تحلیل| ترور فرمانده جهاد اسلامی؛ خودنمایی بنت و بازی نتانیاهو!

امروز اسرائیل دو حمله جداگانه علیه گروه فلسطینی جهاد اسلامی در نوار غزه و دمشق انجام داد. در نتیجه این حملات، بهاء ابو عطا از فرماندهان برجسته شاخه نظامی جهاد اسلامی و همسرش در غزه و فرزند اکرم عجوری از اعضای دفتر سیاسی این جنبش در دمشق ترور شدند. عجوری که هدف این عملیات بوده از ترور جان سالم به در برده است. هر چند مقامات اسرائیلی ابوعطا را مسئول حملات موشکی و راکتی در ماه‌های اخیر به شهرک‌های پیرامونی نوار غزه می‌دانند و از این طریق عملیات امروز را توجیه می‌کنند، اما این حملات کاملا با تحولات انتخاباتی داخلی اسرائیل مرتبط است و در این شرایط، ارتباطی به روابط تنشی با نوار غزه ندارد.

به نظر می‌رسد که نفتالی بنت رهبر حزب راست افراطی "یمینا" پس از انتخاب به سمت وزیر "جنگ" که آرزوی دیرینه وی بود و به دنبال استعفای لیبرمن تلاش زیادی برای احراز آن کرد، با از سرگیری عملیات ترور فعالان فلسطینی می‌خواهد خود را عامل به سیاست مشت آهنینی معرفی کند که در سال‌های گذشته همواره خواهان اعمال آن علیه غزه و گروه‌های فلسطینی حماس و جهاد بوده و از این جهت که مبادا گانتز و لیبرمن در یک هفته مانده به پایان مهلت تشکیل دولت به توافق برسند و کابینه شکل گیرد، خیلی سریع دست به حمله زد تا فرصت حاصله از کف نرود. در آن سو هم بنیامین نتانیاهو به نظر می‌رسد با انتخاب بنت به این سمت حساس هدفی فراتر از جلوگیری از پیوستن وی به ائتلاف گانتز دنبال کرده است. 

نتانیاهو که به هر دری می‌زند تا در قدرت بماند در هفته‌های اخیر همواره تلاش کرده است تا فضای حاکم بر اسرائیل را بیش از گذشته امنیتی کند و با تمرکز بر ایران و تحولات پیرامونی، خود را بهترین گزینه برای مواجهه با چالش‌های کنونی معرفی ‌‎کند. از این رو، عملا بی‌رغبت نیست که برای امنیتی‌سازی هر چه بیشتر فضا، جنگی نصف و نیمه با نوار غزه راه بیاندازد. اما در سایه دردسرهای سه جنگ پیشین (2008، 2012 و 2014) و به نتیجه نرسیدن آن‌ها با وجود حجم گسترده ویرانی‌ها در نوار غزه از آن بیم داشت که اگر هم با انجام حملاتی جنگی شعله‌ور شود، نتیجه احتمالی آن به زیانش تمام شود. به همین خاطر برای این که تقصیرات به گردنش نیفتد، نیاز داشت که وزیر "جنگ" شخصی غیر از خود وی باشد و در این میان چه کسی بهتر از نفتالی بنت که انتخابش، هم ائتلاف راست را تقویت و هم او را از پیوستن به جریان رقیب دور می‌کند و هم در سیاست امنیتی کردن فضای اسرائیل سیبلی می‌شود برای دفع آسیب‌های احتمالی.

هدف نتانیاهو این بود که دولت وحدت ملی بر اساس خواسته‌ها و شروط خودش و لیکود تشکیل شود یا اینکه اوضاع به سمت برگزاری انتخابات جدید پیش برود تا از این شرایط به نفع خود بهره برداری کند. 

اما با وجود این برنامه نتانیاهو، بعید است وی متمایل به یک جنگ تمام عیار با غزه باشد و نهایت چیزی که برای امنیتی کردن هر چه بیشتر اوضاع بدان نیاز دارد حملات دو سویه محدود است. 

ولی گروه جهاد اسلامی فلسطین در اقدامی غیر منتظره دامنه واکنش به ترور ابوعطا را فراتر از شهرک‌های اطراف غزه برده و مستقیما منطقه تل‌آویو را هدف حملات موشکی خود قرار داد. این وضعیت هم نفتالی بنت و بنیامین نتانیاهو را در برابر موقعیتی دشوار قرار می‌دهد و باید دید در تلافی این حمله به حملاتی گسترده دست خواهند زد یا محدود. به هر حال در چنین مواقعی، این میدان نبرد است که تعیین کننده است و صرفا تصمیمات پیشینی نیست که حرف آخر را می‌زند.

نویسنده : صابرگل‌ عنبری کارشناس ارشد مسائل فلسطین 

انتهای پیام/