رونمایی از کتاب "ایران و آمریکا در چهل سال"

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم ، کتاب "ایران و آمریکا در چهل سال(1357-1397)" ، مقایسه دو نظریه «مقاومت» و «تنش زدایی» در سیاست خارجی به قلم دکتر سهراب صلاحی در 777 صفحه از سوی انتشارات بوستان کتاب قم، به زیور طبع آراسته شده است.

 در این کتاب که اخیراً از چاپ خارج شده است، با بررسی اسناد بالادستی دو نظام جمهوری اسلامی و ایالات متحده آمریکا، نویسنده به این نتیجه رسیده است که در حوزه سیاستگذاری میتوان اهداف انقلاب اسلامی را در سه قلمرو ملی، بین الملل اسلامی و جهانی تبیین نمود.

در قلمرو ملی، هدف انقلاب اسلامی، تبدیل ایران به یک قدرت بین المللی است؛ در قلمرو بین الملل اسلامی، ساخت تمدن نوین اسلامی و در عرصه بین الملل، تشکیل قطب قدرت مخالف نظام سلطه و تلاش برای اصلاح ساختار حاکم بر نظام بین الملل است که چرایی قرار گرفتن این سه هدف به عنوان اهداف اصلی نظام جمهوری اسلامی مورد بحث و استدلال قرار گرفته است. 

همچنین با بررسی اسناد بالادستی امریکا، نویسنده به این نتیجه رسیده است که سه هدف کلان امریکا پس از جنگ سرد، تبدیل این کشور به هژمون جهانی؛ تبدیل اسرائیل (رژیم صهیونیستی) به هژمون منطقه و مهار جمهوری اسلامی و تجزیه ایران است که با التفات به پیشینه ورود آمریکا به سیاست بین الملل، دلایل چرایی قرار گرفتن این اهداف در رأس سیاست خارجی آمریکا مورد تدقیق قرار گرفته است.

 صلاحی، نویسنده کتاب، در توضیحاتی درباره این کتاب به تسنیم گفت: همانطور که از تبیین اهداف کلان دو نظام جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا مستفاد می شود، اهداف سه گانه و کلان این دو نظام با هم در تعارض کامل است و نکته مهمتر اینکه جغرافیای پیگیری اهداف هر دو نظام، منطقه غرب آسیا یا خاورمیانه است که به این سبب آمریکاییها برای دست یابی به آن، به خصوص پس از 2001 تا کنون، یعنی حدود دو دهه جنگ های مباشرتی و نیابتی گوناگونی، طراحی و عملیاتی نمودند و در مقابل نیز جمهوری اسلامی با استفاده از اهرم های نفوذ و قدرت خود توانسته است، راه رسیدن آمریکا به اهداف خود را سد کند.

وی افزود: در این راستا سؤال اصلی تحقیق این است که دو نظریه مقاومت و تنش زدایی که پس از انقلاب اسلامی، رویکردهای کلانی است که بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم بوده است و با آگاهی از تعارض اهداف کلان ایران و آمریکا، موفقیت این دو رویکرد در رساندن و یا نزدیک کردن جمهوری اسلامی به اهداف سه گانه کلان فوق، چگونه تحلیل و ارزیابی می شود.

صلاحی خاطرنشان کرد:  برای پاسخ گویی به این سؤال، ساختار تحقیق به سه بخش تقسیم شده است. در بخش اول که حدود یک دهه تقابل آمریکا با جمهوری اسلامی ایران را به خود اختصاص داده است، علاوه بر نزدیکی زمان رخداد انقلاب، وقوع جنگ نیز باعث شد که در مجموعه مسئولین و برای دفاع از نظام و کشور، نظریه مقاومت در دستور کار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد. در این راستا و در بخش نخست دو فصل در نظر گرفته شده که به تحولات مسائل ایران و آمریکا در دو دوره، یعنی حوادث قبل از تحمیل جنگ هشت ساله و دوران جنگ اختصاص یافته است.

 وی تصریح کرد: از آنجا که از یک سو، پس از جنگ و با اصلاحاتی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت، پست نخست وزیری حذف و منصب ریاست جمهوری از حالت تقریباً تشریفاتی خارج و بسیار بیشتر از مسئولیت های اجرایی دوران قبل، دارای قدرت و اختیار شد و از دگرسو، با حاکم شدن فضای تنش زدایی بر روابط دو قدرت آمریکا و شوروی، دولت آیت الله هاشمی رفسنجانی تحت تأثیر فضای فوق پایه گذار رویکرد جدیدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران گردید که پس از دوران ریاست جمهوری وی، دو دوره دیگر نیز امتداد و هنوز نیز ادامه دارد که به رویکرد تنش زدایی معروف است، از این رو بخش دوم این تحقیق به تحلیل و ارزیابی سه دوره تنش زدایی و نسبت آن با اهداف کلان جمهوری اسلامی ایران اختصاص یافته است.

نویسنده کتاب "ایران و آمریکا در چهل سال(1357-1397)" با اشاره به بخش های مختلف کتاب افزود: فصل اول این بخش که فصل سوم کتاب است به دوره اول تنش زدایی در زمان اکبر هاشمی رفسنجانی(1376-1368)، فصل چهارم تحقیق به دوره دوم تنش زدایی در دوران دولت سید محمد خاتمی(1384-1376) و فصل پنجم آن به دوره سوم تنش زدایی که از آغاز دولت حسن روحانی در 1392 شروع شده است، اختصاص یافته است.

صلاحی ادامه داد: بخش سوم مربوط به دکترین مقاومت در سیاست خارجی است که در واقع، بنیانگذار آن امام خمینی بوده و پس از رحلت وی، آیت‌الله خامنه‌ای این رویکرد را با توجه به تحولات گسترده در سه حوزه ملی، بین الملل اسلامی و عرصه جهانی پیگیری کرده است. با این وجود به جهت امتناع از تطویل تحقیق، فقط، سه پدیده رویکرد مقاومت در سیاست خارجی مورد تدقیق قرار گرفته است.

وی تصریح کرد: بر این پایه، فصل ششم این تحقیق که در واقع فصل اول بخش سوم است به ورود ایران به باشگاه هسته‌ای جهان و پیامدهای ملی و بین المللی آن می پردازد که نتیجه رویکرد مقاومت است. فصل هفتم به موفقیت رویکرد مقاومت در صدور آموزه های انقلاب اسلامی و از جمله نتایج آن که تشکیل جبهه مقاومت اسلامی در منطقه و در نهایت بیداری اسلامی است، اختصاص یافته است.

صلاحی خاطرنشان کرد:  آخرین فصل این تحقیق که به نوعی نتیجه دو دستآورد قبلی و دیگر پیروزی های ایران و مقاومت اسلامی است، به رویکرد مقاومت و نقش آن در شکست جنگ های مباشرتی و نیابتی آمریکا در منطقه پرداخته است که آمریکایی ها در 2001 و با اشغال افغانستان و به خصوص اشغال عراق در 2003 و با هدف دست یابی به اهداف کلان سه گانه این کشور در سیاست خارجی پس از دوران دو قطبی و سلطه بر کانون انرژی جهان آغاز کردند، اختصاص یافته است.

انتهای پیام/