گزارش|نگاهی به کارنامه ترکیه در زلزله الازیغ

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ زلزله الازیغ و ملاتیای ترکیه با 6.8 ریشتر٬ یک بار دیگر دانشمندان حوزه زلزله‌شناسی و زمین‌شناسی را نگران این موضوع کرد که گسل‌های زلزله‌خیز شرق و جنوب شرقی ترکیه٬ دست کمی از گسل‌های خطرناک غرب و نزدیک به مارمارا و استانبول ندارند.

آمار تلفات و خسارات

زلزله اخیر٬ علاوه بر الازیغ٬ دو استان دیاربکر و ملاتیا را نیز تحت تاثیر قرار داد اما با توجه به قدرت 6.8 ریشتری آن٬ انتظار می‌رفت که تلفات و خسارات زلزله فراتر باشد. بخشی از آمارها از این قرار است:

در این زلزله 41 نفر جان خود را از دست دادند.

1607 نفر روانه بیمارستان شدند که بخش قابل توجهی از آنان ترخیص شده و 87 نفر همچنان بستری هستند.

45 نفر زنده از زیر آوار بیرون آورده شده و نجات یافتند که برخی از آنان بیش از 12 ساعت زیر آوار مانده بودند.

2945 منزل مسکونی در این زلزله آسیب دیدند که 1287 باب منزل به شدت آسیب دیده‌اند٬ 87 ساختمان به طور کامل ویران شدند٬ 12 ساختمان در موقعیتی هستند که باید به سرعت تخریب شوند و بقیه ساختمان‌ها نیز بین 30 تا 50 درصد آسیب دیده‌اند.

برگ برنده ترکیه «متولی واحد»

«ریاست مرکز مدیریت بحران و مقابله با بلایا» اصلی‌ترین سازمان متولی مبارزه با بلایای طبیعی و شرایط بحرانی در ترکیه است که با نام اختصاری AFAD شناخته می‌شود.

این نهاد زیر مجموعه وزارت کشور است و اگر چه یک رئیس دارد اما در شرایط بحرانی٬ خود وزیر ریاست میز بحران را بر عهده گرفته و ارتباطات رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی را نیز مدیریت می‌کند.

در زلزله الازیغ٬ کارنامه این نهاد را می‌توان چنین بررسی کرد:

1.اجازه موازی‌کاری به هیچکدام از نهادهای دولتی و خصوصی داده نشد و فرماندهی میدانی کلیه عملیات‌های آواربرداری و امداد و نجات٬ درمان و اسکان بر عهده این نهاد بود.

2.هیچ فرد و نهادی حق نداشت برای کمک به زلزله زدگان پول جمع کند و حتی سلبریتی‌ها و هنرمندان مشهور هم٬ برای اجرای کمپین‌های جمع‌آوری اعانه٬ هواداران خود را به واریز پول به حساب سازمان مدیریت بحران حواله دادند.

3.سرعت کار و مدیریت بحران به شکل رضایت‌بخشی صورت گرفت و افراد عادی٬ داوطلبین و امدادگران دیگر نیز همگی تحت فرماندهی مدیریت مبارزه با بحران و بلایای طبیعی فعالیت کردند.

4.سرعت تامین وسایل گرمازا و غذای گرم و انتقال و درمان مصدومین٬ در حد رضایت‌بخش و مطلوبی بود.

5.امدادگران ماهر و مجرب و سگ‌های آموزش‌دیده از استان‌های دور ترکیه به سرعت به محل حادثه منتقل شدند.

استفاده از تکنولوژی

سازمان مدیریت بحران ترکیه در زلزله الازیغ برای نخستین بار از چند فروند هواپیمای بدون سرنشین تولید داخل استفاده کرد که با دقت و با دوربین دید در شب٬ عکس‌هایی با کیفیت و وضوح بالا در اختیار مدیران مقابله با بحران گذاشت و این موضوع٬ سرعت امدادرسانی و آواربرداری را بالا برد.

استفاده از تجهیزات ویژه ردیاب سیگنال تلفن و همچنین تقویت امواج تلفن همراه و اینترنت٬ با وجود تخریب بالا٬ امکان برقراری ارتباط  تلفنی با برخی از افراد زیر آوارمانده را فراهم کرد.

واکنش سریع دولت

هنوز چند ساعت از زلزله الازیغ نگذشته بود که سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه خودش را از پایتخت به محل حادثه رساند. چند ساعت بعد٬ وزاری بهداشت و مسکن نیز به او ملحق شدند و این سه وزیر به مدت چند روز در الازیغ ماندند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز پیش از سفر به آفریقا٬ فردای شب زلزله خود را به الازیغ رساند. در روز پایانی نجات کامل زیر آوار ماندگان٬ وزیر دادگستری و معاون رهبر حزب عدالت و توسعه نیز خود را به الازیغ رساندند و رئیس تشکیلات اوقاف و امور دینی ترکیه نیز به همراه چند سیاست‌مدار دیگر در اقامه نماز میت و مراسم تدفین قربانیان شرکت کردند.

نکات منفی و شایان انتقاد

همچنان که گفته شد٬ یکی از مهم‌ترین ابعاد مثبت کارنامه دولت ترکیه در امداد و نجات٬ پرهیز افراد و دستگاه‌ها از اقدامات خودسرانه و تبعیت از ستاد مدیریت بحران بود اما در حوزه‌های سیاسی و حزبی٬ موارد منفی و قابل نقد هم وجود داشت.

مرال آکشنر رهبر حزب خوب٬ اکرم امام اوغلو شهردار استانبول و شهرداران آنکارا و آدانا هم به منظور ابراز همدردی با زلزله‌زدگان به الازیغ رفتند. رفتار آکشنر در الازیغ از سوی رسانه‌ها به عنوان یک رفتار انسانی و ملی توصیف شد اما در مورد شهرداران استانبول٬ آنکارا و آدانا٬ با توجه به این که هر سه وابسته به حزب جمهوری خلق هستند، سفر آنان را غیرضروری و همچون نمایش و شُو سیاسی تحلیل کردند.

رسانه‌های مخالف نیز٬ اعلام کردند که سلیمان سویلو وزیر کشور٬ با وجود آن که دلسوزانه و سریع خود را به الازیغ رسانده اما در تمام مصاحبه‌ها و پیام‌هایش٬ تلاش کرده نام حزب عدالت و توسعه را برجسته کند و دیگران را نادیده بگیرد.

همچنین انتقاداتی از سران استانی حزب عدالت و توسعه مطرح شد که در برابر کاروان کمک‌های ارسال شده٬ عکس گرفته و آن را به شو حزبی و تلاش برای بی‌اعتنا جلوه دادن رقبا در قبال مردم٬ تبدیل کرده‌اند.

یکی دیگر از انتقادات سیاسی این بود که سلیمان سویلو دستور داد محموله کمک‌های یکی از شهرداری‌های مناطق کردنشین وابسته به پ.ک.ک را رد کنند و این محموله را برگردانند. اگر چه این اقدام٬ همچون انتقام و کینه ورزی توصیف شد اما وزیر کشور در توضیح دلایل اقدام خود گفت: می‌خواستند خودشان مستقیماً وسایل را بین مردم توزیع کنند. ما اجازه ندادیم. هر محموله‌ای که می‌رسد باید توسط نهاد مدیریت بحران توزیع شود و افراد و گروه‌ها حق ندارند بدون هماهنگی عمل کنند.

شهر کردنشین الازیغ که غالب اهالی آن به لهجه زازاکی زبان کُردی صحبت می‌کنند٬ زادگاه جمیل بایک مرد شماره 2 پ.ک.ک و همچنین زادگاه صلاح الدین دمیرتاش رهبر حزب دموکراتیک خلق‌ها است.

اما مردم اسلام‌گرا و ملی‌گرای این استان٬ میانه چندانی با پ.ک.ک ندارند و نهادهای اقماری پ.ک.ک در این استان٬ هیچگاه نه صاحب شهرداری شده‌اند و نه کرسی نمایندگی پارلمان را به دست آورده‌اند.

آخرین آرای نهادهای اقماری پ.ک.ک در این استان در انتخابات سال 2019 میلادی در حد 3 درصد بود. اما با این وصف٬ بعضی از شهروندان در فضای مجازی به این موضوع پرداختند که آیا ساکنان این استان کُرد هستند یا خیر.

احمد هاکان تحلیل‌گر روزنامه حریت در این مورد نوشت: نپرسید الازیغی‌ها ترک هستند یا کُرد. الازیغی‌ها انسان هستند و این برای همه ما کافی‌ست. عبدالقادر سلوی تحلیل‌گر دیگر نیز در این مورد نوشت: حالا همه ما هم ترک هستیم هم کُرد. چه فرقی می‌کند؟ مهم این است که در کنار هم باشیم.

در همین حال٬ یک امدادگر زن٬ توانست با گوشی تلفن همراه با یک زن کُرد در برابر دوربین شبکه‌های تلویزیونی٬ به زبان کُردی صحبت کند که در زیر آوار مانده و چندین نفر دیگر نیز در کنار او بودند. این امدادگر به زبان ترکی و کُردی فرد مزبور را هدایت کرد تا علاوه بر خود٬ جان چند نفر دیگر را نیز نجات دهد. علاوه بر این مورد٬ یک جوان آواره سوری نیز در محل حادثه توانست یک زن و شهر ترک را به تنهایی از زیر آوار خارج کند. اقدام این جوان سوری نیز به شکل گسترده مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.

برخی از هنرمندان مشهور ترکیه٬ در شبکه‌های اینستاگرام و توییتر٬ کمک به زلزله‌زدگان را به شکلی اغراق آمیز به نمایش گذاشتند و به سوءاستفاده از عواطف مردمی متهم شدند. اما هنرمند مشهور به نام آجون الیجالی در یک برنامه تلویزیونی یک کمپین جمع‌ آوری اعانه اجرا کرد که تنها ظرف چند ساعت توانست 73 میلیون لیره پول جمع کند و البته این پول به شکل مستقیم به حساب سازمان مدیریت بحران واریز شد. اگر چه کف کمک‌ها در حد 10 لیره تعیین شده بود اما جالب اینجاست که یک صنعت‌گر ترکیه‌ای در این برنامه٬ به تنهایی 2 میلیون لیره واریز کرد.

در پایان و در یک جمع‌بندی کلی باید گفت٬ دولت و مردم ترکیه در زلزله الازیغ نمره قبولی بالایی دریافت کردند اما با این حال٬ کارشناسان ترکیه بر این باورند که در این کشور صدها هزار واحد مسکونی سست‌بنیاد و ضعیف وجود دارد که بسیاری از آنها باید تخریب شوند و بعضی از خانه‌ها نیز با مقاوم‌سازی٬ وضعیت قابل قبولی پیدا خواهند کرد. اغلب رسانه‌های ترکیه معتقدند که دولت این کشور باید از ژاپنی‌ها درس بگیرد و کاری کند که میزان تلفات انسانی به حداقل برسد.

انتهای پیام/