یادداشت| وضعیت پ.ک.ک پس از حمله ترکیه به شرق فرات

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ حمله ارتش ترکیه و گروه موسوم به «ارتش ملی سوریه» به مناطق کردنشین شرق فرات در شمال سوریه٬ تبعات و پیامدهایی برای پ.ک.ک به دنبال آورده است که شاید در تاریخ فعالیت این گروه٬ نظیر و مانند نداشته است.

چرا که حالا٬ اوضاع به شکل جدی تغییر کرده و نهادهای اقماری سیاسی و نظامی زیرمجموعه پ.ک.ک٬ در سوریه٬ از دست بالا برخوردار نیستند و عملیات نظامی موسوم به «چشمه صلح»٬ بسیاری از موازنات را تغییر داده و حالا سران پ.ک.ک با دشواری‌های بیشتری روبرو شده‌اند.

وقتی که سیوسیالیست٬ به امپریالیست پناه می‌برد

جمعی از دانشجویان کُرد و ترک عمدتاً چپ‌گرا در آنکارا در اواخر دهه هفتاد میلادی گرد هم آمدند و یک «گروه» را تشکیل دادند. گروهی که در اوایل٬ کار آن٬ فقط کتاب خواندن و حضور در میتینگ‌های بیشمار چپ‌ها و کمونیست‌ها بود.

اما آنان بالاخره از آنکارا رفتند و در سال 1978 میلادی در یکی از روستاهای اطراف دیاربکر و در یک نشست محرمانه به رهبری عبدالله اوجالان٬ پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان) را تشکیل دادند. این گروه٬ در آغاز با چند عشیره کُرد وارد جنگ و درگیری شد و چند تن از سران قابل کُرد شانلی اورفا را با اندیشه‌های ضد فئودالی و به بهانه مبارزه با خان‌ها و فئودال‌های وابسته٬ به قتل رساند. سپس گروه مزبور٬ راهی سوریه و لبنان شد و در سال 1984 میلادی٬ حملات مسلحانه علیه ترکیه را آغاز کرد.

از همان نشست‌های نخست تا روزگار امروز٬ پ.ک.ک در همه کتاب‌ها و جزوات کنگره و اساسنامه‌هایش٬ خود را یک گروه سوسیالیستی دانسته است.

قبلاً آشکارا در اساسنامه‌های این گروه٬ از استالین ستایش می‌شد٬ اما بعدها به لنین و مارکس اکتفا کردند. در هر حال٬ پ.ک.ک همواره خود را چپ سوسیالیست و دشمن امپریالیسم آمریکا دانسته و برخلاف تصور معمول٬ نه تنها در مورد فرهنگ و مطالبات کردها نکات خاصی بیان نکرده٬ بلکه هنوز هم زبان ترکی استانبولی٬ زبان رایج سران پ.ک.ک است و بسیاری از آنان نمی‌توانند به زبان کُردی تکلم کنند. چرا که خود را سوسیالیست‌های انترناسیونالیست و جهانی می‌دانند و معتقدند که اصرار بر تکلم به زبان کُردی٬ فقط از ویژگی‌های ناسیونالیست‌های بدوی و خام است.

اما در چند سال اخیر و پس از شکست مذاکرات صلح سال 2013 میلادی٬ سران پ.ک.ک بارها از آمریکا خواسته‌اند که میانجی‌گری بین ترکیه و پ.ک.ک را بر عهده بگیرند، اما آمریکایی‌ها در پاسخ به این درخواست٬ سه تن از سران موسس پ.ک.ک به نام‌های جمیل بایک٬ مراد قاراییلان و دوران کالکان را به عنوان تروریست‌های تحت تعقیب معرفی کرده و برای سر آنها 12 میلیون دلار جایزه تعیین کردند!

با این حال پ.ک.ک این پیام واشنگتن را جدی نگرفت و در شمال سوریه تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد آمریکا گذاشت و حتی به دولت سوریه اجازه نداد که در مناطق کردنشین تحت اداره کانتون‌های خودگردان و دوفاکتو٬ انتخابات شورای محلی را برگزار کند.

دلگرم به واشنگتن٬ معترض در برابر آنکارا

دلگرمی به حمایت‌های آمریکا نزد سران پ.ک.ک به حدی بود که نهادهای اقماری این گروه در داخل ترکیه و حتی آن دسته از نمایندگان مجلس ملی ترکیه که با رای کردهای هوادار پ.ک.ک به پارلمان راه یافته بودند آشکارا و به شکلی آنارشیستی و غیرقابل قبول٬ علیه دولت ترکیه موضع گرفته و حاکمیت سیاسی کشورشان را به چالش کشیدند.

به عنوان مثال٬ خانم فیگن یوکسک داغ از چهره‌های چپ ترک که در کنار صلاح الدین دمیرتاش٬ رهبری حزب دموکراتیک خلق‌ها را بر عهده گرفته بود٬ در سخنرانی رسمی خود در پارلمان اعلام کرد: «تکیه‌گاه اصلی ما٬ نیروهای ی.پ.گ در شمال سوریه هستند و با تمام توان٬ از آنها حمایت می‌کنیم».

اما این اظهارات فقط خشم مقامات ترکیه و زندانی شدن دمیرتاش٬ فیگن یوکسک داغ و دیگران را به دنبال آورد و البته به روند توسعه اقتصادی و سیاسی مناطق کردنشین ترکیه هم آسیب زد.

اما اصلی‌ترین آسیب کردها در این ماجرا تحریک مقامات آنکارا برای حمله به مواضع کردها در شمال سوریه بود. بازدید  مدام اعضای کنگره آمریکا از کانتون‌های غیررسمی کردها در شمال سوریه و شکل گرفتن ادبیات ضدترکیه‌ای رادیکال در رسانه‌های کردهای شمال سوریه در کنار اقدامات تحریک‌کننده سران پ.ک.ک٬ مجموعاً از عواملی بودند که بهانه به دست اردوغان داد تا به شکلی گسترده وارد مناطق شرق فرات شود.

حالا پ.ک.ک نه تنها در شمال سوریه قدرت ندارد بلکه از روسیه و دولت مرکزی سوریه کمک خواسته و می‌خواهد بقای خود را حفظ کند.

تاثیر معادلات شمال سوریه بر قندیل

سران٬ فرماندهان اصلی و بیش از هشتاد درصد از نیروهای شاخه نظامی پ.ک.ک٬ در کوهستان قندیل در شمال عراق ساکن شده‌اند و وضعیت جغرافیایی و کوهستانی این منطقه و همچنین معادلات پیچیده مرزی٬  موجب آن شده که حمله مستقیم به شکل زمینی به کوهستان قندیل٬ بسیار دشوار شود.

اما واقعیت این است که هواپیماهای بدون سرنشین بخشی از این معادله را تغییر داده و حالا ترکیه نه تنها در اربیل و دهوک و در نزدیکی مرزهای خود٬ بلکه در سلیمانیه نیز با استفاده از هواپیمای بدون سرنشین در روز روشن و بر فراز ارتفاعات پارک کوهستانی ازمر به راحتی فرماندهان پ.ک.ک را از دور هدف گرفته و آنان را از بین می‌برد. در نتیجه به راحتی می‌توان گفت که شکست سنگین نهادهای اقماری پ.ک.ک  در شمال سوریه موقعیت این گروه را در اقلیم کردستان عراق نیز به خطر انداخته است.

از دیگر سو٬ توجه به این نکته نیز اهمیت دارد که کردهای ترکیه از اقدامات پ.ک.ک خسته شده‌اند و در جریان حمله ترکیه به شرق فرات حتی یک راهپیمایی اعتراض‌آمیز صورت نگرفت و کردها بارها به درخواست سران پ.ک.ک برای دست زدن به تظاهرات و عصیان دسته جمعی و سراسری بی‌اعتنایی کرده‌اند.

انتهای پیام/