انتشار گزارشی از بازداشت تا شهادت محمود صارمی و ۱۰ دیپلمات کشورمان در افغانستان

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا،  جمهوری اسلامی ایران به دلیل بحرانی بودن شرایط افغانستان و تصرف کابل به دست نیروهای طالبان دیپلمات ها و خبرنگاران اعزامی خود را به کنسولگری ایران در مزارشریف منتقل کرد. در روز 17 مرداد 1377 خبر اشغال کنسولگری ایران در مزار شریف توسط نیروهای طالبان در رسانه ها پخش شد. طالبان در پی این عمل غیر انسانی محمود صارمی و10 دیپلمات جمهوری اسلامی را اسیر و سپس به شهادت رساندند. گروه طالبان ابتدا از سرنوشت دیپلماتها و خبرنگار جمهوری اسلامی اظهار بی اطلاعی  و بعد از 33 روز خبر شهادت فرزندان ایران اسلامی را اعلام کرد.

در کتاب «طالبان وشهادت دیپلماتهای ایرانی» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده گزارش تاریخی از شهادت تا تشییع شهدای سیاست خارجی و شهید محمود صارمی را می­‌خوانیم:

«روزنامه‌ جمهوری اسلامی مورخ22/5/1377 در مقاله‌ای درباره‌ ربوده­شدن دیپلمات‌های ایرانی در افغانستان و اظهارات ضدونقیض طالبان درباره‌ی سرنوشت آنان نوشت:

«در شرایط کنونی حق طبیعی ایران است که پس از اعلام اولتیماتوم به طالبان با استفاده از قوه‌ قهریه وارد عمل شده و نشان دهد که بازی با احساسات یک ملت کار ساده‌ای نیست». با انتشار اخبار متناقض در ‌مورد دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی و سپری‌ شدن زمانی طولانی و بی‌خبری از سرنوشت آنها، دولت ایران ضمن اعلام آمادگی کامل برای دفاع از حقوق ملت ایران، تانک‌ها و 270 هزار نفر از نیروهای نظامی خود را در مرز افغانستان مستقر نمود و با برگزاری چندین مانور گسترده در طول مرزهای مشترک خود و این کشور عزم راسخ ایران را برای حمایت از اتباع در خطر خویش به نمایش گذاشت. هم‌زمان با این اقدام، ایران به تلاش‌های دیپلماتیک خود نیز ادامه می‌داد. از سوی دیگر، موضع‌گیرهای جامعه‌ جهانی، سبب شد گروه طالبان که تا 33 روز از 17 مرداد 1377 تا 19 شهریور 1377 نسبت به سرنوشت دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی اظهار بی اطلاعی می‌کرد، در 19 شهریور به کشتار دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی اعتراف نماید.

«ملاعمر» رهبر وقت این گروه، خواستار گفتگو با ایران جهت تخفیف تنش موجود شد، البته این پیشنهاد در پی انتشار هشدار رهبر ایران آیت­الله خامنه‌ای در مورد احتمال وقوع جنگ بین ایران و طالبان مطرح‌گردید.

طالبان همچنین با برگرداندن اجساد شهدا و آزادی تمامی امدادرسانان ایرانی بازداشت­شده و تشکیل یک کمیته‌ حقیقت‌یاب از سوی سازمان ملل متحد برای تحقیق در مورد این واقعه موافقت کردند.

سخنگوی طالبان در مورد قتل دیپلمات‌های ایرانی گفت: افراد نامعلومی از نیروهای طالبان به‌صورت خودسرانه و بدون دستور از سوی رهبران طالبان 9 نفر دیپلمات‌های ایرانی را به قتل رساندند و سپس اجساد آنها را با یک عده جنگجویان مخالفان در منطقه‌ای خارج از شهر دفن کرده‌اند، حالا ما آماده هستیم جسدها را به مقامات ایرانی تحویل دهیم. از سخنگوی طالبان، وکیل احمد متوکل سؤال شد محمود صارمی خبرنگار ایرانی هم جزء کشته‌شدگان است یا خیر؟ متوکل پاسخ داد تشخیص مقتولان دشوار است. با گذشت زمان چهره‌ی آنها تغییر کرده، خانواده‌هایشان ممکن است بتوانند آنها را شناسایی کنند. او در پاسخ به این سؤال که آیا مقامات طالبان قصد دارند بابت این حادثه از دولت ایران عذرخواهی کنند، گفت: مسئولیت اصلی حفاظت از جان دیپلمات‌های ایرانی برعهده‌ دولت برهان‌الدین ربانی بوده است.

یک پژوهشگر سازمان عفو بین‌الملل به نقل از شاهدان عینی، کشته‌شدن ده دیپلمات و یک روزنامه‌نگار ایرانی را در زمان حمله‌ی نیروهای طالبان به مزارشریف تأیید کرد. عباس فیض پژوهشگر عضو سازمان بین‌الملل به رادیو آمریکا گفت: عده‌ زیادی از مردم که با آنها مصاحبه شده است، گفته‌اند با چشم خود شاهد دفن دیپلمات‌ها و روزنامه‌نگار ایرانی بوده‌اند.

به گفته‌ شاهدان محلی جنازه‌ 9 شهید را دو روز به حال خود رها کردند و سپس در گور دسته‌جمعی در مدرسه‌ دخترانه‌ سلطان رازی به خاک سپردند.

پس از بررسی‌های تیم تجسس، امین‌زاده معاون وقت وزیر امور خارجه اعلام کرد که باقری و ناصری از دیپلمات‌هایی هستند که از وضعیت آنها هنوز اطلاع صحیحی به دست نیامده است. وی گفت: پنج نفر از اجساد صددرصد شناسایی و دو نفر دیگر تا حدود بسیار بالایی با مشخصات داده­ شده مطابقت داده شدند و مورد تأیید کارشناسان قرار گرفتند.

وی گفت که برخی از شاهدان محلی بر این باورند که چند تن از 9 دیپلمات ممکن است زنده باشند. سرانجام طالبان تحت فشارهای بین‌المللی و فعالیت‌های سیاسی و تحرکات نظامی جمهوری اسلامی ایران مجبور شد اجساد دیپلمات‌های ایرانی را به جمهوری اسلامی ایران تحویل دهد. پس از اعتراف طالبان نسبت به ­شهادت­ رساندن دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی در تاریخ 20 شهریور 1377 به فرمان مقام معظم رهبری در ایران سه روز عزای عمومی اعلام شد و در تاریخ 24 شهریور 77 اجساد پاک و مطهر شهدای مزارشریف در ساعت 23:40 دقیقه‌ دوشنبه‌شب با هواپیمای کمیته‌ بین‌المللی صلیب سرخ وارد تهران شد و مورد استقبال رئیس­ جمهور و اعضای دولت قرار گرفت. عده‌ زیادی از اقوام شهدا که به‌شدت از رفتار طالبان خشمگین بودند، در تظاهراتی در فرودگاه شعارهای ضدطالبان سردادند و تابوت‌های شهدای سرکنسولگری ایران در مزارشریف به‌وسیله‌ سربازان به آمبولانس‌ها حمل شدند. پیکر شهدا روز جمعه 27 شهریور پس از اقامه‌ نماز جمعه‌ی تهران با حضور رهبر معظم انقلاب و جمع پرشور مردم تشییع شد. تظاهرکنندگان این روز در قطعنامه‌ای ضمن اظهار تأسف شدید از سکوت سران و ملت‌های اسلامی  و عربی در قبال آنچه در افغانستان به‌نام اسلام در قتل­ وغارت اموال و نوامیسِ مردمِ بی‌پناه جریان دارد، مؤکداً خواستند که در جهت جلوگیری از نسل‌کشی و قتل‌عام‌های دسته‌جمعی قومی و مذهبی در افغانستان توسط طالبان به‌عنوان یک برداشت غلط از اسلام از خود واکنش نشان دهند.

پیکر مطهر دو شهید دیپلمات دیگر، شهید کریم حیدریان و شهید محمدناصر ناصری یک ماه بعد، پس از شناسایی کامل از مزارشریف به شهر مشهد و سپس به تهران منتقل گشت و در مورخ جمعه، 24/7/77 بار دیگر بر دوش مردم خداجوی و نمازگزاران جمعه تشییع شد. تشییع‌کنندگان با شعارهای «مرگ­بر آمریکا» و «مرگ­بر طالبان» شهدا را مشایعت کردند. این درحالی ­است که پیکر پاک جاویدالأثر مجید نوری هنوز هم پس از گذشت سال‌ها به آغوش وطن و خانواده‌اش بازنگشته است.»

انتهای پیام/