حدادعادل: وظیفه بنیاد سعدی تصدی‌گری نیست
رییس بنیاد سعدی با اشاره به اهمیت زبان فارسی و قدرت نفوذ آن در جهان گفت: زبان فارسی، اعتقادات و فرهنگ ما اساس زیست‌بوم فرهنگی است؛ چراکه قدرتمندی ما متناسب با بُرد زبان فارسی در جهان است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، غلامعلی حدادعادل، رییس بنیاد سعدی در سخنرانی خود در ششمین گردهمایی مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی در جهان، با اشاره به اهمیت زبان فارسی و قدرت نفوذ آن در جهان گفت: معتقدم همانگونه که زیست بوم طبیعی داریم و دریاها، جنگل‌ها و کویرها را سرمایه‌ای می‌دانیم، زیست بوم فرهنگی داریم که باید مراقبش باشیم.
وی در ادامه، افزود: زبان فارسی و اعتقادات و فرهنگ ما اساس این زیست‌بوم فرهنگی است. به همان اندازه که در حفظ زیست‌بوم طبیعی باید کوشا باشیم، بیش از آن باید در حفظ زیست‌بوم فرهنگی بکوشیم.
رییس بنیاد سعدی اظهار کرد: زبان فارسی میراث بزرگی است که از چند هزار سال پیش به ما رسیده است. این زبان به دلایل خصوصیاتی که دارد هم در داخل کشورمان، زبان واسط بین همه اقوام شده است و هم در گستره وسیعی از جهان، زبان فرهنگی و زبان واسط است.
حدادعادل بیان کرد: زبان فارسی دری که پدر او فارسی میانه و نیای او فارسی باستان است، بعد از حضور اسلام در ایران در گستره فرهنگی وسیعی غالب و به زبان رسمی مردم ایران با وجود زبان‌های محلی مختلف، تبدیل شد.
وی به اهمیت زبان فارسی در قرن‌های گذشته اشاره کرد و گفت: هزار سال پیش فردوسی در غزنه شاهنامه می‌سرود و بیش‌از 200 سال پس از آن سعدی در شیراز به همان زبان، بوستان و گلستان و غزلیات خود را سرود و شعر فردوسی را تضمین می‌کرد به گونه‌ای که تشخیص آن دشوار است و جز سبک شناسان نمی‌توانند تمیز بدهند.
رییس بنیاد سعدی ادامه داد: یک قرن بعد حافظ به همان زبان شعر سرود و همام و قطران در آذربایجان به همان زبانی می‌سرودند و می‌نوشتند که ناصرخسرو، فردوسی و بیهقی در غزنه سروده و نوشته بودند. در واقع این زبان، قدرت گسترش خود را در جهان در طول تاریخ به اثبات رساند. از سواحل دانوب در اروپا تا کرانه‌های اقیانوس هند و چین، تحت تأثیر این زبان بودند.
حضور و نفوذ زبان فارسی در شبه قاره
حدادعادل همچنین، بیان کرد: کافی است به حضور و نفوذ زبان فارسی در شبه قاره توجه کنیم. برای مدت 800 سال زبان فارسی زبان فرهنگی، درباری، رسمی، حکومتی، علمی، ادبی این سرزمین وسیع بوده است. اما آنچه بیش از همه موجب طرح آن شده زبان عشق و عاشقی است و سِر مقبولیت آن در همین نکته نهفته است.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی خاطرنشان کرد: سال‌هاست در این فرهنگستان عهده‌دار تألیف دانشنامه زبان و ادب فارسی در شبه قاره هستیم. طراحی ما یک دانشنامه هشت جلدی است که تاکنون 5 جلد آن به انجام رسیده و منتشر شده است. باور خودمان این است که این هشت جلد دانشنامه زبان و ادب فارسی در شبه قاره یک معرفی مختصری است، در آنچه در واقع بوده است.
وی افزود: امروز هم زبان فارسی زبان بالنده‌ای است که در سه کشور به آن صحبت می‌شود و ما وظیفه داریم همانطور که زبان دیگران را می‌آموزیم این زبان را نیز به دیگران بیاموزیم.
حدادعادل به گنجینه عظیم ادبیات فارسی اشاره کرد و گفت: دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، وقتی می‌خواست به غلط کشورهای دیگر در منطقه را از ایران بترساند و بیشتر اسلحه به آنها بفروشد به آنها گفت: اگر ما از شما حمایت نکنیم شما در 2 هفته باید به زبان فارسی صحبت کنید.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیان کرد: همین امروز هم که ترامپ به زبان فارسی توییت می‌زند، این امر پیش و بیش از اینکه محتوا و حقیقت پیام‌های ترامپ را نشان دهد که حقیقتی ندارد قدرت زبان فارسی را منعکس می‌کند.
حدادعادل در ادامه سخنانش، گفت: قدرتمندی ما متناسب با بُرد زبان فارسی در جهان است؛ هر جا زبان فارسی حضور دارد، یعنی ایران هست و از نظر اقتصادی و سیاسی هر کشوری که زبان خود را بیشتر گسترش دهد موفق تر است.
وی با اشاره به تاریخچه تأسیس بنیاد سعدی گفت: 28 سال قبل که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تأسیس شد، همه نهادهای خارج از کشور فعال در زمینه آموزش زبان فارسی زیر چتر این سازمان قرار گرفتند اما این سازمان به دلیل وظایف متنوع و وسیعی که برعهده داشت از تمرکز بر آموزش زبان فارسی باز می‌ماند.
رییس بنیاد سعدی تأکید کرد: با بررسی‌هایی که کردیم متوجه شدیم در 25 کشور جهان ساختار اداری زیرنظر عالی ترین مقام کشور برای گسترش زبان آن کشور فعالیت می‌کند، اساسنامه این سازمان‌ها را جمع کردیم و با ارائه پیشنهاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی توانستیم مقدمات تاسیس بنیاد را فراهم کنیم.
دستاوردهای بنیاد سعدی در 10 حوزه طی 8 سال
وی دستاوردهای بنیاد سعدی را از بدو تأسیس طی هشت سال گذشته این گونه برشمرد و گفت: برنامه‌ریزی آموزشی و درسی و تألیف 30 نوع کتاب، تربیت معلم، پذیرش دانشجوی بورسیه، تدوین استانداردهای آموزش از جمله آزمون مهارت زبان فارسی (آزفا)، آموزش در فضای مجازی با تولید نرم افزارهای مناسب، برگزاری دوره‌های دانش افزایی و بازآموزی کوتاه و بلندمدت، عرضه خدمات به مؤسسات فعال در زمینه آموزش زبان فارسی، پشتیبانی از رایزنی های فرهنگی در تجهیز اتاق ایران، اعزام مدرس زبان فارسی و اداره مراکز تحقیقات زبان فارسی در کشورهایی مانند هند و پاکستان.
رییس بنیاد سعدی یادآور شد: وظیفه بنیاد سعدی تصدی‌گری نیست و نمی‌خواهد جانشین مؤسساتی شود که زبان فارسی آموزش می‌دهند، بلکه می‌خواهد مشوق دیگران باشد و در خدمت موسساتی باشد که به این کار اشتغال دارند و زیرساخت لازم را برای آنها فراهم آورد.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه این مراسم با اشاره به جدال بین «داشتن» و «شدن» اشاره کرد و گفت: تصور می‌کنم در حوزه اقتصاد و سیاست اساس چیزی که اقتصاد دانان و سیاست دانان دنبال می‌کنند، موضوع داشتن است. در اقتصاد هدف غایی داشتن ثروت است و در سیاست داشتن قدرت.
هدف غایی در فرهنگ، شدن و بودن است
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در حوزه فرهنگ، هدف غایی شدن است نه داشتن. یعنی ما به دنبال این هستیم که در حوزه فرهنگ، بیش از داشتن، توجه به شدن و بودن داریم. چه بسا که این مهم در آموزه‌های دینی و فرهنگی به همین صورت است زیرا آنچه دین از بشر انتظار دارد، شدن است. هوشیار شدن؛ عادل شدن؛ پرهیزگار شدن؛ دوستدار بشریت شدن؛ صالح شدن و شدن‌های دیگر.
وی تأکید کرد: علمای ما در گذشته به دنبال شدن بودند اما فضای کنونی جهان به سمت داشتن رفته و این امر در آن غلبه پیدا کرده است. در حوزه زبان فارسی واقعا دنبال بودن هستیم زیرا فرهنگ ما متأثر از آموزه‌های دینی، حکمت‌های ادیبان و عرفان است.
ابراهیمی‌ترکمان به بررسی مقایسه‌ای «زبان فارسی» در کتاب مقالات شمس پرداخت و گفت: شمس که استاد مولاناست در این اثر می‌گوید زبان فارسی برای بیان مافی‌الضمیر قابل مقایسه با دیگر زبان‌ها نیست. مهمترین نکته آن این است که زبان فارسی دارای قابلیت‌هایی است که شمس و همینطور، حافظ و سعدی و بزرگان دیگر از شبه قاره این ویژگی را درک کردند و در حکمت‌های فراوانی ساری و جاری ساختند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به سابقه طولانی یادگیری زبان فارسی به دلیل علاقه‌مندی به آن در سراسر جهان، گفت: قبل از اینکه توجه ما به موضوع آموزش زبان فارسی جلب شود، افرادی در سراسر دنیا به آن علاقه‌مند شده و یادگیری آن را آغاز کرده‌اند.
ابراهیمی‌ترکمان دلیل این علاقه‌مندی و مطالبه ذاتی برای آموزش زبان فارسی را وجود مفاخر بزرگ در آن، خوش‌آهنگی زبان و دربرگیری آموزه‌های ایرانی ـ اسلامی دانست و گفت: بسیاری آثار کهن فرهنگ‌های مختلف به زبان فارسی نوشته شده‌اند که اگر اهالی آن کشورها زبان فارسی را ندانند نمی‌توانند با میراث گذشته خود ارتباط بگیرند.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به اهمیت فراگیری زبان فارسی در خارج از کشور اشاره و تصریح کرد: تشنگی زیادی برای آموزش زبان فارسی در جهان وجود دارد و دلیل آن خوش‌آهنگی، وجود مفاخر بزرگی که به آن شعر گفته‌اند و آموزه‌های ایرانی و اسلامی در آن است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره رسالت و جایگاه بنیاد سعدی اظهار کرد: بنیاد سعدی، بر اساس اهداف، سیاست‌‌ها و راهبردهای حاکم بر روابط فرهنگی بین‌المللی ایران، وظیفه انجام فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در حوزه زبان فارسی در خارج از کشور را به عهده دارد.
وی در ادامه سخنانش، به مشکلات آموزش زبان فارسی در جهان اشاره کرد و گفت: اول اینکه خود نهادهای متولی باید به وفاق جمعی در شیوه، ابزار و سیاست تدریس برسند؛ زیرا تشتتی میان این نهادها هست که مانع گسترش زبان فارسی می‌شود.
ضرورت تجربه‌نگاری در زبان فارسی و انتقال آن به آیندگان
ابراهیمی‌ترکمان بر ضرورت تجربه‌نگاری در زبان فارسی و انتقال آن به آیندگان تأکید کرد و گفت: مشکل دیگر نبود تجربه‌نگاری‌ها در زمینه آموزش زبان فارسی است. آموزگاران زبان‌های دیگر معمولا تجربه‌های خود را مکتوب می‌کنند که برای پیشرفت آموزش زبان بسیار مهم است و اگر مثلا منبعی خوب نیست مربیان می‌توانند از آن منبع دیگر استفاده نکنند.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته، تعداد بسیاری از اساتید بومی زبان فارسی که اکنون در اختیار بنیاد سعدی هستند، از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رایزنان فرهنگی ایران در خارج از کشور شیوه‌های تدریس و آموزش زبان فارسی را آموختند و امروز در اختیار بنیاد سعدی قرار گرفتند.
ابراهیمی‌ترکمان بیان کرد: در یک دوره زمانی برای اینکه الفبا تدریس کنیم، باید استاد از جمهوری اسلامی ایران اعزام می‌کردیم، اما در حال حاضر در بسیاری از کشورها با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بنیاد سعدی و وزارت علوم در کشورهای دیگر استاد بومی در حوزه زبان فارسی وجود دارد.
مشکلات آموزش زبان فارسی؛ از تشتت بین دستگاه‌ها تا تعطیلی کرسی‌ها در خارج
وی یادآور شد: ما بر این که بتوانیم زبان فارسی را در خارج از کشور پیش ببریم و گسترش دهیم باید دو شیوه رفع و دفع را در نظر بگیریم. رفع مشکلاتی که امروز وجود دارد را از سر راه زبان فارسی برداریم. باید تلاش کنیم کتاب‌های جدیدی که تآلیف کردیم، جایگزین کتاب‌های قدیمی کنیم و کاربری فراوانی داشته باشیم و از شیوه از راه دور، صوتی و تصویری بهره گیریم و از ظرفیت‌های آموزشگاه‌های خارج از کشور برای آموزش زبان فارسی استفاده کنیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود، مشکل دیگر را کاهش ارتباط با کرسی‌های زبان فارسی دانست و ادامه داد: برخی کرسی‌های زبان فارسی در جهان به دلیل مشکلات ارزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از درجه 1 به درجه 2 تنزل یافته و در بعضی مراکز تعطیل شده‌اند؛ همچنین وزارت آموزش و پرورش بعضی مدارس خازج از کشور را به دلیل همین تنگناهای بودجه‌ای تعطیل کرده‌اند یا با حداقل ظرفیت کار می‌کنند.
بنابر اعلام این خبر، ششمین گردهمایی مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی در جهان با حضور بیش از 30 دستگاه مرتبط و فعال در امر آموزش زبان فارسی با هدف شناسایی نقاط ضعف و قوت و هم‌افزایی این دستگاه‌ها امروز به همت بنیاد سعدی و به میزبانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حسینیه الزهرا(س) این سازمان در حال برگزاری است.
در این گردهمایی، چهار نشست تخصصی با موضوعات «نقش و جایگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آموزش و گسترش زبان فارسی»، «آموزش مجازی زبان فارسی (دستاوردها و چالش‌های پیش رو)»، «راهکارهای جذب فارسی‌آموزان و تقویت کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی» و «استانداردسازی آموزش و آزمون‌سازی زبان فارسی (آمفا، داتفا و تی تی سی)» برگزار می‌شود.
همچنین در حاشیه این گردهمایی یک روزه، نمایشگاهی با محوریت معرفی محصولات مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان و ادبیات فارسی در جهان برپا شد.
انتهای پیام/
