ماجرای سموم سرطان‌زای کشاورزی در مستند «طعم شور»
برنامه به‌اضافه مستند با پخش و بررسی مستند «طعم شور» روی آنتن شبکه مستند رفت. در این برنامه ناگفته‌هایی از کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات آلوده و محصولات تراریخته بیان شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، برنامه «به‌اضافه مستند» با پخش مستند «طعم شور» به‌کارگردانی محمدحسین جبلی جوان به‌روی آنتن شبکه مستند رفت و پس از آن نشست بررسی این مستند با حضور احمد مافی و رضا خدابخشی از اساتید دانشگاه و متخصصین رادیوتراپی برگزار شد.
در ابتدای نشست کارشناسی این برنامه، احمد مافی صحبت کرد و در مورد مستند «طعم شور» گفت: با مستندی روبه‌رو هستیم که واقعی است. موضوع این مستند، چیز جدیدی نیست و سال‌ها است که پیرامون آن بحث می‌شود. تلاش‌های بسیاری صورت گرفته است که این مشکل حل شود اما باید دقت داشت که در موضوع سرطان، عوامل متعددی دست به دست هم می‌دهد و تنها مسئله کشاورزی یا دامپروری مطرح نیست. در حقیقت، سرطان یک معضل در جامعه ما است که تعداد مبتلایان به آن نیز بسیار زیاد است. این روزها، مسائل مربوط به آلودگی‌های خوراکی و کشاورزی به‌عنوان یکی از عوامل تقویت‌کننده سرطان مطرح شده و حواشی زیادی را داشته است. دقت کنید که اثرات خطرناک این مواد، در یک نسل بعدتر، بروز داده می‌شود بنابراین ممکن است که امروز، خیلی از افراد نسبت به آن غافل باشند در حالی که اثرات آن در سال‌های بعد، به‌چشم می‌آید.
وی ادامه داد: به‌نظرم در مواجهه با این مسئله باید از خود شروع کنیم و کمی بیشتر هوای همدیگر را داشته باشیم، به‌عنوان مثال، گفته می‌شود که وقتی به یک میوه یا سبزی سم زده می‌شود، باید مواردی رعایت شود تا اثرات بد آن سم از بین برود. البته درست است که باید نظارت مسئولان حوزه کشاورزی بر این مسائل وجود داشته باشد، اما خودمان نیز باید وجدان بیش‌تری به‌خرج دهیم. متأسفانه این روزها می‌شنویم که میوه‌ها را رنگ می‌کنند. آیا این موضوع تقصیر مسئولین است؟
در ادامه، رضا خدابخشی صحبت کرد و به ارائه آماری از مبتلایان به سرطان پرداخت. او گفت: وزارت بهداشت، آمارهای مختلفی را در این زمینه اعلام می‌کند. به‌صورت متوسط می‌توان گفت که در هر سال، 100 هزار مبتلای جدید داریم. البته من موافق این مسئله نیستم که بگوییم آمار سرطان در سال‌های اخیر زیادتر شده است. به‌نظرم، عواملی در این زمینه نقش دارند که شناخت آنان به ما کمک می‌کند تا بتوانیم جلوی افزایش مبتلایان به سرطان را بگیریم. نکته مهم این است که بیماری سرطان، بیشتر در سنین کهنسالی بروز می‌کند. فلذا توجه به افرادی که در این رده سنی قرار دارند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هم‌چنین نباید فراموش کنیم که مردم نیز آگاه‌تر شده و خود برای پیشگیری اقدام می‌کنند. به‌نظرم، یکی از مؤثرترین اقدامات، توجه به سبک زندگی مردم، نحوه خورد و خوراک و اصلاح آن در جهت درست می‌باشد. در حقیقت، اگر بتوانیم تغییراتی بنیادی در سبک زندگی و نوع تغذیه مردم ایجاد کنیم، تا حد زیادی می‌توان ابتلا به سرطان را کنترل نمود.
احمد مافی در پاسخ به سؤال مجری برنامه مبنی بر تأثیر کود شیمیایی و سموم بر بیماری سرطان گفت: دقت داشته باشید که با موضوع گسترده‌ای روبه‌رو هستیم. البته باید دقت داشت که استانداردهای مهمی در زمینه استفاده از آفت‌کش‌ها وجود دارد. درست در زمانی که از استانداردها خارج می‌شویم، خطرات جدی به‌وجود می‌آید. اگر به‌سمت تأمین امکانات کافی برای کشاورزان برویم، بسیاری از این مشکلات حل خواهد شد. هم‌چنین مسئله آموزش، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. جالب است بدانید که بسیاری از کسانی که استفاده نادرست از کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات و... می‌کنند، به اثرات درازمدت آن آگاه نیستند. باید فرهنگ‌سازی صحیحی بین کشاورزان صورت بگیرد تا بدانند که استفاده از آفت‌کش‌ها به‌صورت نادرست، چه تأثیرات مخربی دارد و چند نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
او درباره محصولات تراریخته صحبت کرد و گفت: بحث‌های زیادی روی محصولات تراریخته در تمام دنیا وجود دارد و نمی‌توان نظر قطعی روی این محصولات داد. کسانی که موافق استفاده از این محصول هستند، می‌گویند که "ما چاره‌ای به‌جز استفاده از این مواد نداریم چرا که به‌دلیل افزایش جمعیت کره زمین و کم شدن غذا، نیاز است تا با ایجاد تغییرات زیستی در مواد غذایی، عمرشان را طولانی‌تر کنیم. هم‌چنین، آنان معتقدند که این محصولات، نیاز به کود و آفت‌کش ندارند و این موضوع به حفاظت از محیط زیست کمک خواهد کرد". در مقابل این افراد، عده‌ای نیز مخالف هستند. آنان می‌گویند که "با ایجاد تغییرات در مواد مختلف، اکوسیستم را دچار تغییر می‌کنید و محصولی را به‌وجود می‌آورید که مشخص نیست چه تبعاتی به‌همراه دارد. دقت کنید که اثرات یک عامل سرطان‌زا، یک نسل بعدتر مشخص می‌شود". این افراد معتقدند که "اگرچه تاکنون خطری به‌واسطه استفاده از این محصولات برای انسان ایجاد نشده است اما در نسل‌های بعدی، این اثرات نمایان می‌شود".
رضا خدابخشی در مورد همین محصولات گفت: برآوردها نشان می‌دهد که با گرم‌تر شدن زمین، خشکسالی و از بین رفتن بسیاری از منابع غذایی انسان، چیزی در حدود 900 میلیون نفر در سوء تغذیه قرار دارند. در مواجهه با این مسئله، این ایده به‌وجود آمد که با ایجاد تغییرات در DNA یک سلول، محصول به‌دست‌آمده از هر ماده، چند برابر شود. نگاه عده‌ای از کارشناسان به این مسئله این‌گونه است که استفاده از محصولات تراریخته باعث افزایش منابع غذایی می‌شود و از این نظر مفید است. در مقابل نیز عده‌ای با این محصولات مخالف هستند. به‌نظرم، اکنون زمان مناسبی برای قضاوت در این مسئله نیست چرا که نمی‌دانیم استفاده از این محصولات، چه خطرات و تبعاتی در آینده ما خواهد داشت، بنابراین باید با احتیاط بیش‌تری نسبت به این مسئله برخورد کنیم.
احمد مافی به تفاوت‌های یک محصول تراریخته با محصول ارگانیک اشاره کرد و گفت: نمی‌توان از ظاهر ماده به تراریخته بودن یا ارگانیک بودن آن پی برد. این که بگوییم، میوه‌ای که شکل مناسبی ندارد و کرم‌خورده است، ارگانیک است، اصلاً علمی و درست نیست. از همین منظر، باید اذعان کرد که آمار دقیقی از تولید محصولات با تکنولوژی تراریخته در ایران وجود ندارد. متأسفانه خیلی از کارخانه‌ها هستند که به این شیوه محصولات خود را تولید می‌کنند اما برچسب مربوط به آن را بره‌روی محصول درج نمی‌کنند. محصول ارگانیک، محصولی است که طی کشت آن هیچ دخالت انسانی وجود ندارد. حتی گفته می‌شود که به این محصولات، کود نیز داده نمی‌شود و گیاه خودش رشد می‌کند. در مقابل، محصولات تراریخته، آن‌هایی هستند که با دستکاری ژنتیکی در آن تولید می‌شود. این دستکاری، خصوصیاتی از قبیل مقاوم‌تر بودن، محصول بیشتر و... را به‌همراه دارد. در دنیا این‌گونه است که برای تولید یک محصول تراریخته، مجوز صادر می‌شود.
او به نظارت‌های دستگاه‌های مسئول به تولید محصولات تراریخته اشاره کرد و گفت: تا جایی که اطلاع دارم، نظارت بر فرآیند تولید است. در حقیقت، سیر تولید یک محصول تراریخته مورد بررسی قرار می‌گیرد تا به‌درستی انجام شود.
مافی توصیه‌های خود برای پیشگیری از بیماری سرطان را بیان کرد و گفت: همان‌طور که بیان شد، 40ــ30 درصد از سرطان‌ها با تغییر سبک زندگی قابل پیشگیری است. یک سری از پارامترهای تغییر سبک زندگی در دستان ما است و یک سری دیگر در اختیار ما نیست. نباید نقش خود در جامعه را فراموش کنیم. علاوه بر این، می‌دانیم که غذاهای پخته‌شده، از سلامت بهتری نسبت به غذاهای خام برخوردار هستند. هم‌چنین غذاهای سرخ‌شده، از خطر بسیار بیش‌تری برخوردار هستند. یک موضوع را باید مدنظر داشت و آن هم این است که پیشگیری‌های ما باعث می‌شود تا نسل بعدی‌مان از این بیماری در امان بماند. توجه به تست‌های غربال‌گری سرطان، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و کسانی که سابقه ابتلا به سرطان را در نزدیکان درجه یک و دو خود دارند، باید با مشورت پزشک متخصص، به تست‌های غربال‌گری اقدام کنند.
انتهای پیام/*
