دشت شهرکرد به کانون داخلی ریزگرد تبدیل شده است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: دشت شهرکرد تخریب شده و بافت خود را از دست داده است و به کانون داخلی ریزگرد و گرد و غبار در استان تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، چند سالی است با کاهش میزان بارش‌ها و برداشت بیش از حد از منابع آبی، دشت‌های چهارمحال و بختیاری با پدیده خشکسالی روبه‌رو هستند و به دنبال آن ریزگردها مهمان ناخوانده استانمان شده‌اند. استانی که روزی خود تامین کننده بخش زیادی از آب کشور بود و هوای پاک آن مثال زدنی بود اینک با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند و هوای آن در بعضی از روزها به مرز هشدار می‌رسد. دشت شهرکرد که در گذشته با نام مَرغ شناخته می‌شد امروز تبدیل به کانون ریزگردها شده است. چند سالی است که طرح‌هایی برای احیای این دشت در دست اجراست اما تاکنون تغییر محسوسی در وضعیت این دشت مشاهده نمی‌شود. وضعیت دشت شهرکرد را از علی محمدی‌مقدم، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری جویا شدیم.
تسنیم: راه کار برون رفت استان از بحران‌های آبی چیست؟
محمدی‌مقدم: در سال‌های ترسالی حجم نزولات آسمانی در چهارمحال و بختیاری 9 میلیارد و 300 میلیون متر‌مکعب است که متاسفانه 70 تا 80 درصد نزولات آسمانی به دلیل توپوگرافی و پستی و بلندی‌ها از استان خارج می‌شود. در استان 11 دشت وجود دارد که 8 دشت ممنوعه شده و 2 دشت دیگر در حال ممنوعه شدن است، 4 دشت استان ممنوعه بحرانی است و تنها راه برون رفت استان از چالش‌های آبی اقدامات آبخیزداری و آبخوان‌داری است.
اداره منابع طبیعی استان تاکنون 2 هزار و500 سازه سنگی و ملاتی و 80 سد خاکی تا ارتفاع 13 متری احداث کرده است، این سازهها 50 درصد حجم نزولات آسمانی را در نقاطی که احداث شده‌اند ذخیره کرده و به سفره‌های زیرزمینی نفوذ می‌دهند.
تسنیم: در بارندگی‌های اخیر استان، سازه‌های آبخیزداری چه کمکی به ذخیره آب کرده است؟
محمدی‌مقدم: در بارندگی‌های اخیر سازهها در برخی نقاط استان از جمله دستنا اجازه ندادند روان‌آب‌ها از آبراهه خارج شود و علاوه‌بر نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی از بروز سیل نیزجلوگیری کردند.
تسنیم: آیا تاکنون مطالعات علمی برای ذخیره آب در حوزه‌های آبخیز استان انجام شده است؟
محمدی مقدم: تاکنون 500 هزار هکتار مساحت ازحوزه‌های آبخیز استان مورد مطالعه قرار گرفته است و 250 هزار هکتار از این مساحت تحت عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری قرار گرفته است.250 هزار هکتار مساحت از حوزه‌های آبخیز استان مورد مطالعه قرار گرفته است اما نیاز به تامین اعتبار دارد، حداقل اعتبار برای انجام عملیات آبخیزداری برای این حوزه‌ها 250 میلیارد تومان می‌باشد.
تسنیم: مزیت طرح‌های آبخیزداری نسبت به دیگر اقدامات بر روی حوزه‌های آبخیز چیست؟
محمدی مقدم: مزیت اقدامات آبخیزداری و سدهای خاکی با ارتفاع پایین نسبت به سدهای با ارتفاع بالا این است که به بدنه و کف این سدها بتن تزریق نشده است و 100 درصد آب از کف و دیواره‌ها به سفره زیرزمینی نفوذ داده می‌شود.مزیت دیگر این سازهها نسبت به سدهای موجود در پایین دست رودخانه کارون و خرسان با ارتفاع بالا این است که در بالادست حوزه آبخیز احداث می‌شوند و اجازه خروج آب را از حوزه نمی‌دهند و آب را در بالادست حوزه به زیر زمین نفوذ می‌دهند.
تسنیم: سازه‌های آبخیزداری چه میزان از حجم آب را ذخیره می‌کنند؟
محمدی مقدم: در طول سال با توجه به میزان بارش‌ها، سازهها 3 تا 4 بار پُر و خالی می‌شود یعنی هر سازه 3 برابر حجم خود آب به زیر زمین نفوذ می‌دهد.
تسنیم: آیا علاوه بر احداث سازه‌های آبخیزداری اقدامات دیگری برای ذخیره و نفوذ آب در سفره‌های زیرزمینی انجام شده است؟
محمدی‌مقدم: اقدامات بیومکانیکی و بیولوژی از دیگر اقدامات آبخیزداری برای ذخیره آب در حوزه آبخیز می‌باشد. چاله‌های فصلی، کنتور فار و پیتینگ که آب را در بالادست حوزه ذخیره می‌کند از جمله اقدامات بیومکانیکی می‌باشد.
جنگل‌کاری، مرتع‌کاری و ایجاد پوشش گیاهی در حوزه آبخیز از اقدامات بیولوژی آبخیزداری می‌باشد که موجب ذخیره آب در بالادست حوزه آبخیز می‌شود.
تسنیم: آیا عملیات آبخیزداری در بروز سیل و پیشگیری از وقوع آن موثر است؟
محمدی‌مقدم: محاسن عملیات آبخیزداری در سیل اخیر مشهود بود. سازهها در کنترل و مهار سیل موثر هستند زیرا سرعت سیل را کاهش داده و منجر به نفوذ آب و تغذیه سفره‌های زیرزمینی و جلوگیری از فرسایش خاک می‌شوند.
تسنیم: تاکنون چه اقداماتی برای احیای دشت شهرکرد صورت گرفته است؟
محمدی‌مقدم: دشت شهرکرد تخریب شده و بافت خود را از دست داده است و به کانون داخلی ریزگرد و گرد و غبار در استان تبدیل شده است که با رسیدن آب به آن و ایجاد پوشش گیاهی در آن منطقه ریزگردها مهار می‌شود و به تغذیه سفره زیرزمینی هم کمک می‌شود.
احداث جدول توسط شهرداری شهرکرد و هدایت روان‌آب‌ها به کانال‌های اطراف فرودگاه شهرکرد موجب ورود آب به سمت مَرغ شهرکرد و احیای آن می‌شود.در حوزه قلنگان 2 بند خاکی احداث شد، وقتی مردم اثرات خوب این بندهای خاکی را در بارش‌های امسال دیدند خود اقدام به احداث یک بند خاکی جدید کردند.در دشت شهرکرد 2 بند خاکی در حوزه کیان و هفشجان احداث شد، سدهای خاکی در هر سه حوزه شهرکرد، هفشجان و کیان به تغذیه سفره‌های زیرزمینی کمک کرده است.
انتهای پیام/ش
