گزارش|بازگشت آفریقا به فهرست اولویت‌های سیاست خارجی روسیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، نخستین نشست سران اجلاس اقتصادی روسیه-آفریقا در روزهای 24-23 اکتبر (2-1 آبان ماه) به ریاست مشترک روسای جمهوری روسیه و مصر در بندر سوچی برگزار شد که در آن نمایندگان تمامی 54 کشور آفریقایی و سازمان‌های منطقه‌ای این قاره حضور داشتند. تصمیم گرفته شد که چنین نشستی هر سه سال یکبار برگزار شود و اجلاس بعدی در "آدیس‌آبابا" تشکیل شود. 

روزنامه «کامرسانت» در این باره نوشته است: نشست رهبران روسیه-آفریقا که برای نخستین بار در طول تاریخ برگزار شده، روز پنجشنبه به کار خود پایان داد و در جلسه روز پایانی این نشست که به مباحثاتی چندین ساعته تبدیل شد، شرکت کنندگان تلاش کردند تا درباره موضوعاتی که سالها نتوانسته بودند درباره آن گفت‌وگو کنند بحث کنند. در پایان همه به این نتیجه رسیدند که دهه‌های از دست رفته در روابط روسیه و کشورهای آفریقایی دیگر نباید تکرار شود.

"ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه تاکید کرد که برگزاری نشست سران روسیه-آفریقا صفحه جدیدی را در روابط این کشور با قاره آفریقا باز کرده است. مهمانان این نشست نیز درک کرده‌اند که باید منتظر بازگشت سریع روسیه به قاره آفریقا باشند، جایی که دیگر نقش‌آفرینان جهانی، ازجمله آمریکا، چین و اتحادیه اروپا در حال حاضر در آنجا بسیار فعال هستند.

در بیانیه پایانی نشست سران اجلاس اقتصادی روسیه-آفریقا که در تاریخ 24-23 اکتبر (2-1 آبان ماه) به ریاست مشترک روسای جمهوری روسیه و مصر در بندر سوچی برگزار شد، تاکید شده که روسیه و کشورهای آفریقایی تلاش‌های مشترک برای اصلاح ساختار سازمان ملل متحد، از جمله شورای امنیت را هماهنگ می‌کنند. روسیه و کشورهای آفریقایی همچنین همکاری‌های خود در عرصه مبارزه با تروریسم و افراط گرایی، از جمله آموزش نیروهای نظامی آفریقایی برای ماموریت‌های حفاظت از صلح در ساختارهای تخصصی روسیه را افزایش می‌دهند.

در این بیانیه همچنین تایید شده که روسیه و کشورهای آفریقایی در عرصه ارائه کمک‌های انسان دوستانه به منظور جلوگیری از بلایای طبیعی و بیماری‌های واگیردار، عدالت در روابط بین المللی، مخالفت با سیاست‌های دیکتاتوری و تهدید و باج خواهی در عرصه تجارت، عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای، امنیت اطلاعاتی و استفاده صلح آمیز از فضا نیز همکاری خواهند داشت.

قاره آفریقا، یکی از اولویت‌های سیاست خارجی روسیه است

روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» یادآور شده است: در نشست سران روسیه-آفریقا در سوچی، رهبران 43 کشور از 54 کشور آفریقایی حضور داشتند. همچنین 11 کشور نیز در سطح وزراء در این نشست نماینده داشتند. بدین ترتیب فرستادگان تمامی کشورهای قاره آفریقا به روسیه سفر کردند.

رئیس جمهوری روسیه در سخنرانی خود در دومین روز برگزاری این نشست تاکید کرد، همکاری‌های روسیه با کشورهای آفریقایی که ریشه در دوران مبارزات مشترک علیه استعمارگری کشورهای غربی دارد، جنبه راهبردی و درازمدت داشته و توسعه روابط با کشورهای این قاره و سازمان‌های منطقه‌ای آفریقایی، یکی از اولویت‌های سیاست خارجی روسیه است.

پوتین یادآور شد که همکاری‌های نظامی-فنی، اهمیت زیادی برای تامین امنیت شرکای آفریقایی دارد و در حال حاضر نظامیان بیش از 20 کشور این قاره در حال تحصیل در دانشگاه‌های وزارت دفاع روسیه هستند. وی گفت: «در جهت تقویت آمادگی دفاعی نیروهای مسلح کشورهای آفریقایی و در چارچوب تحقق همکاری‌های نظامی-فنی، روسیه توافقاتی با بیش از 30 کشور این قاره انجام داده که بر اساس آنها تعداد زیادی تسلیحات و فناوری‌های نظامی به این کشورها ارسال خواهد شد که بخشی از آنها رایگان خواهد بود.»

رئیس جمهوری روسیه با به اشاره به ادامه بی‌ثباتی اوضاع، مناقشات قومی-نژادی و بحران‌های سیاسی-اجتماعی در بسیاری از مناطق قاره آفریقا، افزود: «تروریسم، ایدئولوژی‌های افراطی و دزدی دریایی، مانع جدی بر سر راه توسعه کشورهای آفریقا هستند و گسترش تلاش‌های جمعی برای مبارزه با این پدیده‌ها بسیار مهم است.»

به گفته وی، روسیه همواره از تلاش کشورهای آفریقایی برای اجرای سیاستی مستقل و حل و فصل مشکلات این قاره به طور مستقل حمایت کرده و خواهد کرد و قصد دارد در آینده نیز کمک‌های همه جانبه‌ای به تلاش‌های شرکای آفریقایی در جهت حل و فصل بحران‌های منطقه‌ای، مقابله با تروریزم، افراط گرایی، جنایات سازمان یافته، قاچاق مواد مخدر و دیگر چالش‌های مهم و تهدیدات امنیتی ارائه دهد.

پوتین ابراز اطمینان کرد که نتیجه نشست سران روسیه-آفریقا به توسعه همه جانبه روابط مسکو با تمامی کشورهای قاره آفریقا بیانجامد و تاکید کرد که همکاری‌های روسیه با شرکای آفریقایی بر اساس اصل برابری، دوستی و احترام متقابل خواهد بود.

رئیس جمهوری روسیه افزود، مسکو خواستار ایفای نقش فعال‌تر و کمک به حل و فصل مناقشات منطقه‌ای در این قاره است، ولی از این اصل پیروی می‌کند که «مشکلات آفریقا باید توسط کشورهای آفریقایی حل و فصل شوند».

روسیه بخشیدن بدهی‌ کشورهای آفریقایی را اقدامی درست و منطقی می‌داند  

به نوشته روزنامه «راسیسکایا گازیتا»،"ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه در نشست سران روسیه-آفریقا اعلام کرد که این کشور در ابتکارعمل جهانی برای کاهش بدهی‌های کشورهای آفریقایی مشارکت داشته و حجم کلی بدهی‌های بخشیده شده کشورهای آفریقایی بیش از 20 میلیارد دلار است.

صندوق بین المللی پول و بانک جهانی در سال 1996 مبتکرطرحی برای کاهش بدهی‌های کشورهای آفریقایی شد که روسیه هم به این طرح پیوست. در سال 2006 بدهی کشورهای آفریقایی که همچنان بازنگشته بود، پس از صدور حکمی از سوی دولت روسیه بخشیده شد.

به گفته پوتین، در سال 2018 حجم مبادلات بازرگانی روسیه با آفریقا را بیش از 20 میلیارد دلار ارزیابی کرد که می‌تواند در سال‌های آینده تا 40 میلیارد دلار هم افزایش یابد. 

"دمیتری پسکوف" سخنگوی کرملین در جمع خبرنگاران توضیح داد که روسیه با بخشیدن بدهی چندمیلیارد دلاری کشورهای آفریقایی، در واقع راه برای فعالیت شرکت‌های روسی در این قاره هموار کرده، چرا که آنها بر اساس قانون نمی‌توانستند به خاطر این بدهی‌ها در پروژه‌های جدید در این کشورها شرکت کنند.

وی افزود، اکنون شرکت‌های روسی می‌توانند بر اساس منافع متقابل در کشورهای آفریقایی فعالیت کنند، میزان مبادلات بازرگانی افزایش یافته و درآمدها و پرداخت مالیات نیز به بودجه دولت روسیه باز خواهد گشت.

ضمن اینکه در جریان اجلاس اقتصادی روسیه-آفریقا در سوچی، توافقاتی به ارزش کلی 800 میلیارد روبل به امضاء رسید.

سخنگوی کرملین همچنین تاکید کرد که موضوع امکان استقرار پایگاه‌های نظامی روسیه در خاک کشورهای آفریقایی، در جریان مذاکرات ولادیمیر پوتین با رهبران کشورهای قاره آفریقا، اصلاً مورد بررسی قرار نگرفته است.

حضور نظامی روسیه در قاره آفریقا باعث نگرانی شدید غرب شده است

روزنامه اینترنتی «وزگلیاد» نیز به بررسی همکاری‌های نظامی-فنی روسیه با کشورهای آفریقایی پرداخته و نوشته است: روسیه تنها کشوری در جهان است که جوانان آفریقایی را به طور رایگان آموزش می‌دهد. به گفته ولادیمیر پوتین، تاکنون بیش از 17 هزاردانشجوی آفریقایی در دانشگاه‌های روسیه فارغ التحصیل شده‌اند که تحصیل حدود 4 هزار نفر از آنها رایگان بوده است.

 البته این آمار با اکتساب عملکرد اتحاد جماهیر شوروی است که باعث شده تا در حال حاضر این افراد در سمت‌های مختلف دولتی در کشورهای آفریقایی فعالیت داشته و مجریانی نفوذ روسیه در این قاره به شمار می روند.

اصلی که روسیه در همکاری با کشورهای آفریقایی به آن پایبند است، احترام به خواسته‌ها، منافع و تفاوت‌های ظریف در رفتارهای آفریقایی است که دقیقا در روابط بر اساس سیستم بازاری به اجرا گذاشته می شود و به همین دلیل شرکت‌های روسی بدون مشکل به همکاری‌های خود با کشورهای آفریقایی ادامه می دهند.

یکی از اصلی ترین موضوعات در آفریقا درگیری‌های نظامی در این قاره است در این رابطه مکانیزم جدیدی از طرف روسیه به کار گرفته شده، بدین ترتیب که ابتدا مشکل با ارائه کمک به تثبیت اوضاع و تقویت حاکمیت دولت قانونی حل و فصل می شود و سپس همکاری‌ها در عرصه سرمایه گذاری، انرژی و روابط اقتصادی آغاز می گردد. این در حالی است که رویکرد غرب با این مسئله در قاره آفریقا کاملا متفاوت است و همچنان به شیوه استعمار مدل قرن نوزدهم اجرا می شود. در واقع آنها (غربی‌ها) خود را درگیر مناقشات نظامی آفریقا نمی کنند و تنها به خالی کردن ثروت‌های طبیعی آنها می پردازند. به همین دلیل هم درگیری‌های نظامی در این قاره همچنان باقی مانده است.

در بسیاری از موارد کشورهای غربی حتی با وجود درخواست‌های مستقیم و رضایت دولت‌های محلی برای حضور نظامی و جلوگیری از جنگ‌های داخلی ، از این کار خودداری می‌کنند که نمونه مشخص آن آفریقای مرکزی، مالی، روآندا، اوگاندا و موزامبیک است.

به همین دلیل است که حضور مشاوران نظامی روسی در کشورهای آفریقایی تهدیدی برای کشورهای غربی به شمار می روند. حضور نظامی روسیه در کشورهای آفریقایی در حال افزایش است. حجم ارسال تجهیزات و فاوری‌های نظامی روسیه به آفریقا به 14 میلیارد دلار رسیده و این بدون در نظر گرفتن مشاوران نظامی و همچنین آموزش پرسنل نظامی محلی در روسیه است.

تمامی این کمک‌ها نیز بر اساس درخواست رسمی دولت‌های قانونی این کشورها انجام می گیرد. این در حالی است که نیروهای نظامی روسیه تاکنون حتی یک بار نیز در درگیری‌های محلی در هیچ یک از کشورهای آفریقایی مشارکت نداشته‌اند و همین مسئله این باور را تقویت کرده که همکاری‌های نظامی روسیه با کشورهای آفریقایی به نفع هر دو طرف بوده و ادامه خواهند داشت. در عین حال اجرای موفقیت آمیز عملیات نظامی روسیه در سوریه نیز در انتخاب کشورهای آفریقایی برای ادامه همکاری‌های نظامی با این کشور بسیار موثر بوده است.

هشدار پوتین درباره رویارویی اقتصادی قدرت‌های بزرگ در آفریقا

رئیس جمهوری روسیه در آستانه برگزاری نشست سران اجلاس اقتصادی روسیه-آفریقا نیز در مصاحبه‌ای با خبرگزاری «تاس» یادآور شده بود که برخی کشورهای غربی تلاش می‌کنند تا از طریق ارعاب و باج خواهی از دولت‌های آفریقایی به داخل این کشورها نفوذ کرده و سودهای زیادی از این طریق به دست آورند، مسکو این بازی ژئوپلیتیکی را محکوم کرده و برای همکاری با کشورهای آفریقایی نه برای غارت ثروت منطقه، بلکه برای رقابت متمدنانه بر سر همکاری‌های متقابلاً سودمند آمادگی دارد.

به گفته پوتین، آفریقا اکنون به قاره فرصت ها تبدیل شده و بازارهای داخلی آن در حال گسترش است. روسیه خواستار رقابتی متمدنانه و قانونی بر سر همکاری با کشورهای آفریقایی است و قصد دارد به همراه شرکای آفریقایی خود از منافع مشترک اقتصادی در برابر تحریم های یکجانبه از جمله از طریق کاهش نقش دلار و جایگزین کردن آن با ارزهای دیگر در مبادلات بازرگانی دفاع کند.

به عقیده وی، کشورهای آفریقایی علاقه ندارند تا درگیر رویارویی بین قدرت‌های بزرگ در این قاره شوند و ترجیح می دهند که این رقابت بر سر با حل و فصل مشکلات آنها باشد. در واقع کشورهای آفریقایی نیازمند کمک سایر کشورها برای حل و فصل مشکلات امنیتی خود هستند تا بتوانند ثبات در این قاره را تقویت کنند.

انتهای پیام/