چرا اصالت فراموش‌شده محلات قدیمی ارومیه احیا نمی‌شود؟
پیشینه‌ی شهر ارومیه به هزاره دوم قبل از میلاد برمی‌گردد بنابراین در این شهر آثار باستانی و بناهای تاریخی و دیدنی زیادی به چشم می‌خورد و محله‌هایی قدیمی که قدمت هرکدام از آنها به چند هزار سال بر می‌گردد اما امروزه هویت آنها به فراموشی سپرده می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، پیشینه غنی و تاریخ پرفراز و نشیب آذربایجان غربی سبب وجود اماکن و بناهای تاریخی متعددی در این منطقه شده است و مساجد و کلیساهای موجود در این شهر جزو بناهای تاریخی و معماری باارزش این ناحیه محسوب می‌شوند.
منطقه تاریخی ارومیه از قرن‌ها پیش مهد تمدن و مرکز علم و دانش بوده و شهر ارومیه یکی از مناطق معتبر علوم قدیمی به شمار می‌رفته و علما و فضلا و دانشمندان متبحر در این شهر از گذشته دور اصول فقه اسلامی و حکمت و فلسفه و ادبیات را به علاقه‌مندان تدریس می‌کردند.
ارومیه یکی از کلان‌شهرهای ایران، مرکز استان آذربایجان غربی و یکی از شهرهای قدیم در شمال غرب ایران بشمار میرود که با بیش از 6 هزار سال قدمت، به نوعی قدیمی‌ترین شهر در منطقه شمال غرب ایران نیز بشمار میرود و به همین خاطر ارومیه به‌عنوان 19شهر تاریخی ایران در یونسکو به ثبت رسیده است.
ارومیه به‌عنوان شهر دارای نخستین بیمارستان به شیوه نوین، نخستین مرکز آموزش پزشکی، نخستین مدرسه به شیوه نوین، اولین شبکه تلویزیون محلی، نخستین نشریه محلی در ایران، شناخته می‌شود، ارومیه مدتی در دوره پهلوی به رضائیه تغییر نام داد.
در گذشته اطراف شهرها با دیوارهای بلند پوشانده می‌شدند و تردد به داخل و خارج از شهرها از طریق دروازه‌های موجود در دیوار دور شهر صورت می‌گرفت و شهر ارومیه هم به دلیل موقعیت ویژه‌ای که داشت در مجموع دارای هشت دروازه بود.
نقش دروازه های شهر در زمان قدیم
شهر ارومیه به دلیل موقعیت استراتژیک و برای ایجاد امنیت بیشتر دارای هشت دروازه بود که توسط نیروهای نظامی یا مقامات شهری اداره می‌شدند و نام دروازه‌های هشتگانه ارومیه دروازه بالو یا سلماس یا شاهپور، دروازه توپراق قلعه، دروازه سویوق بولاق، دروازه بازارباش، دروازه ارک، دروازه یوردشاه و دروازه نووگئچر است.
به گفته‌ی رئیس شورای اسلامی شهر ارومیه تا سال 2020 میلادی حداقل 2 دروازه قدیمی این شهر احیا و بازسازی می‌شود و با مرور زمان سایر دروازه‌ها نیز احیا خواهند شد.
محمدرضا علیزاده امام‌زاده می‌گوید: احیای این دروازه‌ها می‌تواند نقش بسزایی در شناساندن ظرفیت‌های گردشگری و توسعه اقتصادی این شهر باستانی ایفا کند.
دلایل نامگذاری محله نووگئچر ارومیه
بدون شک نامگذاری کوچه‌ها و خیابان های شهر ارومیه بر اساس قصه‌های شنیدنی که در روزگاران گذشته اتفاق افتاده نهاده می‌شود که خواندن آنها خالی از لطف نیست برخی از اسامی محله‌های قدیمی ارومیه نیز از این داستان‌ها بهره برده‌اند.
دروازه نووگئچر یکی از محله‌های قدیمی ارومیه که امروزه به پنجراه معروف است که در امتداد "گول اوستو" قرار دارد نام هریک از این محله‌های قدیمی بر اساس نام گذاری شده است که به‌طور مثال نام نووگئچر از نام نهری گرفته‌شده است که در آن زمان با همین اسم از دروازه‌ی نووگئچر عبور کرده و داخل حصار ارومیه می‌شد.
نووگئچر به دلیل تقسیم آب به‌صورت ناودانی و کانال‌کشی بدین نام معروف شده است که از دو کلمه ترکی نوو به معنی محل تقسیم و انتقال آب و گئچر به معنی محل عبور تشکیل‌شده است.
محله نووگئچر در دوره قاجار در ارومیه ایجاد شد، این قسمت از شهر به دلیل کمبود آب از جمعیت کمتری برخوردار بود که اعتمادالدوله با انشعاب دادن نهر نووگئچر از رودخانه شهر چایی به آنجا این مشکل را حل کرد.
هویت و دست آوردهای ساکنان قدیمی محله نووگئچر
به گفته یکی از ساکنان قدیمی این محل، در دیرباز بیشتر مردم به کشاورزی و باغداری مشغول بوده و از این طریق امرار معاش می‌کردند.
در این محله اقلیت‌های دینی در کنار مسلمانان در کمال آرامش زندگی می‌کردند و نخستین چاپخانه توسط میسیونرهای مسیحی در این محله دایر شد و دبستان پهلوی نام نخستین مدرسه‌ای است که در این محله تأسیس شد این دبستان واقع در میدان گول اوستو کنونی بود و در سال 1360 تخریب شد.
احمد رضایی یکی از اهالی قدیمی این محل می‌گوید: در قدیم آن‌قدر مردم به هم اعتماد داشتند که از کانال ناودانی با کاسه آب‌برمی داشتند و مطمئن بودند که دیگران کمی بالاتر از آنها آب را کثیف یا احیاناً نجس نکرده‌اند.
وی می‌افزاید تعداد کمی از خانه‌های این محل که قدمت آنها به چندین دهه گذشته برمی‌گردد هنوز بافت قدیمی و سنتی خود را حفظ کرده اما در جای بیشتر آنها ساختمان‌های بلندمرتبه سبز شده که جلوگیری از این امر توجه بیشتر مسئولان را می‌طلبد.
گزارش از فائزه نماززاده
انتهای پیام/ ع
