روایت "محسن طاهری" از منبری معروف تهران

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محسن طاهری عضو هئیت مدیره خانه مداحان و پیرغلام اهل بیت(ع) از جمله افرادی است که مرحوم طباطبایی را از نزدیک درک کرده و شناخته است. او که تأکید دارد سفرهای زیادی را همنشین و همراه آن مرحوم بوده می‌گوید: «حجت‌الاسلام و المسلمین طباطبایی از روحانیون بسیار انقلابی، دوست‌داشتنی، با محبت، عالم، کاردان، ارزشمند و آگاه به مسائل سیاسی و دینی بودند که می‌توان گفت شخصیت ایشان چه در حوزه علمیه و چه در عرصه وعظ، سخنرانی و کارشناسی دینی و سیاسی بر کسی پوشیده نیست.»

طاهری همچنین برایمان از ویژگی‌های منبرهای متفاوت آسیدمهدی گفت: «یکی از ویژگی‌های منبر ایشان این بود که زیاد سخن نمی‌گفت و کم‌گو بودند. شاید منبرهای ایشان یک‌ربع یا نیم ساعت بیشتر طول نمی‌کشید اما در آخر جلسه جمع‌بندی می‌کردند و آنچه که گفته بودند را مرور می‌کردند در آخر برای شنونده یک فضای فهم ایجاد می‌شد که در این چند دقیقه متوجه می‌شدند چه بهره‌‌ایی را برده‌اند و نوعا کارشناسانه و بسیار حساب شده سخن می‌گفتند.»

مشروح این گفت و گو را در ادامه بخوانید:

*آقای طاهری! در ابتدا از بارزترین ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی برایمان بگویید؟

قطعا سخن گفتن درباره شخصیتی که تمام عمر خود را در راه خدمت به دین نثار کرده است کار آسانی نیست. قرآن و روایات اهل بیت(ع) مشخصاتی برای انسان‌های کمال یافته بیان کرده‌اند که شامل ویژگی‌هایی چون علم، دانش، ایمان، عمل صالح، تواضع، فروتنی، مجاهدت و تبلیغ در راه خداست.در قرآن می‌خوانیم محبت انسان‌هایی که دارای ایمان و عمل صالح هستند در دل‌ها قرار می‌گیرد و در جایی دیگر می‌خوانیم کسانی که سه ویژگی ایمان، عمل صالح و تسلیم بودن در برابر ذات خداوند را دارند و نسبت به وعده‌های خدا اطمینان دارند بهشتی‌اند و در بهشت برین الهی جاودانه‌اند و حجت‌الاسلام سیدمهدی طباطبایی از این ویژگی‌ها برخوردار بود.

قطعاً یکی از چهره‌های شاخص و اثرگذار در طول چند دهه اخیر در جمهوری اسلامی، مرحوم حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمهدی طباطبایی(ره) بود؛ که از روحانیون بسیار انقلابی، دوست‌داشتنی، با محبت، عالم، کاردان، ارزشمند و آگاه به مسائل سیاسی و دینی بودند که می‌توان گفت شخصیت ایشان چه در حوزه علمیه و چه در عرصه وعظ، سخنرانی و کارشناسی دینی و سیاسی بر کسی پوشیده نیست. ایشان در زمان حیات خود مورد توجه امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری و شخصیت‌های بزرگ دینی و سیاسی در زمان خودشان بودند. همچنین در بحث منبر و سخنرانی چهره‌ای موفق بودند که به اعتقاد من می‌توان گفت که مستمع خودشان را خوب درک می‌کردند.

یکی از ویژگی‌های منبر ایشان این بود که با دیدین مستمع برای آنها سخن می‌گفت و جوری صحبت می‌کردند که به درد مستمعش بخورد. مستمع ایشان اگر چهره‌های فرهیخته علمی بود و یا در در دانشگاه صحبت می‌کرد به نحوی بود که قشر دانشجو از آن بهره‌ می‌برد و یا اگر در حوزه‌های علیمه سخنرانی می‌کرد به گونه‌ای بود که آنها بهره کافی را می‌بردند. برای مردم عموم هم اینگونه بود و سخنرانی خودشان را بر اساس مستمع و وزن جلسه ایراد می‌کردند تا شخص شنونده دست خالی از پای منبر بلند نشود و زمانی هم که بلند می‌شود متوجه شود که چه دریافت کرده است.

ایشان از خبرگان منبر بود و بدون هیچگونه چشم‌داشتی ادای دین می‌کرد و وظیفه یک سخنران، فاضل، عالم و کسی که مسئولیت تبیین و تبلیغ دین را برعهده داشت را به خوبی انجام می‌داد. وظیفه خود را در راه دین به نحو احسن و به خوبی انجام می‌داد. یکی از ویژگی‌های منبر ایشان این بود که زیاد سخن نمی‌گفت و کم‌گو بودند؛ «کم‌گوی و گزیده‌گوی چون در، کز اندک تو جهان شود پر» بودند. شاید منبرهای ایشان یک‌ربع یا نیم ساعت بیشتر طول نمی‌کشید اما در آخر جلسه جمع‌بندی می‌کردند و آنچه که گفته بودند را مرور می‌کردند در آخر برای شنونده یک فضای فهم ایجاد می‌شد که در این چند دقیقه متوجه می‌شدند چه بهره‌‌ای را برده‌اند و نوعاً کارشناسانه و بسیار حساب شده سخن می‌گفتند.

*نحوه برخورد ایشان با مردم هم بسیار مورد تأکید قرار می‌گیرد، خود شما خاطره یا برخوردی از ایشان در این زمینه دیده‌اید که در ذهنتان ماندگار شده باشد؟

ایشان در ادوار مختلف نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی بود و ما در گوشه و کنار می‌دیدم که فراتر از مسئولیت یک نماینده چگونه تلاش می‌کنند. ایشان در هر سن و سالی که بود، عمر و وقت خودش را در اختیار مردم قرار داده بود و می‌توان گفت که یکی از ویژگی‌های بارز ایشان این بود که از بین مردم پایین شهر و مردم کوچه بازار اطراف میدان خراسان که ایشان در مسجد شهید ایت الله سعیدی نماز می‌خواندند جایی نرفتند و همیشه جایگاه مردمی بودن و در دل مردم بودن را حفظ کردند.حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی از کسانی بودند که « بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْکَ مِنْ رَبِّکَ...» را انجام داد و در طول این سال‌ها به آنچه که وظیفه داشت عمل کرد.

البته در یک مقطعی، برخی از آقایان روش ایشان را خیلی پسندیده نمی‌دیدند چراکه معتقد بودند ایشان در برخی از مسائل مذهبی، مطالب سیاسی را بیان می‌کنند، لذا برایشان ‌حواشی درست می‌شد، اما اگر امروز زنده بودند و از ایشان سوال می‌کردیم، قطعا می‌گفتند که برحسب وظیفه این کار را انجام داده‌اند. به اعتقاد بنده ایشان مجتهد و صاحب شرایط تقلید بود و می‌توانست از خودش هم تقلید کند و از لحاظ علمی به این درجه و عرصه‌ رسیده بود تا نهایتا وظیفه‌اش را به درستی انجام دهد. اگر بعضی‌ها به اشتباه افتادند و خدایی نکرده وارد عرصه‌های غیبت از ایشان شدند به اعتقاد من آنها به اشتباه افتادند،  چرا که حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی مردی بزرگ و انسانی بودند که رویکردشان نسبت به ولایت در هیچ عرصه‌ای خدشه نداشت و ما هم از نزدیک شاهد بودیم که نسبت به امام و مقام معظم رهبری فدایی بود و همواره خود را سرباز ولایت می‌دید.

او در همه موارد جانب احتیاط را رعایت می‌کرد و حتی در امور اسمیه که ایشان اجازه رسمی از بسیاری از مراجع را داشتند رعایت می‌کرد و وظایف خودشان را به خوبی انجام می‌دادند، ایشان چه در مجلس و چه در قوه قضائیه و یا چه در شهرداری و هر جایی که بودند خوب عمل کردند و درخشیدند.ایشان انسان فرهیخته و ارزشمندی بودند و کسانی که از نزدیک با ایشان محشور بودند خوب می‌دانند که امروز جای ایشان خالی است و سالها زمان می‌برد که جای ایشان پر شود.

*تاکید ایشان در منبرها بر چه مواردی بود؟

ایشان بیشتر اخلاقی سخن می‌گفتند و بر آنها تاکید داشتند. به اعتقاد من‌ آنچه که نیاز جامعه بود را می‌فرمودند و اگرچه در خیلی از موارد نگاهشان به مسائل روز و سیاسی هم بود اما اعتقاد مهمشان این بود که امروز فقدان جامعه ما مسائل اخلاق است و همچنان دیدیم که خیلی‌ها اخلاق‌محور و اخلاق‌‌مدار نیستند اما ایشان اینگونه بود و خوب خودشان را در هر عرصه‌ای نشان داد و ظهور و بروز کرد و سربلند دنیا و آخرت بود. او عالمی پر مطالعه بود و اطلاعات بسیاری در خصوص تاریخ اسلام داشت. همچنین تسلط قابل توجهی بر روایات و آیات قرآن کریم داشت.

*اگر خاطره‌ای از ایشان دارید بیان کنید؟

من سفرهای مختلفی را در ‌داخل و خارج از کشور خدمت ایشان بودم و باید بگویم که زندگی ایشان و همنشینی و ممارست با ایشان به گونه‌ای‌ بود که دائما برای ما الگو بود و ما می‌توانستیم از مراتب زندگی ایشان درس بگیریم. اما بارها دیده‌ بودم که حجت‌الاسلام والمسلمین طباطبایی همچون  مرجعی بزرگ پاسخگوی سؤالات و نیازهای مردم بودند و مشکلات آن‌ها را رفع می‌کردند، وی چهره‌ای گره‌گشا بود و هیچ نیازمندی با دست خالی از منزل ایشان بیرون نمی‌‌رفت.مهربانی، بذل و بخشش وی زبان زد بود و تواضع و فروتنی ایشان به گونه‌ای بود که اگر پیرمردی او را صدا می‌کرد مانند جدش رسول خدا می‌نشست و با تمام وجود سخنان آن پیر را گوش می‌داد و مشکلش را حل و راهنمایی‌اش می‌کرد.

انتهای پیام/