رندان تشنه‌لب را آبی نمی‌دهد کس/چرا پرفروش‌های تابستانه دندانگیر نیستند؟
نگاهی به فهرست عناوین کتاب‌های پرفروش در طرح تابستانه کتاب بار دیگر بر لزوم فرهنگ‌سازی در استفاده درست و انتخاب صحیح مخاطب از بازار کتاب را یادآور می‌شود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، خانه کتاب مجری برگزاری طرح‌های فصلی فروش کتاب اسامی کتاب‌های پرفروش طرح تابستانه کتاب را که در 31 استان و با مشارکت 628 کتابفروشی دارای فروش اجرا شد، منتشر کرده است. در این طرح که در مدت 10 روز در سراسر کشور اجرا شد ، 384 هزار و 131 نسخه کتاب از سوی 98 هزار و 765 نفر خریداری شد.
کتاب‌های «چشم‌هایش» نوشته بزرگ علوی، «سمفونی مردگان» نوشته عباس معروفی، «نخل و نارنج» نوشته وحید یامین‌پور، «یادت باشد» بازنویسی: رقیه ملاحسنی نویسنده محمدرسول ملاحسنی، «جای خالی سلوچ» نوشته محمود دولت‌آبادی، «سلام بر ابراهیم: زندگینامه و خاطرات شهید ابراهیم هادی» نوشته گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی، «اکنون» نوشته فاضل نظری، «مثل خون در رگ‌های من: نامه‌های احمد شاملو به آیدا» نوشته احمد شاملو، «یک عاشقانه‌ی آرام» نوشته نادر ابراهیمی و «قهوه‌ی سرد آقای نویسنده» نوشته روزبه معین پرفروش‌ترین کتاب‌های تالیفی طرح «تابستانه کتاب98» شناخته شدند.
اگرچه در طرح‌های فصلی ترجمه‌ها گوی فروش را از تالیفات داخلی ربوده‌اند، اما با برنامه‌ریزی و تعیین سیاست‌های حمایتی بیشتر از کتاب‌های داخلی، تالیفی‌ها نیز توانستند خودی در این بازار نشان دهند. خانه کتاب با روی کار آمدن نیکنام حسینی‌پور حمایت از کتاب ترجمه را با 15 درصد و کتاب‌های تألیفی را با 25 درصد اجرایی کرد، با این حال باید گفت که هنوز هم فروش ترجمه‌ها افزون‌تر است.
نگاهی به عناوین کتاب‌های پرفروش در این دوره تابستانه کتاب جز 2 تا 3 مورد چون «نخل و نارنج»، «اکنون» و «یادت باشد» که از جمله کتاب‌های جدید بازار بوده و از قضا از پرفروش‌های کتاب در نمایشگاه کتاب تهران نیز محسوب می‌شوند، نشان می‌دهد که پرفروش‌های تابستانه نیز به مانند دوره‌های قبل از آن یعنی عیدانه و ... مخاطب را شگفت‌زده نمی‌کند. پدیده‌ای تازه به بازار کتاب نشان نمی‌دهد، نسخه‌ای جدید پیش روی مخاطبی که در انتخاب چندان مسلط نیست قرار نمی‌دهد. چرا که عمده آنها چون «سلام بر ابراهیم»، «چشم‌هایش»، «سمفونی مردگان»، «قهوه سرد آقای نویسنده»، «یک عاشقانه آرام» در اغلب دوره‌های این طرح نیز جزو 10 پرفروش نخست بوده‌اند.
زمانی که در هفته کتاب سال 94 نخستین طرح فصلی حمایتی خرید کتاب با هدف هدایت بخشی از یارانه مصرف‌کننده به سمت کتابفروشی‌ها آغاز به‌کار کرد، قطعاً در کنار حمایت از کتابفروشی‌ها، سیاست کمک به مخاطب برای مطالعه بیشتر نیز مدنظر قرار داشته است، حال سوال این‌جاست که آیا این حمایت‌ها درست در نقطه صحیح فرود آمده است؟
به نظر می‌رسد، پاسخ به این پرسش منفی است، وزارت ارشاد باید برای معرفی و جریان سازی پیرامون آثار پرفروش در این طرح حتی در مقیاس50 کتاب اول برنامه مجزایی داشته باشد و یا حتی از بخش خصوصی و استارت‌آپهای ترویجی برای این کار استفاده کند.
باید در نظر داشت که صرف برگزاری طرح‌های حمایتی کمکی به کتابخوان کردن مردم نمی‌کند، کتاب خوب را باید به مردم شناساند، در این میان رسانه‌ها و معاونت فرهنگی وزارت ارشاد نقشی تأثیرگذار دارند، اما نقش طرح فصلی حمایت از کتابفروشی‌های در این میان چیست؟
طرح فصلی که پس از برگزاری چندین دوره در چهار سال گذشته، هنوز سایتی مستقل برای معرفی آثار برتر و حتی معرفی و شرح از کتاب‌های پرفروش خود در اختیار ندارد. طرحی که هنوز پس از یکی دوبار بازبینی و تغییر و تحول به پوست‌اندازی ساختاری نیاز دارد، هم در اجرا، هم در اطلاع‌رسانی و هم در نحوه تخصیص یارانه‌ها. مشاهدات نشان می‌دهد که پس از چندین دوره برگزاری هنوز کارکنان کتابفروشی‌ها در اعمال تخفیف‌ها سردرگم هستند.
چرا خانه کتاب تنها حمایت خود را در بعد تخصیص اعتبار برای خرید اجرای می‌کند و مخاطب سردرگم این روزهای پرعناوین بازار کتاب را به سمت خرید کیفی هدایت نمی‌کند؟ چرا خانه کتاب از ظرفیت‌هایی که در این عرصه وجود دارد، چون شبکه‌های اجتماعی و ... استفاده نمی‌کند؟
این در حالی است که جامعه ایرانی جوان به شدت وابسته به وب و فضای مجازی است و باید این فضا را بستری برای معرفی کتاب‌هایی دانست که ظاهراً اقبال عمومی با آنها در طرح‌های فصلی است. یادمان نرود که این اتفاق جزوی از وظایف حاکمیتی معاونت فرهنگی است و بودجه‌ای نیز برای این کار در اختیار دارد.
انتهای پیام/
