محمد علی زمانی: نوعی کمدی سیاه را به نمایش گذاشته‌ایم
نمایش «آیا می‌شناسید راه شیری را؟» نوشته کارل ویتلینگر و به کارگردانی محمدعلی زمانی این روزها در خانه نمایش اداره تئاتر روی صحنه است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، کارگردان «آیا می شناسید راه شیری را؟» در گفتگو با خبرنگار تسنیم درباره شخصیت‌های این نمایش گفت:«در این نمایش شخصی به نام ساموئل کیفر از جنگ برمی‌گردد و دنبال هویت از دست رفته‌اش است. زمانی که او بعد از سال‌ها دوری از شهرش بر می‌گردد متوجه می‌شود که مردم شهر به گمان اینکه او مرده است مجسمه یادبودی برایش ساخته‌اند. ساموئل سعی می‌کند که به مردم شهرش بفهماند که او نمرده است و زنده است؛ اما مردم حرف او را نمی‌پذیرند. پس ساموئل هویت همرزم مرده‌اش را برای خود انتخاب می‌کند. در اینجا می‌بینیم آدمی که برای دفاع از کشورش جنگیده؛ اما وقتی برمی‌گردد متوجه می‌شود که آدم‌های پیرامونش عوض شده‌اند و آن چیزهایی که در گذشته داشته است دیگر ندارد.»
وی درباره مهمترین ویژگی این نمایش تصریح کرد:«از نظر من مهمترین خصوصیت این نمایش حرف جدی است که آن را در قالب سیاه می‌زند. نوعی از کمدی سیاه را می‌بینیم. شاید تماشاگری که این نمایش را ببیند لبخند بر لبش بنشیند؛ ولی اساساً دلش برای جایگاه انسانی می‌سوزد. جایگاه آدمی که بعد از جنگ هویت ندارد. فقط تلاش می‌کند که هویتش را به دست بیاورد و حاضر است که برای به دست آوردن این هویت از اموالش بگذرد که فقط دیگران بپذیرند که او ساموئل است. اینجا متعلق به من است و بگذارید که من زندگی کنم.»
وی افزود:«آدمی که اینها را کسب نمی‌کند و به این نتیجه می‌رسد که بگذار خودم را متعلق به یک ستاره دیگر بدانم. هنگامی که می‌بیند به زمین تعلق ندارد برای خود یک سیاره دیگر و یک آرمان شهر برای خود می‌سازد که در نهایت وقتی به این نتیجه می‌رسد تمام دوستانش در حق او خیانت کرده‌اند، تصمیم می‌گیرد که آنقدر در دیوار مرگ بتازد که کارش به آسایشگاه روانی برسد.»
وی درباره تأثیر این نمایش با توجه به درونمایه‌ای خاصش گفت:«ما رمان‌های برجسته‌ای در دنیای ادبی داریم که به فارسی ترجمه شده است و مخاطبان زیادی همواره داشته و همچنان هم جذب می‌کنند. این نمایش به قدری مفاهیم جهان‌شمول انسانی را در قالب یک قصه در قالب یک خط منسجم، درست مطرح می‌کند که قطعاً مخاطب ایرانی هم می‌تواند با این نمایش ارتباط برقرار کند.»
وی ضمن برشمردن مسئله بحران هویت که شخصیت محوری نمایش درگیر آن است تصریح کرد:«جریانی که بعد از جنگ جهانی دوم پیش آمد یک موقعیت کمدی برای آدمی بود که رنگ این کمدی سیاه بود. جنگ ما به خاطر تفاوت‌های ارزشی که آدم‌های جنگ درگیر آن هستند. این فضا برایشان خیلی سخت و طاقت‌فرساست. بحران هویت یک مسئله‌ای هست که در همه جا اتفاق می‌افتد. وقتی کسی می‌آید این نمایش را ببیند وقتی می‌بیند چه بحرانی گریبان‌گیر آدم عصر حاضر شده است، قطعاً با این نمایش ارتباط برقرار می‌کند.»
محمد علی زمانی ضمن اشاره به استفاده کردن از سایر متون ادبی در اجرای این نمایش افزود:«ما سعی کردیم که از فاکتور اشتراکات این رمان‌ها و نمایشنامه‌ها به خوبی استفاده کنیم. مثلاً جایی ما از رمان سلاخ‌خانه شماره 5 استفاده کردیم و دیالوگ به کار خودمان اضافه کردیم. یا از سفر به انتهای شب که باز همین کار را کردیم. سعی کردیم که این بینامتنیت را برای تماشاگرمان بیان کنیم. »
وی درباره شخصیت‌های این نمایش اضافه کرد: «ما با دو کارکتر روبه‌رو هستیم. کاراکتر اصلیمان ساموئل کیفر است. این کاراکتر تصمیم می‌گیرد که زندگی خودش را در قالب یک نمایش در جغرافیای آن آسایشگاه ارائه دهد. در این راستا از یک بازیگر نقش دوم استفاده می‌کند که به زعم ایشان چون این کارکتر در جامعه شغل‌های مختلفی داشته است با او همذات پنداری می‌کند و از او می‌خواهد که این نمایش را با هم جلو ببرند.»
وی در پایان گفت:« شخصیت ساموئل کیفر شخصیت خیلی سخت، پیچیده و پرلایه‌ای است. با اینکه ما می‌بینیم که یک نقش را در طول نمایش ارائه می‌دهد؛ اما باز شاهد هستیم که در زیرلایه‌های نقشش پیچیدگی‌های خاصی وجود دارد. شاید داد نزند شاید اعتراض نکند؛ اما در روند پیشرفت نمایش به این نتیجه می‌رسیم که ساموئل کیفر قربانی جنگ است. کاراکتر مقابل ساموئل یک پزشک است که ساموئل به او پیشنهاد می‌دهد که بیاید و کاراکترهای مقابلش را او بازی کند. پزشک نماد آدم‌هایی هستند که شاید به نوعی دیگر راه نمی‌دهند به ساموئل کیفر و راه را برایش تنگ کرده‌اند.»
نمایش « آیا می‌شناسید راه شیری را؟» تا 24 اسفند ماه 97 هر روز ساعت 17:30 در خانه نمایش اداره تئاتر واقع در میدان فردوسی، خیابان موسوی (فرصت سابق)، کوچه محمدآقا، اداره تئاتر روی صحنه می‌رود.
انتهای پیام/
