی احراز کرد.

پس از آن ماجرای نحوه تبلیغات عجیب و غریب انتخاباتی تاجگردون مطرح و عده‌ای تأکید کردند که همین تبلیغات نشان‌دهنده عدم صلاحیت اوست لذا باید مجدداً درباره‌اش تصمیم‌گیری شود؛ با این حال انتخابات هم برگزار و تاجگردون بازهم از گچساران به بهارستان راه یافت.

در گام بعدی، برخی منتخبان مجلس یازدهم و همچنین گروهی از فعالان فضای مجازی تأکید کردند که اعتبارنامه تاجگردون باید در مجلس رد شود. مباحثات بسیار زیادی حول این موضوع شکل‌گرفت و درخواست‌های قابل توجهی هم در فضای مجازی مطرح و حتی در سوی مقابل کار به تهدید برخی نمایندگان توسط عده‌ای که ظاهراً مدافع تاجگردون بودند، کشید.

به هرحال موضوع تاجگردون امروز در شعبه 12 بررسی اعتبارنامه‌ها طرح و نهایتاً با 9 رأی موافق در مقابل 7 رأی مخالف، اعتبارنامه او تایید شد. همچنان این موضوع محل بحث است که آیا درباره اعتبارنامه او باید مجدداً در صحن علنی مجلس هم رأی‌گیری شود یا خیر؟ آقای سلیمی از اعضای هیات رئیسه گفته است که نظر این هیئت بر عدم طرح آن در صحن علنی است و البته برخی نمایندگان همچنان مصر هستند که طبق آئین‌نامه باید در صحن علنی هم بررسی شود.

در هر صورت، اینکه آیا به لحاظ ثبوتی و با درنظر گرفتن حقیقت، اعتبارنامه تاجگردون باید رد شود یا خیر؟ اساساً موضوع و محل بحث این مطلب نیست. اما درباره فرامتن و اتفاقاتی که حول و حوش این ماجرا طی ماه‌ها و بخصوص هفته‌های اخیر در مجلس گذشت، می‌توان نکته مهمی را یادآور شد و آن بررسی این موضوع از منظر «عقلانیت سیاسی» است.

برخی طی هفته‌های گذشته تأکید می‌کردند وقتی شورای نگهبان صلاحیت تاجگردون را تایید کرده و حتی اخیراً نیز به مجلس اعلام کرده که تمام اسناد مرتبط با تاجگردون که امروز در اختیار نمایندگان است، پیشتر توسط شورای نگهبان هم بررسی شده،‌ لذا بررسی مجدد این صلاحیت اقدام بیهوده و زیرسوال بردن فرآیند مردمسالاری از جمله شورای نگهبان در این زمینه است.

با این حال این احتجاج و استدلال، موضوعیت ندارد؛ چه آنکه همان قانون اساسی که شورای نگهبان را در زمینه احراز صلاحیت‌ها مسئول می‌داند، نمایندگان مجلس را هم برای بررسی‌ اعتبارنامه‌ها محق کرده. لذا بررسی اعتبارنامه در مجلس در طول احراز صلاحیت‌های شورای نگهبان است و از این نظر اخلالی در فرآیند دموکراسی تولید نمی‌شود. چه آنکه حتی برخی نماینده‌های مجلس صراحتاً می‌توانند برداشت اعضای شورای نگهبان از یک پرونده یا مسئله را نقد کنند و این جزو حقوق آنهاست.

اما مسئله اینجاست که از منظر عقلانیت سیاسی، برخی نمایندگان مجلس و بعضی کاربران در شبکه‌های اجتماعی چنان موضوع «اعتبارنامه» و پیش از آن «احراز صلاحیت» تاجگردون را صورت‌بندی کردند، که از آن درایت لازم به مشام نمی‌رسید.

مثلاً توییت یکی از نماینده های اصلی پیگیر ماجرای تاجگردون را بررسی کنید. او با انتشار یک سخنرانی از تاجگردون که می‌گوید "من نفر اول هستم"، نوشته است: "این ادعای آقای تاجگردون امروز محک می‌خورد؟ ساعت 14 شعبه 12 مجلس با عضویت #قالیباف(رئیس)، نیکزاد (نائب رئیس) و ریاست موسوی لارگانی (عضو هیأت رئیسه) اعتبار نامه تاجگردون رسیدگی می‌شود. ... او از زمان تبلیغات حریف طلبیده است. نفر اول مجلس کیست؟"

البته اظهارنظرها و توئیت‌های هیجان‌انگیز از ناحیه بعضی نماینده‌ها در این باره کم نیست،‌ اما مثال بالا نمونه واضح‌تری است که می‌توان بررسی کرد.

با عنایت به اینکه موضوع تاجگردون یک بار قبلاً در شورای نگهبان هم بررسی و صلاحیت او(درست یا غلط) احراز شده بود، چنین نمایندگانی در مجلس دست کم باید این «احتمال» را حتی اگر یک درصد باشد در نظر بگیرند که اعتبارنامه او هم تصویب شود. لذا در چنین وضعیتی،‌ چنان صورت‌بندی عجیب و غریب و نابلدانه از یک مسئله چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟ این نحو توصیف ماجرا، کل اعتبار و حیثیت مجلس و همچنین تعیین تکلیف «نفر اول مجلس» را به یکی از اولین تصمیمات مجلس در چند هفته اول شروع به کارش، گره می‌زند!

مقصود نگارنده این نیست که واقعاً تأیید یا عدم تأیید اعتبارنامه تاجگردون چنین معنایی دارد یا خیر؟ ممکن است فرد مستقل بیرون از مجلس و کاربرانی در شبکه‌های اجتماعی هم واقعاً چنین نظری داشته باشد که اشکالی هم ندارد، اما یک نماینده که در لیست اصولگرایان به مجلس راه یافته و ظاهراً نفر اول(به معنای رئیس مجلس) را هم فعلاً آقای قالیباف می‌داند، آیا عاقلانه است که همه حیثیت مجلسی که خود عضو آن است و فعلاً 4 سال دیگر هم فرصت دارد و نیز اعتبار فرد اول مجلس را به موضوعی پیوند بزند که از عاقبت آن اطمینان کافی ندارد؟ حتی اگر فقط یک درصد احتمال بدهد که ممکن است اعتبارنامه تاجگردون تایید شود؟!

معمولاً در سیاست مرسوم است که رقبای یک جریان سیاسی در چنین بزنگاه‌هایی اینچنین صورت‌بندی‌هایی از ماجرا ارائه و طرف مقابل را  تحت فشار قرار می‌دهند و بر مبنای نتیجه حاصله، کل یک جریان را از ازل تا ابد برچسب می‌زنند و زیر سوال می‌برند؛ اما تاکنون کمتر دیده شده بود که یک گروه، خودش را در ذیل چنین فشار و مخمصه‌ای قرار دهد!

انتهای پیام/