گزارش|بررسی اهداف آمریکا از تأسیس پایگاه‌های نظامی در عراق و تهدید آن برای امنیت ملی عربی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از مرکز مطالعات عربی، کشورهای بزرگ و به‌ویژه ایالات متحده بنا به دلایل مختلف اصرار زیادی برای ایجاد پایگاه‌های نظامی در کشورهای عربی دارند که مرتبط با منافع حیاتی آنهاست. مهمترین علت تأسیس این پایگاه‌ها در کشورهای عربی وجود نفت فراوان در این مناطق است.

آمریکا بعد از حوادث 11 سپتامبر حدود 650 پایگاه نظامی در 130 کشور تأسیس کرد؛ البته این بدان معنا نیست که پیش از این تاریخ اقدام به ایجاد پایگاه در کشورهای دیگر نکرده بود، بلکه آنها را گسترش داد تا سیطره خود را بر جهان تقویت کند.

آمریکا همواره دلایل استراتژیکی برای تأسیس این پایگاه‌ها دارد؛ چرا که این پایگاه‌ها حمایت‌های لجستیک در اختیار ایالات متحده قرار می‌دهند. در زمان حاضر واشنگتن بیش از هر زمان دیگری در کشورهای مختلف پایگاه دارد که بزرگترین آنها در کشورهای عربی همچون قطر، عربستان، کویت، بحرین و عراق هستند.

جایی که جهان در سایه هژمونی آمریکا زندگی می‌کند؛ این کشور دنیا را به 5 رکن برای خود تقسیم کرده که بزرگترین رکن آن در منطقه کوچک اما ملتهب کشورهای عربی است.

اما در این مقاله سعی داریم تا پایگاه‌های نظامی خارجی به‌عنوان تهدیدی برای امنیت ملی عربی از سال 2003 تا 2019 و نیز ماهیت پایگاه‌های آمریکا در عراق و موارد استفاده آنها، اهمیت استراتژیکشان و خطراتی را که برای امنیت ملی عربی دارد مورد بررسی قرار دهیم.

نقطه عطف این مقاله مربوط به تعیین مدت وجود پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق، تأثیر آن بر کشور میزبان و تعیین میزان خسارت و آسیب این پایگاه‌ها برای کشورهای عربی و نیز چگونگی مقابله با آن است.

الف) پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق

پس از تجاوز آمریکا علیه عراق در سال 2003 و آغاز اشغالگری آن در این کشور، در سال 2005 نخستین انتخابات چندحزبی در عراق برگزار شد و در 2009 «باراک اوباما» رئیس‌جمهور سابق آمریکا اعلام کرد که نیروهای آمریکایی تا پایان 2011 از عراق خارج می‌شوند؛ اما ایالات متحده نه‌تنها به حضور نظامی خود در عراق پایان نداد، بلکه شروع به استقرار آنها در مناطق مختلف این کشور کرد. در آن زمان یک گزارش آمریکایی نشان می‌داد که واشنگتن 6 پایگاه نظامی اصلی در شمال و مرکز و غرب عراق تأسیس و نظامیان خود را در آنها مستقر کرده است:

1 ــ شمال عراق:

واشنگتن در سال 2014 با دولت اقلیم کردستان عراق توافقنامه‌ای برای ایجاد 5 پایگاه در مناطق تحت سیطره کردها امضا کرد که بر اساس آن یک پایگاه در نزدیکی «سنجار»، یک پایگاه در منطقه «آتروش» و «الحریر» به‌اضافه دو پایگاه دیگر در شهر «حلبچه» در نزدیکی مرز ایران و یک پایگاه در منطقه «والتون کوبری» از توابع کرکوک تأسیس کند.

پایگاه آمریکایی در کروک (رینج) به‌منزله یک اردوگاه برای آموزش نظامی بود. همچنین طبق گزارش مذکور آمریکایی در شمال عراق نیز ایالات متحده پس از احیای باند و آماده‌سازی زیرساخت‌های فرودگاه نظامی القیاره در جنوب موصل، پایگاه بزرگی را برای نیروهای خود در این فرودگاه تأسیس کرد.

2 ــ غرب عراق:

نیروهای آمریکایی 2 پایگاه اصلی را در استان الانبار در غرب عراق که با اردن و سوریه هم‌مرز است به دست گرفتند؛ پایگاه «عین‌الاسد» و «الحبانیه».

3 ــ مرکز عراق:

واشنگتن یک پایگاه هوایی در استان صلاح‌الدین را به‌عنوان مقری برای کنترل پرواز هواپیماهای «اف16» قرار داد. پایگاه آمریکایی «التاجی» نیز در 27کیلومتری شمال بغداد تأسیس شده است که واشنگتن بهانه و هدف خود را از ایجاد آن آموزش نیروهای عراقی برای مبارزه با تروریسم در عراق اعلام کرد.

در دوره‌های اخیر فعالیت پایگاه‌های آمریکایی در عراق به‌بهانه مبارزه با گروه تروریستی داعش در این کشور افزایش یافته و هم‌زمان با آن عراق در تلاش برای کاهش تعداد مشاوران آمریکایی در کشور بوده است و در عین حال واشنگتن با فعال‌کردن مجدد داعش در عراق قصد دارد به‌هرقیمتی در این کشور بماند.

ب) خطرات مربوط به وجود پایگاه‌های آمریکا در عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی عربی

وجود پایگاه‌های ایالات متحده در عراق به‌معنای تجاوز به حاکمیت کشورهای عربی بوده و منجر به افزایش مداخلات خارجی در امور این کشورها شده و آنها را تحت فشار قرار می‌دهد تا سیاست‌های خود را مطابق خواسته خارجی‌ها پیش ببرند.

کشورهای خارجی از این پایگاه‌ها برای جاسوسی در کشورهای عربی استفاده می‌کنند و ممکن است حتی برای راه‌اندازی جنگ علیه آنها پایگاه‌های مذکور را به‌کار گیرند؛ مانند اتفاقی که در 2003 برای عراق افتاد.

کشورهای بزرگ چند هدف مهم از تأسیس پایگاه در کشورهای دیگر دارند:

ــ حمایت از منافع خود در برابر خطرات داخلی و خارجی احتمالی و نیز هرگونه رقابت شرکت‌های خارجی دیگر در کشورهای مورد نظرشان؛ چرا که این کشورها بر سر منابع استراتژیک و به‌ویژه نفت با یکدیگر رقابت دارند.

ــ کنترل تعاملات سیاسی در کشورهایی که در آنها پایگاه نظامی دارند تا به این ترتیب بتوانند عناصر خود را در رأس روند سیاسی این کشورها نگه دارند و آمادگی کامل برای دفاع از آنها در برابر هرگونه انقلاب و کودتا را داشته باشند.

اما پایگاه‌های نظامی آمریکایی در عراق از چند جهت یک تهدید برای امنیت ملی عربی محسوب می‌شود:

ــ پایگاه‌های‌ نظامی ایالات متحده در عراق به‌مثابه یک ستون بزرگ برای اشغالگری در این کشور است که از طریق آن می‌تواند در روند سیاسی این کشور مداخله کند و اقتصاد آن را در چنگال وام‌های واشنگتن و هژمونی شرکت‌های بزرگ آمریکایی نگه دارد.

ــ پایگاه نظامی در یک کشور خارجی موجب می‌شود رویکرد سیاسی و اقتصادی و فرهنگی آن کشور (آمریکا) بر دولت میزبان تحمیل شود. با نگاهی کوتاه به وضعیت کشورهایی که پایگاه‌های نظامی آمریکا در آنها وجود دارد و کشورهایی که در گذشته مستعمره انگلیس و فرانسه بودند و حتی کشورهایی مانند آلمان و ژاپن که یک اقتصاد قوی دارند، متوجه این موضوع می‌شویم.

ــ وابستگی سیاسی و سوءاستفاده اقتصادی از خلال وام‌ها و یا شرکت‌های چندملیتی که آمریکا سعی دارد از طریق آن اقتصاد فروپاشیده خود را که به‌خلاف ظاهر ثروتمند آن با بحران مالی بزرگ این کشور در 2008 مشخص شد بهبود ببخشد.

ــ حرص و طمع آمریکا هم‌زمان با نزدیک شدن اقتصاد آن به‌سمت یک بحران بزرگ دیگر، پیامدهای خطرناکی بر جامعه آمریکایی دارد که ممکن است منجر به بروز یک جنگ داخلی میان گروه‌های فرقه‌ای و مذهبی شود. اروپا نیز به همان میزان از مشکلات اقتصادی رنج می‌برد و همین امر موجب می‌شود تا چشم طمع خود را به منابع کشورهایی مانند عراق بدوزند.

ــ آمریکا در دوره «دونالد ترامپ» رئیس جمهور این کشور عملیات «مالیات‌گیری مسلحانه» را آغاز کرد که حتی هیچ یک از هم‌پیمانانش هم از این عملیات مستثنی نبودند. اقدامات مالیات‌گیری ایالات متحده از کشورهایی که میزبان پایگاه‌های نظامی آن بودند آغاز شد. واشنگتن حتی از کشورهای اروپایی نیز خواست تا به‌ازای حمایت از آنها پول بپردازند، در حالی که آمریکا مدعی بود بدون دریافت هیچ چیز از این کشورها حمایت می‌کند اکنون بهای آن را کامل می‌گیرد، در نتیجه اروپا دید که تبدیل به ابزاری برای پرداخت هزینه‌ ماجراجویی‌های آمریکا در سراسر جهان شده است، در حالی که هیچ سودی برای آن ندارد و تنها منافع دولت خودخواه آمریکا را تأمین می‌کند.

ــ اشغالگری از طریق پایگاه‌های نظامی کمترین هزینه اقتصادی را برای کشورهای بزرگ اشغالگر دارد و موجب می‌‌شود تا بار درگیری‌های مسلحانه روی دوش ملت میزبان بیفتد و دولت‌ها را تحت کنترل خود در آورد و به این ترتیب شروع به استعمارگری غیرمستقیم در کشورها می‌کنند، به این ترتیب کشورهای مستعمره مداخلات خارجی را در امور داخلی‌شان می‌پذیرند و به‌دنبال آن غارت اموال و ثروت و منابع طبیعی این کشورها توسط اشغالگران به‌راحتی انجام می‌پذیرد.

ــ می‌توان گفت با وجود پایگاه‌های نظامی خارجی در یک کشور، امکان شکل‌گیری یک دولت مستقل و ملی تقریباً غیرممکن بوده و جریان‌های فرقه‌ای در خدمت منافع اشغالگران قرار گرفته و حتی با اموال و خون فرزندان کشور خود از پایگاه‌های آنها نگهبانی می‌کنند، بنابراین کشورهای اشغالگر بدون اینکه خود را وارد هیچ‌گونه چالش و جنگی کنند از طریق پایگاه‌هایشان اظهار قدرت می‌کنند و به هژمونی خود ادامه می‌دهند.

آمریکا به دو روش برای تسلط بر کشورهای تحت اشغال پایگاه‌های نظامی خود و غارت منابع اقتصادی آنها عمل می‌کند:

ــ تحمیل معامله‌های تسلیحاتی گران‌قیمت بر کشورهای تحت اشغال پایگاه‌های نظامی خود که عملاً هیچ سودی برای این کشورها ندارد و در بحث دفاعی آنها نیز مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

ــ اگر کشور قربانی خزانه مالی بزرگی داشته باشد، آمریکا با تحریم‌های خودسرانه و غیرقانونی خود به‌بهانه‌های مختلف اقدام به تخلیه آن می‌کند و اگر مازاد مالی داشته باشد باید آن را به بازار آمریکا منتقل کند. به‌طور کلی هرپولی که از جیب کشورهای خارجی به بازار آمریکا رفته هرگز برنگشته و با بهانه‌های مختلف مصادره و بلوکه شده است.

بنابراین پس از ارائه این اطلاعات درباره پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق، کشورهای عربی باید استراتژی‌های مناسبی برای مقابله با مداخلات خارجی اتخاذ کنند و مانع ایجاد پایگاه‌های نظامی آنها در کشورشان شوند.

انتهای پیام/+