اخلاق کسب و کار| هشدارهای پیامبر(ص) به خوار و بارفروشان

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگارانپویا یکی از مظاهر تضییع حق‌الناس و از گناهان بزرگی که در عرصه روابط اجتماعی ناسالم و بازار آشفته رخ می‌نماید, کم‌فروشی و غش در معامله است که در تمام اصناف و شغل‌ها دیده می‌شود. قرآن درباره حضرت شعیب می‌فرماید: حضرت شعیب به قومش فرمود: «... فَأَوْفُوا الْکیلَ وَ الْمِیزانَ وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ...». (اعراف85) حقِ پیمان و وزن را ادا کنید و از اموال مردم چیزی نکاهید. همچنین در آیه‌ای دیگر می‌خوانیم: «وَیلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ الَّذِینَ إِذَا اکتالُوا عَلَی النَّاسِ یسْتَوْفُونَ وَ إِذا کالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ یخْسِرُونَ أَلا یظُنُّ أُولئِک أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ» (83 مطففین) «واى بر کم‏‌فروشان‏، و چون براى آنان پیمانه و وزن کنند، کم مى‌‏دهند،  آیا اینان یقین ندارند که حتماً بر انگیخته مى‏‌شوند؟» (1 ـ 4 مطففین)

آیات فوق گرچه تنها از کم‌فروشى در مورد کیل و وزن سخن مى‌گوید، اما بدون شک مفهوم آیه وسیع است و هرگونه کم‌فروشى را هر چند در معدودات (چیزهایی را که با عدد مى‌فروشند) نیز شامل مى‌شود بلکه بعید نیست با استفاده از الغاى و حذف خصوصیت، کم گذاشتن در خدمات را نیز فرا گیرد؛ مثلاً اگر کارگر و کارمندى چیزى از وقت مقرر کمتر کار کند، در ردیف «مطففین» و کم‌فروشانى است که آیات این سوره سخت آنها را نکوهش کرده است.

امام حسین(ع) فرمود: (پدرم) علی در کوفه بر الاغ سیاه و سفید پیامبر سوار شد و به بازارها، یکی یکی، سر زد. وارد بازارچه گوشت فروش‌ها شد و با صدای بلند فرمود: «ای گروه قصابان، نخاع را نبرید و در گرفتن جان(حیوان)، تعجیل روا مدارید. (بگذارید) به آرامی روح از بدن، خارج شود. از دمیدن در گوشت به هنگام فروش بپرهیزید؛ به درستی که شنیدم پیامبر خدا از این کار، نهی می‌کرد». سپس نزد خرمافروشان آمد و فرمود: «محصول بد را به همان اندازه آشکار کنید که خوب را آشکار می‌کنید». سپس نزد ماهی‌فروشان آمد و فرمود: «جز ماهی‌های پاک نفرشید و بپرهیزید از آن ماهی مرده‌ای که به سطح آب آمده است». (دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، ج2، ص538 ـ 539). همچنین نقل است رسول خدا(ص) فرمود: «اى خوار و بارفروش، زیر این کالا همانند روى آن است؟ هرکس به مسلمانان خیانت کند مسلمان نیست؛‌ یا صَاحِبَ الطَّعامِ، اَسْفَلُ هذا مِثْلُ اَعْلاهُ؟ مَن غَشَّ الْمُسْلِمینَ، فَلَیْسَ مِنْهُمْ».

منابع:
پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی

انتهای‌پیام/