مهدی آصفی: مداحِ مغرض نه اما ناآگاه داریم/ برای مداحان جوان، ذکر صلوات می‌گیرم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حاج مهدی آصفی از پیرغلامان اهل‌بیت است که بیش از 50 سال با سبکی ساده و البته متفاوت در دستگاه امام حسین (ع) خدمت کرده است. او از پیشکسوتان این عرصه است که معتقد است باید نسل امروز را تقویت کرد از چالش‌های این روزهای مداحی می‌گوید.

آنچه پیش روی شما قرار دارد، متن گفت‌وگوی تسنیم با "مهدی آصفی" است.

جایگاه هیئت‌ها و مداحی در حفظ و تقویت نظام اسلامی چقدر و چگونه است؟ آیا اساساً هیئت‌ها چنین ظرفیتی دارند؟

پاسخ این مطلب  در اشعار مرحوم "خوشدل تهرانی" نهفته است.

مرد آزاده حسین‌ است که بود این هدفش
که شود کشته ولی زنده بماند شرفش
امتحان کرد ز اصحاب، در آخر شبِ عمر
تا به جز مردم آزاده نماند، به صفش

دین اسلام «نبوی‌الحدوث و حسینی‌البقاء» است. مداح هم در جریان حفظ  و تقویت دین، موثرند و چه‌بسا باید گاه‌گاهی این مهم را به آنها یادآوری کرد.

* یعنی  مداحان نیز گاهی نیاز به موعظه دارند؟

آنچه انسان در موعظه به‌دست می‌آورد به مراتب بهتر از آن است که در حافظه‌اش باشد. اینکه پیامبر گرامی اسلام گاهی به جبرئیل می‌فرمودند: "یَا جَبْرَئِیلُ عِظْنِی". یعنی من‌ را موعظه کن.

* بعضی مواقع اشعاری در وصف سیدالشهدا(ع) خوانده می‌شود که با فلسفه قیام امام حسین(ع) فاصله زیادی دارد.

از حسین اکتفا به نام حسین
نبود در خور مقام حسین
بلکه باید خلق در یابد
علت اصلی قیام حسین

مرحوم خوشدل اشعاری داشتند که غزل مرثیه‌ای حماسی است. ظاهراً حضرت امام (ره) وقتی این اشعار را ملاحظه می‌کنند، بسیار به دلشان می‌نشیند.

بزرگ فلسفه نهضت حسین این است
که مرگ سرخ به‌ از زندگی ننگین است
نه ظلم کن به کسی و نی به زیر ظلم برو
که این مرام حسین  است و منطق دین است

اگرچه گریه بر سید‌الشهدا و نشستن در مجلس اهل‌بیت خوب است. پس از انجام واجبات، هیچ عملی نزد خداوند بالاتر از عزاداری بر اهل‌بیت و به‌ویژه اشک بر امام حسین (ع) نیست و در روایت تا 90 حج و عمره مقبوله برای زائر امام حسین شمرده‌ شده است.

امام صادق آن سلطان مطلق/ رئیس و پیشوای مذهب حق/ بفرمودی که دادی بس سعادت/ به جدّ من خدا اجر شهادت/ خصوصاً چهار چیزش فیض خاص است/ که بر شاه شهیدان اختصاص است/ نخسیتن فیض خاص حضرت هو/ امامت هست از ذریه او/ دوم باشد شفا در تربت وی/ که باشد اجر والانهضت وی/ به تحت قبه‌اش سوم دعا را / اجابت می‌کند حاجات ما را/ چهارم زائرش را لطف زلمن / زخانه رفتن و تا بازگشتن/ نیارد در حساب عمر او را/ دهد اجرش بدین‌سان حق تعالی/ ولی فیض زیارت بیش از این است/ شهی را کو شهید راه دین است

مداح با زبان شعر سخن می‌گوید. بنابراین مداح می‌تواند با انتخاب شعرهای وزین از شاعران برجسته معارف را انتقال و در اعتلای آن مؤثر باشد. اینکه مقام معظم رهبری دائم توصیه می‌کنند مداحان شعر خوب بخوانند یک علتش همین است.

اربعین، پیام عاشورا را به جهانیان رساند

* آیا امروز با وجود حضور میلیونی زائران از اقصی‌نقاط جهان در مناسک اربعین، می‌توان گفت که پیام نهضت عاشورا به گوش جهانیان رسیده است؟

مسأله اربعین سید‌الشهدا به میتینگ جهانی تبدیل شده است و رسانه‌های دشمن نیز خیلی تلاش می‌کنند تا بازتاب خبری از این رویداد نداشته باشند اما نمی‌توانند. موضوع اربعین در این سالها، جنبه سیاسی پیدا کرده و رسانه‌های غربی اگر بخواهند کتمان کنند، رسوایی جهانی برایشان بوجود خواهد آمد. حج تمتع در بهترین زمانش، نهایتاً 4 میلیون زائر دارد اما شما شاهد هستید که فقط از ایران در ایام اربعین، 4 میلیون شرکت می‌کنند.

امام حسین(ع) کانون جلسات عزاداری باشد

* شما معتقدید که جریان اربعین، یک جریان سیاسی است و اگر بخواهیم نظر شما را به تمام جریان عزاداری بسط دهیم باید گفت که هیئت‌های عزاداری با موضوع سیاست پیوند خورده و ناگسستنی است. شما نظرات آن‌دسته افرادی که قائلند هیچ فعالیت سیاسی در هیئت‌مان نداریم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سوال بسیار مهمی است. مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی در زمان حیاتشان، جلسه‌ای را با مداحان در مدرسه شهید مطهری داشتند. ایشان در بخشی از بیانات خود، خطاب به مداحان گفتند: "طوری عمل کنید، امام‌حسین تحت‌الشعاع نباشد".  اینکه امام حسین فرمودند "ان کان دین محمد لم یستقم الا بقتلی یا سیوف خذینی"؛ این عین سیاست است. مبنای هیئت‌ها امام حسین (ع) بوده و است. امام حسین در اوج سیاست دخالت کرد. امام حسین با همه هستی و وجودش، با نظام فاسق مبارزه کرد. مداح اگر می‌خواهد پیرو امام حسین باشد باید رهرو او باشد. البته اینکه یک مداح، چهل‌و‌پنج دقیقه وقت داشته باشد و نیم ساعت آن را به جریان انقلاب بپردازد نیز درست نیست. چه بسا که خواندن از شهدا برای هر مداحی واجب است چراکه این انقلاب، مدیون خون شهداست اما طوری باشد که امام حسین کانون و محور جلسات قرار گیرد.

*  وظیفه پیرغلامان در برابر مداحان نسل جدید چیست؟

ما باید نسل امروز را تقویت کنیم. مداحی که  در جوانی برای اهل‌بیت می‌خواند، باید از او استقبال کرد. من در جلسه‌ای که مداح جوان، روضه‌خوانی می‌کند ذکر صلوات می‌گیرم. البته مداحان جوان‌ هم وظایفی دارند. آنها باید به بزرگان و پیشکسوتان عرصه ستایشگری احترام بگذارند. برخی خیال می‌کنند به مجرد اینکه به شهرت نسبی رسیدند و مورد تکریم مردم واقع شدند، دیگر نباید از کسی اطاعت کنند. روزی همین جوان، پیر خواهد شد و آن‌وقت است که کسی دیگر به حرف‌هایش اعتنا نخواهد کرد.

بسیاری از مداحان که امروز اسم و رسمی پیدا کرده‌اند، احتیاج به استاد دارند. شخصی را می‌شناسم که هنوز نیاز به استاد دارد اما نه تنها به استاد، مراجعه نکرده بلکه جلسه شاگردپروری هم برپا کرده است. "ذات نایافته از هستی‌بخش/ کی تواند که شود هستی‌بخش". قدیم اینطوری نبود.  شاگرد می‌آمد خدمت استاد و مراحل مرثیه‌خوانی را طی می‌کرد و بعد عبا بر دوشش می‌انداختند و می‌گفتند ایشان شاگرد فلان استاد است و از امروز می‌تواند بخواند. من معتقدم، مداح با سی‌دی و تلویزیون مداح نمی‌شود. مداحی صدتا چشمه دارد که یکی از آنها خواندن است. برخی مواقع، نخواندن بهتر از خواندن است.

* نقد به عرصه مداحی وظیفه کیست؟

بزرگان عرصه ستایشگری و اهل‌فن باید این مسئولیت را بر عهده بگیرند. انصاف این است که مداحان هم تا جایی که می‌توانند انتقادات و پیشنهادها را توجه کنند و آنها را بسنجند. پیشنهاد درست را انجام دهند. نقدپذیری خوب است و نقد ناپذیری، تکبّر است. البته نقاد هم باید منصف باشد.

انتهای پیام/