بازتاب جنگ‌های روس در اشعار مجمر اصفهانی
سید حسین طباطبائی اردستانی، متخلص به "مجمر" از سرایندگان معروف عصر قاجار و مجتهدالشعراء دربار فتحعلی شاه بود که با توجه به حضورش در دربار و جنگ‌های روس بازتاب این واقعه در اشعارش وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، این بار سراغ وجه تسمیه خیابان "مجمر" اصفهان آمدیم، خیابانی که 2 شاعر نامی در کنار همدیگر هستند و آن سید حسین طباطبائی اردستانی، متخلص به "مجمر" است که در کنار خیابان "کمال اسماعیل" شاعر نامی اصفهان سکنی گزیده است.
نام اغلب خیابان‌های اصفهان برگرفته از شعرای نامی و قدیمی و یا فلاسفه‌ای است که با این نامگذاری می‌توان از آن‌ها یادی کرد.
مجمر اصفهانی متولد زواره است وی به تحصیل علوم ادبی پرداخت و به گروه شعرایی که گرد نشاط جمع شده بودند در اصفهان پیوست. از سرایندگان معروف عصر قاجار و مجتهدالشعراء دربار فتحعلی شاه بود. نخستین برخورد او با شاه قاجار در یکی از جبهه‌های جنگ در ناحیه ایروان صورت گرفت، حضور او در دربار شاه با وقوع دوره اول جنگ‌های روس با ایران همزمان بوده و تا 1225 که سال وفاتش است.
مجمر با نشاط که چندی پیش در موردش نوشتیم ارتباط زیادی داشت، پس ازتعلیم مختصری در زواره و پس ازمدتی با معتمد الدوله نشاط به تهران آمد و در سال 1219 هـ.ق زیرنظر نشاط تربیت شد.
از اشعار مجمر در زمانی که در اصفهان اقامت داشت اطلاع چندانی در دست نیست ولی تعدادی از افرادی که وی را در اصفهان دیده بودند شهرت و معروفیت مجمر را در آنجا گواهی داده‌اند.
سفر مجمر اصفهانی از زاد و بوم خود به پایتخت، همزمان با دوران پرآشوب ایران و بحبوحه جنگ‌های روس با کشور ما بود. البته پیش از رسیدن مجمر به تهران، فتحعلی‌شاه از نظر داخلی فراغت جالی یافته بود و این امر در روحیه مردمی که قریب یکصد سال با هرج و مرج و جنگ و ستیز و غارت و چپاول متناوب انس خاطر پیدا کرده بودند، اثری فوق‌العاده بخشید؛ ولی تجاوز روس‌ها به قفقاز این آسایش خیال موقتی را تازه برهم زده بود که مجمر به تهران آمد.
بازتاب جنگ‌های روس در اشعار مجمر
در کتاب "ادبیات در جنگ‌های ایران و روس" آمده؛ اشعاری که از مجمر پیرامون جنگ‌های روس با ایران باقی مانده، بیشتر در مدایح رفتن خاقان گیتی‌ستان به جنگ روس و کیفیت احوال ایشان و مراجعت موکب به دارالخلافه تهران در ورود سپاه نصرت‌پناه خاقان سپهر بارگاه از رزم روس به دارالخلافه باهره و ترتیب بزم نشاط و در مراجعت موکب فیروزی کوکب از جنگ روس به دارالخلافه است.
قصاید و قطعات و ترکیب بند و اشعاری در هزل وهجو و یک مثنوی به سبک تحفه الراقین خاقانی و قطعات منثوری به سبک گلستان سعدی از مجمر باقی مانده است. دیوان او حاوی حدود 3 هزار بیت درسال 1312 هـ.ق در تهران به چاپ رسیده است. از مطالعه دیوان مجمر اصفهانی چنین برمی‌آید که وی بیشتر با هدف تحریض سپاهیان به جنگ با دشمن و آن هم در قالب مدح به عنوان فرمانده اصلی جنگ‌ها اقدام به سرودن شعر کرده است.
درمورد نفرین نشاط به مجمر مطالبی ذکر شده که در مورد آن باید پژوهش تاریخی و ادبی صورت گیرد تا صحت و مستند باشد این مورد براساس گفته‌هاست، می‌گویند معتمدالدوله نشاط چون از هوش و استعداد مجمر آگاه شد در تربیتش کوشیده به دربار فتحعلی‌شاه معرفی‌اش کرد و محمد سحاب لقب مجتهد الشعرایی یافت ولی پس از چندی به اغوای مصاحبان ناجنس و هوا حبس نفسانی او را بر آن داشت که با استاد و مربی خود مخالفتی ورزد و به علاوه خود را در مرتبه شاعری و کمال بر استاد مزیت نهد.
گفته شده در این احوال معتمد الدوله "نشاط" از او رنجیده خاطر شده و درحق مجمر دعای بد کرد. همان حاسدان او را از حالت معتمد الدوله خبر کردند، مجمر تا خواست عذرخواهی کند مجال نیافت و تیر دعای استاد به هدف اجابت رسیده بود مریض شد و در جوانی در گذشت.
انتهای پیام/ ز
