از الوند تا اورست؛ همدان زادگاه فاتحان قلل ۸هزارمتری

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، جغرافیای کوهستانی استان همدان و وجود قله الوند در نزدیکی شهر همدان سبب علاقه همدانی‌ها به کوهنوردی و کوه‌پیمایی شده است.

در طول سال به‌ویژه در روزهای تعطیل قله‌های مرتفع و معروف همدان میزبان کوهنوردان بی‌شماری است که گروهی یا فردی عزم خود را برای فتح قله جزم کرده‌اند. شرایط جغرافیایی و نیز فعالیت ورزشکاران متعدد و مستعد کوهنوردی در سطح استان، همدان را به قطب این رشته ورزشی در کشور تبدیل کرده است؛ چنان که پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین پایتختی کوهنوردی کشور را هم یدک می‌کشد و تعداد قابل‌توجهی از کوهنوردان همدانی (استان همدان) نیز فاتح قله‌های مرتفع و صعب‌العبور جهان از جمله قله اورست هستند.

همدانی‌ها فاتحان قلل 8هزارمتری

14 قله بلند و مرتفع 8هزارمتری جهان در رشته‌‌کوه‌های هیمالیا و قراقوروم در قاره آسیا و میان کشورهای هند، چین، پاکستان و نپال واقع شده‌اند.

8هزارمتری‌ها کوه‌های مستقلی هستند که ارتفاعشان از سطح دریا به بیش از 8 هزار متر می‌رسد و بعد از اورست عنوان بلندترین قله‌های جهان را به خود اختصاص داده‌اند. کوهنوردان همدانی در دهه‌های گذشته بارها برای فتح این قلل به کشورهای نپال، هند، چین و پاکستان سفر کرده‌اند و با پشتکار و تلاش خود پرچم جمهوری اسلامی ایران را بر فراز بسیاری از این قلل به‌اهتزاز درآورده و برای ایران و نیز استان همدان افتخارآفرینی کرده‌اند.

20 مهرماه 1355 برابر با 12 اکتبر 1976 نخستین صعود موفق ایرانیان به‌روی یک قله 8هزارمتری با صعود مشترک تیم‌های ایران و ژاپن محقق شد تا نام محمدجعفر اسدی کوهنورد همدانی به‌عنوان اولین ایرانی صعودکننده به یک قله 8هزارمتری یعنی قله ماناسلو با ارتفاع 8 هزار و 163 متر در تاریخ کوهنوردی ایران و همدان ثبت شود.

محمدحسن نجاریان دیگر کوهنورد همدانی چندین سال پس از صعود جعفری یک بار دیگر این قله را فتح کرد. قله لوتسه نیز با ارتفاع 8 هزار و 516 متر به‌تسخیر جلال چشمه قصابانی یکی از سرشناس‌ترین کوهنوردان ایران و همدان درآمده است. محمدحسن نجاریان و امین عظیمی نیز لوتسه را فتح کرده‌اند.

قله ماکالو با 8 هزار . 481 متر از دیگر قله‌های 8هزارمتری جهان است که چشمه قصابانی و نجاریان بر بلندای آن ایستاده‌‌اند. چوآیو با ارتفاع 8 هزار و 201 متر به‌تسخیر محمد گلپریان و نجاریان درآمده است.

چشمه قصبانی، برودپیک 8هزارو 51متری را هم زیر پا گذاشته و حمیدرضا اولنج قله 8هزارو 32متری گاشرپروم را فتح کرده است تا همدان تبدیل به زادگاه فاتحین قلل 8هزارمتری بدل شود.

همدانی‌های فاتح اورست

اما فتح قله 8هزارو 848متری اورست را باید بزرگ‌ترین و مهم‌ترین روؤای یک کوهنورد دانست. از همه کوهنوردانی که تا کنون برای فتح بلندترین قله جهان اقدام کرده‌اند تنها نام 3هزار و 648 نفر در فهرست فاتحین اورست به‌ثبت رسیده و 210 کوهنورد نیز جان خود را در راه این صعود از دست داده‌اند.

کوهنوردان ایرانی نیز پیش از پیروزی انقلاب اسلامی دو بار در سال‌های 52 و 56 برای فتح این قله اقدام کردند که هر دو صعود ناموفق بود.

3 کوهنورد همدانی به‌نام‌های محسن بقریه، یوسف نجایی و یوسف آزادیان تیم ایران را در صعود ناموفق سال 52 همراهی می‌کردند. در صعود ناموفق سال 57 نیز محمدجعفر اسدی نماینده کوهنوردی همدان بود.

اما در سال 77، یعنی 45 سال پس از آنکه ادموند هیلاری و تنزینگ نورگای بام دنیا را فتح کردند، 4 کوهنورد ایرانی برای اولین بار در قالب تیمی از کشورمان موفق شدند پرچم سه‌رنگ ایران را بر بلندای بام جهان به‌اهتزاز درآورند.

 از این جمع 4نفره به‌غیر از مرحوم محمد اوراز 3 کوهنورد دیگر فاتح اورست به‌نام‌های جلال چشمه قصابانی، حمیدرضا اولنج و محمدحسن نجاریان کوهنوردانی از استان همدان بودند.

از جمع کوهنوردان همدانی فاتح اورست جلال چشمه قصابانی یک بار دیگر نیز در سال 84 به‌عنوان سرپرست فنی تیم کوهنوردی بانوان ایران موفق به فتح این قله شد تا نام خود را به‌عنوان تنها کوهنورد ایرانی که دو بار بر بلندای بام جهان ایستاده در تاریخ کوهنوردی کشور ثبت کند؛ افتخاری که در هیاهوی ورزش پرحاشیه کشور گم شده و کمتر کسی به آن می‌پردازد.

از سوی دیگر مریم سلماسی کوهنورد بانوی همدانی نیز در سال 84 عضو  تیم بانوان ایران در صعود به بام دنیا بود و موفق شد تا ارتفاع 8هزارو 500متری قله اورست صعود کند تا کنار 6 بانوی کوهنورد ایرانی دیگر به‌عنوان اولین بانوان مسلمان فاتح اورست نام خود را در تاریخ کوهنوردی ایران و جهان ثبت کند.

چشمه قصابانی تنها ایرانی که 2 بار اورست را فتح کرد

فاتح دوبار قله اورست در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان با بیان این‌که "کوهنوردی را از سن 13سالگی آغاز و از سال 62 هم به‌صورت حرفه‌ای این رشته را دنبال کردم" اظهار داشت: قبل از دعوت به اردوی هیمالیانوردی به الوند و همه قله‌های مرتفع دیگر ایران صعود کرده بودم و تجربه دیواره‌نوردی در علم‌کوه و بیستون را هم داشتم.

جلال چشمه قصابانی افزود: در سال 74 به اردوی تیم ملی برای صعود به اورست دعوت شدم. پس از حضور در اردوی صعود به اورست تمرینات سختی را پشت سر گذاشتیم و بعد از دو سال به‌همراه تیم برای فتح دو قله 7هزارو800متری و 8هزارمتری از قله‌های رشته‌کوه هیمالیا به نپال رفتیم و موفق به فتح این قله‌ها شدیم.

وی با ابراز این‌که "عملکرد خوب من در این صعودها و در طول اردو باعث شد که در تیم نهایی صعود به اورست هم حضور داشته باشم" گفت: سال 77 تیم ایران متشکل از 17 نفر برای صعود به هیمالیا اعزام شد و در نهایت من، مرحوم محمد اوراز، حمید رضا اولنج و محمد حسن نجاریان موفق به فتح قله اورست شدیم و نام خود را به‌عنوان اولین کوهنوردان ایرانی صعود کننده به اورست ثبت کردیم.

وی تصریح کرد: البته در سال 1990 میلادی هومن آپرین که یک ایرانی تبعه آمریکا بود با تیمی از این کشور موفق به فتح اورست شد اما ما اولین کوهنوردان ایرانی بودیم که در قالب تیمی از جمهوری اسلامی ایران بام دنیا را فتح کردیم و پرچم ایران را بر بلندای این کوه به‌اهتزاز درآوردیم.

چشمه قصابانی در رابطه با حس خود در لحظه به‌اهتزاز درآمدن پرچم ایران بر بلندای بلندترین قله جهان گفت: هیچ کس در آن زمان باور نمی‌کرد که کوهنوردانی از کشور ایران موفق به فتح قله اورست شوند و همه تیم‌های خارجی حاضر در نپال با دیدی تمسخرآمیز به ما نگاه می‌کردند. زمانی که این قله را فتح کردیم و من پایم به بلندای بام دنیا رسید به ایرانی بودن خودم افتخار ‌کردم.

وی افزود: از این‌که توانسته بودیم پرچم ایران را در بلندترین نقطه جهان به‌اهتزاز درآوریم حس غریبی داشتم که وصف‌ناپذیر بود، در آن لحظه مدام خدا را شکر می‌کردم که با عنایت او کشور ایران به جمع فاتحان اورست پیوست.

فاتح دوبار قله اورست به نقل خاطره‌ای از صعود به این قله پرداخت و اظهار داشت: تیمی از انگلستان همزمان با تیم ایران قصد صعود به اورست را داشت. یکی از کوهنوردان انگلیسی بچه‌های ایران را مسخره می‌کرد و الفاظ تحقیرآمیزی به‌کار می‌برد. در آخرین مراحل صعود به قله طناب یکی از کوهنوردان انگلیسی پاره شد و از یک سراشیبی تند به‌سمت پایین پرتاب شد.

چشمه قصبانی اضافه کرد:  هیچ یک از کوهنوردان انگلیسی برای کمک به هم‌تیمی خود اقدام نکردند. البته حق داشتند؛ چون در آن ارتفاع اول باید به‌فکر حفظ جان خودت باشی، اما من یک مسیر طولانی را به‌دنبال این کوهنورد رفتم و او را از فاصله دو دیواره یخی که در آنجا گیر کرده بود بیرون کشیدم.

وی عنوان کرد: وقتی برف‌ها را از صورت او کنار زدم تا ماسک اکسیژنم را به‌روی صورتش بگذارم دیدم همان کوهنوردی است که ما را مسخره می‌کرد، همان لحظه پشیمانی را در چشمانش دیدم. فکر می‌کنم این اتفاق درس بزرگی برای او بود تا دیگر به کسی به‌دید تحقیر نگاه نکند؛ چرا که پس از پایان برنامه صعود به چادر ما آمد و از ایرانی‌ها عذرخواهی کرد.

10 سکه پاداش صعود به اورست

چشمه قصابانی با بیان این‌که پس از فتح اورست برای نخستین بار توسط کوهنوردانی از ایران مسئولان وقت با یک دیوان حافظ و 10 سکه از ما تجلیل کردند گفت: من و چند نفر دیگر از بچه‌ها شغل خود را به‌خاطر حضور طولانی‌مدت در اردوها از دست داده بودیم، همچنین هزینه‌های سفر هم که سازمان تربیت بدنی وقت قولش را داده بود سر موعد مقرر تأمین نشد و ما مجبور شدیم برای تسویه حساب با دولت نپال کوله‌پشتی و کفش‌های خود را بفروشیم.

وی عنوان کرد: با این برخوردهایی که صورت گرفت برای مدتی کوهنوردی را کنار گذاشتم، اما زمانی که اردوی تیم بانوان برای فتح اورست تشکیل شد و از من برای سرپرستی این گروه دعوت به‌عمل آمد از تصمیمم منصرف شدم و همه تجربه و توانم را برای موفقیت این تیم به‌کار گرفتم.

چشمه قصابانی افزود: در این اعزام مریم سلماسی بانوی کوهنورد همدانی همراه ما بود و در نهایت  لاله کشاورز و فرخنده صادق به‌عنوان اولین بانوان ایرانی و مسلمان در سال 84 موفق به فتح این قله شدند. من هم در این صعود همراه آنها بودم و به‌عنوان اولین ایرانی برای دومین بار بام دنیا را فتح کردم.

وی تأکید کرد: پس از دومین فتح اورست مسئولان وقت استقبال بهتری از ما کردند و تجلیل مناسب‌تری انجام شد.

انتهای پیام/ش*