گزارش تسنیم| نگاهی به سیاست خارجی جدید ایران از بغداد تا سوچی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پرونده یمن و مذاکراتی که بین دستیار ارشد وزیر خارجه با مقامات اروپایی برای کاستن از بحران موجود در این کشور انجام شد و سرانجام به مذاکرات صلح در سوئد رسید را می‌توان نقطه آغاز این رویکرد تلقی کرد.

سفر پنج روزه ظریف به عراق و دیدار با مقامات سیاسی و اقتصادی این کشور پیامهای دیگری نیز داشت.

سیاستی که در آن، بعد از ماموریت دستگاه نظامی کشور در راستای تهدید زدایی از کشور و نیز کمک به ایجاد حفظ دولت مستقر و ایجاد ثبات در کشورهای همسایه در مقابل گروه‌های تروریستی، نوبت به دستگاه سیاسی می‌رسد تا ضمن حفظ دستاوردهای نظامی، بتواند از آن برای رسیدن به دستاوردهای سیاسی و اقتصادی بهره برداری کند.

اولین دیدار ظریف در عراق بعد از همتای عراقی با رهبر جریان حکمت یا رئیس ائتلاف اصلاح و سازندگی بود که در عراق به عنوان یک جریان معتدل و میانه رو شناخته می‌شود که این موضوع نیز پیام‌هایی را با خود به همراه داشته است.

وزیر خارجه کشورمان همچنین ضمن دیدار با رهبران سیاسی در بغداد و اربیل و تجار ایرانی و عراقی، با سران عشایر نیز برای اولین بار دیدار و گفت‌وگو کرد. طولانی‌ترین سفر یک وزیر خارجه ایرانی در منطقه.

این سیاست به تدریج در حال تکوین و شکل گیری است تا علاوه بر جریان های سیاسی رسمی کشورها، با گروه هایی که تاثیرات عمیقی در کشور هدف دارند نیز ارتباطات رسمی برقرار شده تا وزارت خارجه بتواند به طور مستقل از سایر نهادها با مجموعه عوامل تاثیر گذار رسمی و غیر رسمی در کشور هدف ارتباط داشته باشد.

نمونه دیگر این موضوع را می‌توان در مذاکرات رسمی وزارت خارجه برای اولین بار با گروه طالبان در افغانستان مشاهده کرد که طی ماه گذشته انجام شد و تاثیرات عمیقی در معادلات منطقه‌ای بر جای خواهد گذاشت.

سفر شمخانی به افغانستان و دیدار گروه اعزامی طالبان به تهران و دیدار با مقامات وزارت خارجه حامل این پیام بود که روند صلح افغانستان در نهایت از ایران باید عبور کند و بخش اعظمی از صلح افغانستان با کمک و نظارت جمهوری اسلامی محقق خواهد شد. زیرا ایران علاوه بر نفوذ در میان مردم، مجاهدین افغان و طرفداران گفتمانی در میان بخش مهمی از دولتمردان افغانی، این بار اثرگذاری خود بر طالبان را نیز به نمایش گذاشته است.

سفری که اوایل هفته جاری از سوی ظریف به لبنان انجام شد نیز یکی دیگر از اقدامات درخشان دستگاه سیاست خارجی است. ظریف به عنوان اولین وزیر خارجه یک کشور خارجی بعد از تشکیل دولت لبنان به این کشور سفر کرده و مقامات این کشور دیدار و رایزنی کرد. در لیست دیدارهای ظریف از سعد حریری تا سید حسن نصر الله حضور داشتند تا نشان دهد که با همه طرف‌های مهم در این کشور دیدار، رایزنی و تعامل دارد.

ظریف در این سفر اعلام کرد که ایران حاضر است سیستم ضد هوایی در اختیار ارتش لبنان قرار دهد تا این ارتش بتواند در مقابل تجاوزات رژیم صهیونیستی مقاومت کند. همچنین ایران اعلام آمادگی کرده است که در پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای این کشور مشارکت کند.

نتیجه اولیه این سفر عدم حضور لبنان در نشست ضد ایرانی ورشو بود.

پرونده سوریه نیز یکی دیگر از این موارد است که با سفر اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور دنبال شده و از این پس شاهد پررنگتر شدن ارتباطات وزارت خارجه و افزایش فعالیت این دستگاه در موضوع سوریه خواهیم بود.

نشست‌های سه جانبه سوچی که در آن ریل گذاری بحران سوریه به سوی ثبات در حال انجام است و چهارمین دور آن روز گذشته انجام گرفت و در آن پیرامون ادلب مذاکره شد، تازه‌ترین اقدام دستگاه سیاست خارجی کشور در منطقه برای تاثیر گذاری بیشتر در حل بحران‌ها و کسب نتایج سیاسی- اقتصادی از دستاوردهای نظامی است.

سیاست دستگاه دیپلماسی کشور درباره پرونده‌های منطقه‌ای روی میز نظیر عراق، سوریه، یمن، افغانستان و لبنان را می‌توان در دو بعد ذکر کرد.

اول: بهره برداری اقتصادی از تلاش های صورت گرفته طی سال های گذشته درباره این کشورها و هزینه هایی که برای حفظ ثبات یا به دست آمدن آرامش در این کشورها انجام شده است.

دوم: استفاده از حداکثر پتانسیل ها برای رساندن بحران ها به نقطه صفر. در این سیاست، گفتگو و مذاکره با همه طرف های درگیر داخلی و خارجی مد نظر است تا بتوان گروه های مخالف و معارض را دور یک میز جمع کرده و بحران ها را به سوی رسیدن به تفاهم، تقلیل داد.

موضوعی که درباره یمن پاسخ داد و دیپلمات های اروپایی از نقش سازنده و کم نظیر ایران در رسیدن این بحران به وضعیت فعلی تقدیر به عمل آوردند.

فراموش نباید کرد که همین سیاست جدید در پیش گرفته شده از سوی جمهوری اسلامی و دستگاه سیاست خارجی، باعث شد تا پاکستان برای حضور در ائتلاف عربستان در حمله به یمن دچار تردید شده و در نهایت وارد این ائتلاف نشود، لبنان در نشست ضد ایرانی ورشو شرکت نکند، آمریکا در هدف خود برای خارج کردن عراق از بازار ایران ناکام بماند، لبنان برای مقابله با تجاوزات هر روزه رژیم صهیونیستی علیه مرزهای هوایی خود یک گزینه قابل توجه پیش روی خود داشته باشد که دارای مشروعیت بین‌المللی(دفاع از خود در برابر تجاوز) نیز می‌باشد و پرونده سوریه نیز با کمک روسیه و ترکیه و در فضایی که جامعه بین‌المللی نیز آن را پذیرفته به سمت حل شدن حرکت کند.

ظریف در سفر به کشورهای همسایه، بخش خصوصی کشور را نیز با خود همراه می کند تا در شرایط فعلی که کشور دچار تحریم های یکجانبه آمریکا شده است، بتوان از پتانسیل این کشورها برای توسعه روابط تجاری استفاده کرد. بازاری که به واسطه تلاش های مستشاران نظامی در سالهای گذشته در اختیار کشور قرار گرفته و با استقبالی که در کشورهای میزبان وجود دارد می توان آن را توسعه داد و شاهد حضور پررنگ اقتصادی ایران در منطقه باشیم.

یادداشت: علی حیدری کارشناس مسائل خاورمیانه

انتهای پیام/