مسئولان محیط‌زیست: مردم بجای ذرت و سویا، پنبه بخورند/ چرا "محیط‌زیستی"ها سنجیده حرف نمی‌زنند؟
مسئولان محیط زیست اعلام کرده‌اند مخالفت با پنبه‌ی تراریخت داخلی، توسط واردکنندگان انجام می‌شود؛ در حالی که بنابر آمارهای جهانی، اساساً ۹۹ درصد تراریخت موجود در دنیا، شامل انواع روغن است که عمدتاً سویا، ذرت و کلزا را دربرمی‌گیرد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، چندی پیش عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، 70 درصد غذای مردم را "تراریخت" اعلام کرد. در پی این اظهارنظر، حواشی فراوانی ایجاد شد؛ از جمله چهارشنبه، 21 آذرماه، سخنگوی سازمان غذا و دارو، این آمار را رسماً و قویاً تکذیب کرد و بر "اعلام نظرهای نادرست" مسئولان محیط‌زیست خرده گرفت.
مشروح اظهارات این دو را در مطلب زیر ببینید
اما به نظر می‌رسد در سازمان محیط‌زیست، - به دلیل چینش غیرتخصصیِ ساختار - ایجاد حاشیه‌های نامعقول، ارائه‌ی آدرسهای غلط، یا اعلام آمارهای نادرست، به یک اپیدمی و "نُرم روزمره" تبدیل شده است. (اینجا، از حواشی پرحجم ایجاد شده مثل گور و بزهای پیر و ... می‌گذریم). 14 آبان‌ماه امسال، خبرگزاری ایسنا از قول محمود تولایی، «رئیس کارگروه ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست»، نوشت:
«رئیس کارگروه ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ضرورت استفاده از تکنولوژی و مهندسی ژنتیک اظهار کرد: در حال حاضر حداکثر روغنهای تولیدی در کشور تنها 10 درصد است و باید دقت داشته باشیم که 55 درصد سبد کالایی ما از طریق واردات تامین می‌شود که 80 درصد آن تراریخته هستند بنابراین فناوری زیستی نیاز مبرم برای کشور ما است.
تولایی افزود: در حال حاضر در سه استان بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان که در حاشیه دریا قرار دارند امکان آن وجود دارد که با فناوری مهندسی ژنتیک گیاهان مقاوم به تنش شوری و خشکی تولید شود. موافقت و مخالفت‌ها با تولید محصولات تراریخته باید منطق داشته باشد.
رئیس کارگروه ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به موافقت این سازمان با کشت و رهاسازی پنبه تراریخته در کشور اظهار کرد: نظر سازمان حفاظت محیط زیست در مورد تولید پنبه تراریخته مثبت بوده است.
وی افزود: حدود 20 سال است که محصولات تراریخته سهم عظیمی در سفره‌های ما ایرانیان دارد و من نمی‌دانم چرا مخالفان حالا که قرار است این محصولات توسط دانشمندان ایرانی و در داخل کشور تولید شود هیاهو راه می‌اندازند. هر کسی که امروز نگران سلامت جامعه است باید نسبت به محصولات تراریخته وارداتی نیز بیشتر نگرانی داشته باشد.»
تولایی در پایان اظهار کرد: جز پنبه برای محصول دیگری درخواستی به تولید محصول تراریخته سازمان حفاظت محیط زیست نیامده است.»
در زمینه‌ی همین اظهارات کوتاه این مسئول سازمان حفاظت محیط زیست، چند پرسش اساسی مطرح می‌شود:
1. طبق اعلام نظر سخنگوی سازمان غذا و دارو، آمارهای ارائه شده درباره‌ی حجم تراریخت مصرفی مردم، "با واقعیت فاصله‌ی زیادی دارد". در این زمینه یک نکته‌ی قابل تأمل وجود دارد: مطابق آمارهای رسمی جهانی، 99 درصد تراریخت دنیا تنها در چهار گونه‌ی سویا، ذرت، کلزا و پنبه منحصر است، که عمدتاً برای تولید خوراک دام، سوختهای زیستی و روغنهای تراریخت استفاده می‌شود. آیا به نظر آقای تولایی، "80 درصد از 55 درصد اقلام وارداتیِ" غذای مردم ایران، فقط شامل همین چهار محصول است؟!
2. مطابق آمارهای رسمی، از میان این چهار قلم عمده‌ی تراریخت نیز، 83 درصد، شامل دو محصول سویا و ذرت است. (ضمن اینکه تنها 30 درصد ذرت دنیا تراریخت است) این آمارها به این معناست که تقریباً تمامِ تراریخت وارداتی، منحصر در روغن؛ و بخش اعظمِ حجمِ روغن وارداتی، منحصر در ذرت و سویا (و در مرحله‌ی بعد کلزا) است. این در حالی است که به ادعای مسئولان محیط زیست بناست مجوز "پنبه‌ی تراریخت" در داخل صدر شود. این مسئول "محیط‌زیستی" گفته است:
«حدود 20 سال است که محصولات تراریخته سهم عظیمی در سفره‌های ما ایرانیان دارد و من نمی‌دانم چرا مخالفان حالا که قرار است این محصولات توسط دانشمندان ایرانی و در داخل کشور تولید شود هیاهو راه می‌اندازند. هر کسی که امروز نگران سلامت جامعه است باید نسبت به محصولات تراریخته وارداتی نیز بیشتر نگرانی داشته باشد.»
منطق این بیان خیلی روشن نیست؛ و احتمالاً منطق ضعیف، ایشان را به‌سوی نوعی مغالطه هدایت کرده است. آیا مطابق آمارهایی که ذکر شد، ایشان پیشنهاد می‌کنند که پنبه‌ی تراریخت داخلی (به فرض صحت)، با ذرت، سویا و کانولای وارداتی جایگزین شود؟!
3. پرسش بعدی این است که آیا این مسئول "زیست‌محیطی" از سابقه‌ی 20 ساله‌ی مخالفتهای جدی نخبگان کشور، با تجارت محصولات پر ریسک تراریخت - اعم از واردات و تولید داخل - بی‌اطلاعند؟! آیا نمی‌دانند که طی دو دهه‌ی گذشته، مخالفت با مصرف عمومی این محصولات - که سلامت و محیط زیست را هدف گرفته - جناح سیاسی نمی‌شناسد، و از محمد جواد ظریف (طی نامه ی سال 1378 به رئیس جمهور وقت) تا خانم دکتر ابتکار، علی اکبر ولایتی، رئیس سازمان پدافند غیر عامل و تا جناح مخالف آنها، همگی اساساً با "مصرف عمومی بدون ارزیابی ریسک" این محصولات مخالفت کرده‌اند؟ با وجود این حجم از انتقادات 20 ساله (از 1378)، که «نسبت به مصرف» صورت گرفته، چرا باید آدرس غلط داده شود؟
هشدار دکتر ظریف و دکتر ولایتی درباره‌ی "مصرف عمومی" تراریخت را اینجا پی بگیرید:
ولایتی: «تراریخت» ریشه «حیات» را در این سرزمین می‌زند/ نمی‌دانیم برخی چرا اصرار می‌کنند
4. نکته‌ی اساسی بعدی اینکه چرا باید "بررسیِ علمی" ارقام ادعایی تراریخت، بنابر گفته‌ی این "مسئول زیست‌محیطی"، «پشت درهای بسته» و توسط «سه چهار کارشناس انتصابی» انجام شود؟ آیا روال عادی در تمام دنیا اینگونه نیست که بررسیهای صورت گرفته روی ساده‌ترین موضوعات علمی (نه موضوع حساسی مانند خوراک مردم)، در قالب مقالات علمی، در اختیار ژورنالهای معتبر قرار می‌گیرد تا مورد نقد و بررسی قرار گیرد؟ چرا علی‌رغم پرسشهای متعدد نخبگان در این زمینه، از این «بررسیهای علمی ادعایی مسئولان زیست‌محیطی»، هیچ اثری یافت نمی‌شود؟ منطقاً این پرسش باید مطرح شود که آیا اساساً «ارزیابیِ علمی» در کار هست یا خیر؟
درباره‌ی صدور مجوز تراریخت، سؤالات بی‌شماری وجود دارد. واقعیت این است که ارائه‌ی مستمر آمارهای نادرست در این سطح، جامعه‌ی نخبگان سیاسی، دانشگاهی و رسانه‌ای کشور را نسبت به چرایی این حجم از انتشار آمار و آدرسهای بی‌پایه، حساس کرده است. بعید به نظر می‌رسد هیچ محور سیاسی‌ای، هزینه‌ی «صدور مجوز بدون ارزیابی» را به‌جان بخرد.
انتهای پیام/*
