دورنمای توسعه روابط ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو امروز در تحلیلی نوشته است: "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران و "قاسم ژامرت تاکایف" رئیس جمهوری قزاقستان روز گذشته در حاشیه نشست شورای عالی اتحادیه اقتصادی اورآسیایی در ایروان، پایتخت ارمنستان، با یکدیگر دیداری جداگانه داشتند که در جریان آن مسائل مربوط به همکاری‌های دوجانبه، از جمله در چارچوب اتحادیه اقتصادی اورآسیایی را بررسی کردند.

حسن روحانی و توکایف در این نشست درباره ضرورت تقویت روابط با اتحادیه اقتصادی اورآسیایی گفتگو کردند. در همین رابطه، اصلی‌ترین مسائل مورد مذاکره دو طرف، همکاری‌های دوجانبه در عرصه‌های تجاری-اقتصادی، حمل و نقل و کشاورزی بود. روسای جمهوری ایران و قزاقستان درباره ضرورت ادامه توسعه روابط در تمامی زمینه‌های ممکن توافق کردند. هرچند حجم مبادلات بازرگانی بین دو کشور اخیراً کاهش یافته و بین 600 الی 700 میلیون دلار نوسان دارد.  

جمهوری اسلامی ایران از تاریخ 27 اکتبر (5 آبان ماه سال جاری) همکاری خود با این اتحادیه، البته فعلاً در چارچوب منطقه آزاد تجاری را آغاز خواهد کرد. البته مقامات تهران در نظر دارند تا به عضویت کامل این اتحادیه درآید. در حال حاضر کشورهای روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا بوده و مغولستان نیز عضویت ناظری آن را دارد.

حسن روحانی در آستانه عزیمت به پایتخت ارمنستان اعلام کرد که پیوستن جمهوری اسلامی به اتحادیه اقتصادی اورآسیایی، گام بسیار مهمی در شرایطی است که آمریکا به سیاست «اعمال فشار حداکثری» خود بر ایران ادامه می‌دهد.

حضرت آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران نیز اخیراً ابراز امیدواری نمود که جمهوری اسلامی بتواند به عضویت تمام و کمال اتحادیه اقتصادی اورآسیایی درآید. به گفته وی، کشورهای عضو این اتحادیه دارای فرهنگ و تاریخ مشترک با ایران هستند.

حجم مبادلات بازرگانی بین ایران و اتحادیه اقتصادی اورآسیا در حال توسعه است

"الکساندر کاراوایف" کارشناس ارشد موسسه اقتصاد آکادمی علوم روسیه در ارزیابی امکان توسعه همکاری‌های ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا یادآور شد که دو طرف در چارچوب منطقه آزاد اقتصادی، مبادلات بازرگانی خود را توسعه خواهند داد. وی گفت: « اتحادیه اقتصادی اورآسیا در بیش از 500 مورد کالا عوارض وارداتی خود برای ایران را کاهش داده است. این مسئله بیشتر مربوط به مواد غذایی مانند انجیر، خرما، کشمش، پسته، میگو و همچنین ظروف، مواد شیمیایی خانگی و البته فرش می شود. در شرایط کنونی اقتصاد ایران به هجوم ارز وارداتی و ثبات مشاغل نیاز دارد و افزایش مبادلات بازرگانی با کشورهای عضو این اتحادیه موقعیت مناسبی در این راستاست. از سوی دیگر جمهوری اسلامی هم عوارض گمرکی برای 864 محصول را کاهش داده است. کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا غالباً محصولات فلزی، تجهیزات مکانیکی و برقی و ماشین آلات به ایران صادر می‌کنند. حجم کلی صادرات بین دو طرف ممکن است 73درصد افزایش پیدا کند.»

طبق پیش بینی کمیسیون اورآسیایی، بیشترین رشد تولید ناخالص ملی در چارچوب روابط تجاری با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا برای ایران با روسیه می‌شود که حدود 1.3 میلیارد دلار و در رتبه دوم قزاقستان با بیش از 500 میلیون دلار است. این شاخص در رابه با کشورهای بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان نیز در حال رشد است.

به عقیده این کارشناس، در رابطه با تدارک توسعه روابط تجاری-اقتصادی بین ایران و کشورهای اتحادیه اقتصادی اورآسیا حرکت‌های مثبتی صورت گرفته که از جمله ساخت خط راه آهنی است که روسیه و ایران را به یکدیگر مرتبط می‌کند. ایجاد منطقه آزاد تجاری و کریدور حمل و نقل شمال-جنوب هم انگیزه زیادی برای توسعه زیرساختارهای حمل و نقلی و لجستیکی فراهم کرده است. مسیرهای دریایی نیز از طریق دریای خزر که بطور مستقیم روسیه و ایران را بهم متصل می‌کند، در حال توسعه است. توسعه مسیر خشکی نیز به سمت گرجستان و ارمنستان از طریق خاک گرجستان در حال تحقق است.  

در این بین تحریم‌های شدیدالحن آمریکا تاثیر منفی بر توسعه همکاری‌ها بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا گذاشته و مانعی در این راه بشمار می‌رود.

مقامات نورسلطان به دلایل سیاسی چندان از نظریه پیوستن ایران حمایت نمی‌کنند

"ژانار تولیندینوا" کارشناس مسائل سیاسی معتقد است، قزاقستان از نظریه پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اورآسیا حمایت نمی‌کند. این مسئله به این دلیل است که با توجه به دشواری‌هایی است که روابط با محور ضدغربی روسیه-ایران می‌تواند بوجود آورده و این اتحادیه را سیاسی کند و مقامات نورسلطان مایل نیستند تا این مسئله تاثیر منفی بر روابط آنها با کشورهای غربی، به خصوص ایالات متحده بگذارد.  برای قزاقستان تجارت و همکاری اقتصادی موضوع بسیار حساسی است،از آنجا که اتحادیه اروپا مقصد اصلی صادرات موارد انرژی این جمهوری است و آمریکا همکاری نزدیکی در این رابطه با شرکت‌های قزاقستانی دارد.

به گفته وی،ایران مشارکت فعالی در مقابله با تحریم‌های غرب داشته و این نگرانی تنها در حال افزایش است. مقامات قزاقستان نیز نگران آن هستند که اتحادیه اقتصادی اورآسیا دیگر تنها یک اتحاد اقتصادی نبوده و به یک اتحاد سیاسی تبدیل شود و این مسئله عواقب غیرقابل پیش بینی برای این جمهوری داشته باشد.   

انتهای پیام/