دومین روز جشنواره جهانی فیلم فجر| ارائه الگوی سینمای تجاری با ژانر سینمای کمدی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم؛ با گذشت یک روز از برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر می‌توان تا حدودی از سیاستهای کلان برای انتخاب فیلمهای جشنواره در ژانرهای گوناگون سینمایی آگاه شد. آنچه تا کنون بیشتر به چشم می‌آید تمرکز انتخاب آثار با نگاهی تجاری و نیمه تجاری در سینماست و شاید از این نوع انتخاب بتوان این موضوع را دیافت کرد که جشنواره به‌دنبال ارائه الگو برای سینمای تجاری کشور هم باشد. آثاری که تا امروز به نمایش درآمده این موضوع را القا می‌کند. به عنوان مثال اثر «با آدولف چطورین؟» How About Adolf? (2018) به کارگردانی زونکه وورتمن بر اساس نمایشنامه‌ای فرانسوی با عنوان «اسم» نوشته متیو دلاپورته و الکساندر دو لا پتولیه ساخته شده است. که نمونه‌ای از این تیپ کارهاست. زونکه وورتمن سازنده آثار مهمی چون «معجزه برن» در سال 2003 است که در همان سال، جوایز تماشاگران جشنواره لوکارنو و جشنواره سانفرانسیسکو را دریافت کرده است.  فیلم «با آدولف چطورین؟» پیش از این در جشنواره کلن شرکت کرده است. همچنین  در خلاصه داستان این فیلم آمده است: در یک گردهمایی کوچک خانوادگی، مردی اعلام می‌کند که همراه با همسرش نام فرزندی را که در انتظارش هستند، برگزیده‌اند. آنها نام آدولف را انتخاب کرده‌اند؛ نامی منفور و مغضوب که از زمان پایان جنگ در سال 1945 بر هیچ کودکی گذاشته نشده است. این موضوع باعث مجادلاتی بی پایان در بین اعضای خانواده می‌شود که مقدمه‌ای برای افشای رازهایی دیگر است.

یا اثر دیگری به نام «25 کیلومتر بر ساعت» که تمام عناصر یک فیلم اجتماعی و تجاری خوب را داراست و می‌توان از آن به عنوان یک اثر خوب تجاری یاد کرد. چرا سینمای ایران نمی‌تواند با این نگاه فیلم بسازد و برای چند دقیقه خنده مخاطب دست به هرگونه شوخی لفظی می‌زند. کمدی نباید تنها متکی به دیالوگ باشد و باید در جای خود موقعیت لازم را ایجاد و در نهایت در شرایط گوناگون و همراه با پیام خاص خود مخاطب را به فکر وادار کند. این فیلم به کارگردانی «مارکوس گولر» و نویسندگی «اولیور زیگنبالگ» در مورد دو برادرِ کاملاً متفاوت با یکدیگر است که پس از مرگ پدرشان و بعد از 20 سال همدیگر را ملاقات می‌کنند و تصمیم می‌گیرند آرزوی دیرینه‌شان را عملی کنند؛ سفر به سراسر آلمان با موتورسیکلت و در کنار هم.

مارکوس گولر یک فرآیند را برای روایت انتخاب می‌کند گویا مراحلی را تعبیه کرده تا در کنار طنز مستتر در فیلم به هدفی خاص و با ارزش دست یابد. البته فیلم شوخی‌های متناسب با فرهنگ جامعه‌ای که از‌ آن روایت می‌کند را هم دارد و شاید برای جامعه غربی هنجار شکنی نباشد.

در واقع جشنواره جهانی فجر برای این دوره خود، در بخش ویژه به سراغ سینمای کمدی معاصر رفته است و در ساعات پایانی جشنواره یک فیلم کمدی روز را در سالن شماره یک خود روی پرده می‌برد. شب گذشته فیلم ایتالیایی  «من برگشتم» محصول 2018 و به کارگردانی لوکا مینیرو  اکران شد تا به عنوان دومین فیلم کمدی ایتالیایی در ادوار جهانی فجر - در قالب جدیدش - لقب گیرد. فیلمی که داستان بازگشت معجزه‌وار موسولینی پس از هفتاد و دو سال به رم و آغاز سفرش در سراسر ایتالیا با یک فیلمساز را روایت می‌کند تا در نهایت در ایتالیایی درهم‌وبرهم این موسولینی باشد که با همان مشی فاشیستی خود در آستانه مجدداً رهبری ایتالیا قرار بگیرد. موسولینی از گور برخاسته با همان دیدگاه و الگوهایی قدیمی موفق می‌شود مردم ایتالیا را جذب کند تا دریابد همانا فاشیسم را او ابداع نکرد؛ بلکه از درون ایتالیایی‌ها آن را استخراج کرده است. در واقع این فیلم هم نمونه دیگری از طنزپردازی اجتماعی است که در ایران کمتر به آن پرداخته شده.

البته رضا میرکریمی هم در نشست خبری خود به این نگاه در محتوای فیلمها اشاره کرد، دبیر جشنواره درباره ویژگی های «کمدی های معاصر» که یکی از بخش های امسال جشنواره است، توضیح داد: «امیدواریم این بخش نیز مخاطبان را به خنده بیندازد زیرا ما در سینمای امروز به جنسی از کمدی عادت کرده ایم که صرفا طنز سیاسی دارد. به دلیل خلایی که در بخش کمدی احساس می شد، این بخش را اضافه کرده ایم. به دلیل اینکه فیلم های خارجی اجازه اکران گسترده در سینماهای ایران را ندارند، در چنین شرایطی خودخواهانه است حالا که این فرصت برای دیدن فیلم های خارجی در چند روز فراهم شده، مخاطبان، صرفا فیلم های هنری را در جشنواره ببیند بنابراین فیلم های نیمه تجاری نیز در جشنواره مورد توجه قرار دارد.»

شاید بتوان گفت فیلمهای ایرانی که در جشنواره به منظور جذب بیشتر مخاطب و عرضه در بازار به منظور حضور جهانی و جشنواره‌ای اکران می‌شوند تمرکز را از فیلمهای خوی خارجی دور می‌کنند و امکان دیده شدن فیلمهای خوب خارجی را ناکام می‌گذارند. فیلمهای ایرانی که اغلب از جریان اکران جشنواره ملی جامانده اند.

جشنواره‌ای که از سال 93 به صورت مستقل برگزار می‌شود و تلاش می‌کند رویکرد بین‌المللی سینمای ایران را به رخ بکشد. در واقع با این هدف ادعای استقلال کرد و قرار بود با همین رویکرد به کار خود ادامه دهد اما حالا احساس می‌کند بدون اکران و حضور فیلمهای ایرانی در جشنواره ممکن است به شکست محکوم شود و تلاش دارد در قالب بخشهای مختلف از جمله بخش بازار جشنواره بر حضور فیلمهای ایرانی در برنامه اکرانهایش تأکید داشته باشد. درست اگر به این موضوع نگاه کنیم میبینیم که توجیه مناسبی هم برای حضور این فیلمها انتخاب شده در واقع جشنواره جهانی می‌تواند به مثابه یک بازار عرضه جهانی به موضوع سینما ورود کند و مجالی باشد برای سینماگران داخلی تا راه را برای حضور جهانی پیدا کنند، در این زمینه بهتر است جشنواره گزارشی هم از میزان موفقیتش در عرضه فیلمهای ایرانی داشته باشد.

اما از حاشیه‌های روز دوم جشنواره اظهار فضل وزیر مختار سفارت لهستان بود، ویچخ اونلت وزیر مختار سفارت لهستان در حاشیه بازدید از سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر و در گفت‌وگو با ستاد خبری این جشنواره به ایران سفارش کرده که به کشوری امن برای توریستها تبدیل شود، در حالی که کشورش چندی قبل میزبان کنفرانس ضد ایرانی ورشو بود بعد از آن هیچ واکنشی را مبنی بر جبران این رویداد ناخوشایند ندیدیم.

انتهای پیام/