از سلول انفرادی به بند عمومی

خبرگزاری تسنیم، عبدالحمید ضیایی:

زبان، زندان پراندوهی است که از چهارسو دیوارهایی مثل محیط آن را گرفته اند و باعث می‌شوند نتوانیم از این زندان رهایی پیدا کنیم. عمده‌ترین پرسش قابل طرح این است که آیا از این زندان، راه گریزی وجود دارد؟

به نظر می‌رسد ترجمه یکی از راه‌هایی است که به ذهن انسان رسیده تا از زندان زبان رهایی پیدا کند. شاید گفته شود با ترجمه، از یک زندان به زندان دیگری وارد می شویم، این درست است، اما باید به این هم توجه داشت که با ترجمه، از سلول انفرادی به یک بند عمومی منتقل می‌شویم که می‌توان با دیگران صحبت کرد و از رنج زندانی بودن کاست.

هم فیلسوفان و هم شاعران در این تردید دارند که ترجمه ممکن است یا خیر؟ در این زمینه مناقشات زیادی وجود دارد و گاهی ترجمه را به خیانت تشبیه می‌کنند و عده دیگری می‌گویند ترجمه، خیانتی است که با لذت همراه است. کتاب «لذت خیانت» اثر موریس بلانشو درباره همین موضوع است و تأکید می‌کند که حقیقتاً ترجمه، خیانت است اما لذت‌هایی با خود به همراه دارد که نمی‌توان از آن چشم پوشید.

«سپیده‌دم حواصیل»، به اهتمام  و ترجمان استاد فرهیخته و مترجم خوش سابقه، دکتر موسی بیدج، تلاشی مبارک در جهت زدودن دیوارهای سلول‌های انفرادی بین اتباع دو زبان است. کتابی که حاوی و حامل خوشه‌هایی زرین از ادبیات و فرهنگ کشور عمان  و دربرگیرنده آثاری ادبی اعم از شعر و داستان و مقالات پژوهشی و عالمانه است. در این آینه می‌توانیم سیمای فرهنگ عمان را به تماشا بنشینیم و البته از همین چشم‌انداز به شناختی بهتراز خویش نائل آییم.

 بهره‌گیری از آخرین یافته‌های پژوهشی از جمله وجوه تمایز و امتیاز این کتاب است؛ فی المثل مقاله «شعر سپید در عمان: گستره و افق باز» نوشته مبارک بن عیسی الجابری، در ژانویه 2018 در شماره پنجم مجله حبر ابیض چاپ شده و بیانگر آخرین تحولات در شعر سپید کشور عمان و اشاره به تفاوت‌های مدرنیسم عربی و غربی و ریشه‌های هگلی مدرنیته ادبی در این کشور است و در ادامه به بررسی شعر و اندیشه چهار تن از نام آوران شعر سپید یعنی سماء عیسی، سیف الرحبی، زاهر الغافری و محمد الحارثی پرداخته و ابعاد و زوایای اشعار  سپیدسرایان مذکور را  مورد تحلیل و تبیین قرار داده است.

عطف توجه به نویسندگان و شاعران جوان کشور عمان، از مهمترین وجوه ترجیح این کتاب بر سایر کتاب‌های موجود در این راستاست. خصیصه جوانگرایی را می‌توان به نحو مشهودی در گزینش آثار ادبی در این کتاب ملاحظه کرد.

بر این مزایای کتاب در زبان مبدأ، باید نثر پاکیزه و روان دکتر موسی بیدج را  در ترجمه به زبان فارسی، الحاق و الصاق کرد. شم هنری و قریحه ی شاعرانه‌ مترجم، باعث شده که ترجمه کتاب از جوهره و روح شاعرانه برخوردار باشد و مخاطب خود را در هاله‌ای اثیری و حریرگون تصور کند و به راحتی با کتاب ارتباط برقرار کند.

در شعر «آسایشگاهی برای مسقط»(ص238)  تلألو این روح شعر را می‌توان به نظاره نشست:

آیینه‌ها را
در مسقط محدب دیده‌ام
که قلب خیال‌پردازان را مقعر می‌کنند
مرکزشان مه‌آلود است
انگار که بادها در آن زاد و ولد کرده‌اند ...

 شعر آب سکوت سروده سعید الصقلاوی (ص168) نیز دارای چنین خصیصه‌ای است.

 اگر از برخی اغلاط مطبعی و ایرادهای نگارشی کتاب چشم بپوشیم،  با قطعیت می توان گفت که « سپیده‌دم حواصیل»، کتابی خواندنی و ارزشمند برای آشنایی با ادبیات امروز کشور عمان است.

انتشار  این کتاب در شکلی شکیل و چشم‌نواز به همت انتشارات سوره مهر و ترجمه ی درخشان استاد موسی بیدج، را بایدگامی بلند در راستای آمیزش و گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و عبور از موانع وحدت ملت‌ها به شمار آورد.

انتهای پیام/