«بند به بند با گام دوم»ــ۷| پاسخ ایران به حملات نظامی و تروریستی در ۴۰ سال گذشته چه بود؟
در گزارش زیر به این سؤال میپردازیم که؛ آیا ایران پس از انقلاب اسلامی آغازگر جنگی بوده است و در صورت شروع یک جنگ یا ناامنی پاسخ ایران چه بوده است؟
گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم ــ بیانیه «گام دوم انقلاب اسلامی» که بعد از 22 بهمن امسال و از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی منتشر شد، سرآغاز فصل جدیدی در جمهوری اسلامی است، فصلی که از این پس باید با امید و تکیه بر جوانان بر مشکلات گذشته و ناکامیها غلبه کرد و این کار جز با شناخت نقاط ضعف و قوت 40ساله انقلاب میسر نمیشود.
خبرگزاری تسنیم، در راستای تبیین این بیانیه، در سلسله گزارشهایی به بررسی بندهایی از این بیانیه میپردازد تا شناخت رهنمودهای رهبر انقلاب در شروع فصل جدید جمهوری اسلامی راحتتر صورت گیرد.
در ادامه هفتمین گزارش را با موضوع درگیریهای نظامی و امنیتی ایران با آمریکا، عراق و گروهکهای تروریستی میخوانید:
امام خامنهای در بخشی از بیانیه گام دوم انقلاب آوردهاند: «انقلاب اسلامی... در هیچ معرکهای حتی با آمریکا و صدام، گلولهی اول را شلیک نکرده و در همهی موارد، پس از حملهی دشمن از خود دفاع کرده و البته ضربت متقابل را محکم فرود آورده است».
انقلاب اسلامی از بدو پیدایش خود با تقابلهای امنیتی و نظامی از سوی گروهکهای مختلف و دشمنان خارجی روبهرو بوده است. درگیریهای اول انقلاب از سوی گروهکهای مختلف همچون حزب دموکرات، کومله، چریکهای فدایی خلق، خلق عرب، اتحادیه کمونیستهای ایران و حزب جمهوری خلق مسلمان ایران در کردستان، گنبدکاووس، خوزستان، آمل، سیستان و بلوچستان و آذربایجان آغاز شد.
ناآرامیهای کردستان یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در روز 1 اسفند 57 با اشغال پادگان ارتش در مهاباد توسط کومله و دموکرات آغاز شد و پس از آن نیروهای نظامی به کردستان اعزام شدند. درگیریهای کردستان تا بعد از آغاز جنگ هم بهطول انجامید.
علاوه بر گروهکهایی که در استانهای مختلف و بهخصوص استانهای مرزی اقدام به ناآرامی و آشوب کردند، در تهران و شهرهای بزرگ هم گروهکهایی بودند که ترور، انفجار و آشوب را رقم زدند. گروهک فرقان و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بیشترین نقش را در رابطه با ترورها و انفجارهای دهه نخستین انقلاب اسلامی داشتند.
گروهک فرقان بهرهبری اکبر گودرزی از اردیبهشت سال 58 اقدام به ترور شخصیتهای مهم نظام جمهوری اسلامی کرد. اولین نفری که ترور شد، تیمسار محمدولی قرنی اولین رئیس ستاد مشترک ارتش بود که بهدلیل مقابله با ناآرامیهای کردستان و اختلاف با دولت موقت چند روز پیش از شهادتش، از ریاست ستاد مشترک ارتش استعفا داده بود. آیت الله مطهری، آیت الله مفتح و مهدی عراقی از جمله افرادی بودند که بهدست عوامل گروهک فرقان ترور شدند و به شهادت رسیدند. ترور آیت الله خامنهای در مسجد ابوذر در ششم تیر ماه سال 1360 نیز از جمله آخرین اقدامات تروریستی این گروهک بود.
با آغاز موج ترورها توسط گروهک فرقان، نهادهای امنیتی اقدام به دستگیری عوامل این گروهک تروریستی کردند که برخی از افراد این گروهک طی گفتوگوهایی به اشتباهات خود پی بردند و آزاد شدند.
انفجار دفتر نخستوزیری در 8 شهریور 60 توسط سازمان مجاهدین خلق که منجر به شهادت رجایی و باهنر شد
تقابل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با نظام جمهوری اسلامی ایران نیز با ورود این سازمان به فاز نظامی آغاز شد. سازمان یک روز پیش از عزل بنیصدر توسط نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، دست به اسلحه برد. با آغاز درگیریهای نظامی در خیابانهای تهران و شروع ترورها، شناسایی و دستگیری اعضای این سازمان تروریستی در دستور کار قرار گرفت و چند ماه پس از انفجار حزب جمهوری اسلامی و دفتر نخست وزیری که منجر به شهادت آیت الله بهشتی، رجایی، باهنر و بیش از 70 نفر از شخصیتهای نظام شد، به کادر مرکزی سازمان ضربه زده شد و موسی خیابانی به هلاکت رسید.
موسی خیابانی از اعضای مرکزی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در بهمن ماه سال 60 کشته شد
اما مهمترین درگیری نظامی و امنیتی ایران پس از انقلاب، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود. چند سال پیش از آغاز جنگ، صدام در الجزایر عهدنامه 1975 مبنی بر تعیین مرز ایران و عراق را پذیرفت، اما پیروزی انقلاب اسلامی و شرایط کشور در سالهای ابتدایی انقلاب موجب شد که صدام عهدنامه 1975 را پاره کند و آغازگر تجاوز هوایی و زمینی به مرزهای جمهوری اسلامی ایران باشد، ضمن اینکه عراق پیش از آغاز جنگ تحمیلی بارها درگیریهای مرزی بهوجود آورد، اما آن درگیریها بهانهای نشد که ایران بخواهد مقابله به مثل کند و تنها پس از آغاز جنگ تحمیلی، دفاع در برابر دشمن در دستور کار قرار گرفت.
تصویری از ویرانههای خرمشهر پس از اشغال توسط رژیم بعث عراق
جنگ در شرایطی علیه ایران آغاز شد که ارتش از انسجام کافی برخوردار نبود و سپاه نیز بهتازگی تشکیل شده بود و توان لجستیکی و تجهیزاتی خوبی نداشت، اما در همین شرایط و پس از عزل بنیصدر از فرماندهی کل قوا توسط امام خمینی(ره)، ارتش و سپاه با وحدت فرماندهی ابتدا دشمن را از خاکهای ایران بیرون کردند و سپس به تعقیب و تنبیه متجاوز پرداختند. اجرای عملیات والفجر هشت در زمستان سال 64 در راستای راهبرد تعقیب و تنبیه متجاوز بود که در پی آن عملیات شبهجزیره فاو به دست نیروهای ایرانی افتاد و ایران با کویت هممرز شد و رزمندگان با پیشروی تا کارخانه نمک در فاو به دروازه بصره از مهمترین شهرهای عراق رسیدند.
پوتینهای سربازان عراقی
یکی دیگر از درگیریهای نظامی ایران که حتی پیش از آغاز جنگ تحمیلی هم شروع شد، تقابل آمریکا با ایران بود. آمریکا برای نخستین بار در اردیبهشت سال 58 تحت عنوان عملیات پنجه عقاب با نیروهای دلتا، بالگردها و هواپیماهای C130 خود شبانه وارد ایران شد تا گروگانهای خود را آزاد کند که در نهایت با طوفانی که در آن صحرا بهوجود آمد، برخی از پرندههایشان زمینگیر شد و با دیگر پرندههایشان برگشتند.
دومین درگیری نظامی ایران و آمریکا نیز در جریان جنگ تحمیلی عراق آغاز شد. پس از آنکه ایران عملیات کربلای5 را انجام داد و توانست به برتریهایی در جنگ دست یابد، آمریکا به حمایت از عراق و کویت که از حامیان صدام بود، وارد عمل شد. عراق در آن برهه، جنگ شهرها را شدت بخشیده و حملات موشکیاش را به شهرهای ایران افزایش یافته بود.
ضمن اینکه عراق با سوپراِتانداردهای فرانسوی، کشتیهای تجاری و نفتکشهای ایرانی را مورد حمله قرار میداد و خلیج فارس برای کشتیهای ایرانی ناامن شده و شاهرگ حیاتی اقتصاد ایران در معرض تهدید جدی قرار گرفته بود. ایران ضمن اقدامات پدافندی، عمل متقابل را هم دستور کار قرار داد و عنوان کرد: "اگر خلیج فارس برای ما امن نباشد، برای هیچ کس امنیت نخواهد داشت."، از این رو کویت از آمریکا و شوروی خواست تا امنیت نفتکشهایشان را در خلیج فارس تأمین کند.
حملات عراق به کشتیها و نفتکشهای ایرانی ادامه داشت که در این بین عراق، ناو جنگی آمریکایی را هدف قرار داد و 37 آمریکایی کشته شدند. عراق رسماً از آمریکاییها عذرخواهی کرد و گفت حمله اشتباه انجام شده و حاضر است غرامت بدهد، اما برخی این رفتار عراق را پاسخ به حضور مکفارلین از سوی آمریکا در ایران میدانستند.
نفتکش کویتی بریجتون که با پرچم آمریکا وارد خلیج فارس شده بود در تیر ماه سال 66 با مین برخورد کرد و ایران را متهم به مینگذاری در خلیج فارس کرد. از این رو 30 شهریور 66، آمریکاییها بهبهانه مینریزی توسط کشتی تجاری «ایران اجر» به این کشتی در آبهای بینالمللی خلیج فارس حمله کردند. 5 نفر از خدمه کشتی را شهید و تعدادی را اسیر کردند. آنها در مراسمی رسمی این کشتی را غرق کردند و فیلمهایی را از این کشتی که خدمه آن را دست و پا بسته بهروی عرشه کشتی انداخته بودند، در سراسر جهان منتشر کردند. در پی اعتراضهای ایران آمریکاییها اعلام کردند که صحنههای جدیدی را نمایش میدهند که خدمه کشتی در حال انداختن مین در دریاست، اما بعد اعلام کردند که فیلمهایشان سوخته است. وزیر خارجه ایران نیز گفت: "آمریکاییها دروغ میگویند و اگر فیلمی داشتند پخش میکردند".
ناوچه سهند که بر اثر حمله آمریکاییها در خلیج فارس در آتش میسوخت (فروردین 67)
آیتالله خامنهای (رئیس جمهور وقت ایران) در مجمع عمومی سازمان ملل هم در این خصوص گفت: «ایران اجر» یک کشتی تجاری بوده است و نه یک قایق تندروی جنگی. کشتن سرنشینان این کشتی و غرق کردن کشتی آغازی بر حوادثی است که بیشک عواقب تلخ آن به خلیج فارس منحصر نخواهد ماند و مسئولیت همهی پیشامدهای بعدی بهعهدهی شروعکننده یعنی آمریکاست.
در پی حمله آمریکا به کشتی ایران اجر، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فعالیتهای خود را برای دفاع از مرزهای آبی ایران افزایش داد و ضرباتی را به ناوگان آمریکا در خلیج فارس وارد کرد که البته درگیری ایران و آمریکا در خلیج فارس متوقف نشد و آمریکا در تیرماه 67، هواپیمای مسافربری ایرانی را بر فراز خلیج فارس هدف قرار داد که تمامی سرنشینان آن به شهادت رسیدند.
با اتمام جنگ تحمیلی، درگیریهای ایران و آمریکا در خلیج فارس به پایان رسید، اما در سالهای پس از دفاع مقدس 4 بار ملوانان آمریکایی و انگلیسی بهدلیل ورود غیرمجاز به آبهای ایران در خلیج فارس دستگیر شدند و پس از مدتی آزاد شدند.
دستگیری ملوانان آمریکایی در خلیج فارس
گرچه پس از پایان جنگ، ایران درگیری نظامی با کشوری نداشت اما برخی گروهکها اقدام به اجرای حملات تروریستی علیه ایران کردند. 17 خرداد 1396 داعش به مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر امام خمینی(ره) حمله کرد که در پی آن حمله سپاه عملیات موشکی لیلة القدر را طراحی و اجرا کرد که در پی آن حمله 66 موشک میانبرد بالستیک به مواضع فرماندهی داعش در دیرالزور شلیک شد. این پاسخ موشکی سپاه اجرای عملی این سخن امام خامنهای بود که «دوران بزن و دررو تمام شده است».
عملیات موشکی لیلة القدر در پاسخ به حمله داعش به مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر امام خمینی(ره)
انتهای پیام/*