حمایت مناسبی از صادرات زعفران صورت نمی‌گیرد؛ بهای زعفران در بازار تعدیل شده است
نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: قبل از آغاز فصل برداشت همین زعفران که امروز ۱۲ میلیون تومان قیمت دارد تا ۱۸ میلیون تومان رسیده بود و می‌توان گفت که قیمت بسیار بالا رفته بود اما حالا که تلاطمات کاهش پیدا کرده؛ شاهد تعدیل بهای کالا هستیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، زعفران یکی از محصولات بسیار راهبردی خراسان‌رضوی است که جایگاه نخست را در صادرات استان دارد اما به‌نظر می‌رسد که صادرکنندگان این محصول دچار مشکلاتی هستند.
خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت‌وگویی با غلامرضا میری؛ نایب رئیس شورای ملی زعفران داشته که در آن به مسائل و مشکلات حوزه زعفران از جمله مشکلاتی که صادرکنندگان این محصول با آن روبرو هستند پرداخته است که مشروح آن در زیر آمده است.
تسنیم: در فصل برداشت زعفران هستیم؛ هم‌اکنون وضعیت تولید این محصول چگونه است؟
میری: تا زمانی که زعفران به‌طور کامل جمع‌آوری نشود نمی‌توان وضعیت نهایی میزان محصول را پیش‌بینی کرد چرا که زعفران با محصولات دیگر کشاورزی که همه روی زمین هستند و می‌توان در مورد آنها برآورد داشت تفاوت دارد.
تا همین چند روز پیش کشاورزان در برخی از نواحی تصور می‌کردند که گل‌ها را به طور کامل جمع‌آوری کرده‌اند اما همین حالا آن قدر گل زعفران دوباره در زمین‌ها روییده که نیرویی برای جداسازی آنها نیست؛ تا وقتی که کار جمع‌آوری به اتمام نرسد نمی‌توان در مورد تولید و میزان آن نظر داد.
تسنیم: وضعیت صادرات این محصول به طور کلی به چه صورت است؟ زعفران همواره در زمره کالاهای اساسی و استراتژیک صادراتی حداقل در استان ما محسوب شده است.
میری: صادرات ما ادامه داشته و رشد هم دارد اما صادرات ما توسط صادرکنندگان حرفه‌ای و قدیمی و افرادی که سال‌ها آن را انجام می‌دادند انجام نشده و توسط افراد دیگری است که کارت‌های متفرقه و یا اجاره‌ای دارند؛ به هر حال ما شاهد رشد صادرات هستیم و قیمت هم اکنون ثابت شده و نوسانات آنها بسیار ضعیف است.
به عنوان مثال، زعفران دسته از 6 میلیون تومان شروع شده و در بهترین نوع آن حدود 12 میلیون تومان قیمت دارد؛ نوسان‌ها بسته به میزان گل در بازار تا حدودی تغییر می‌کند اما می‌توان گفت که قیمت‌ها به صورت نسبی تثبیت شده و اختلاف بسیار کمی در روزهای مختلف دارد.
تسنیم: تعدادی از همکاران شما ادعا کرده‌اند که بعد از تحریم‌ها حساب‌های ارزی آنها مسدود شده و برای صادرات به مشکل برخورد کرده‌اند شما این مسئله را تأیید می‌کنید؟
میری: من در این مورد اطلاعاتی ندارم چراکه ما اصلا حسابی نداشته‌ایم؛ البته پیش آمده بود که سابق بر این حساب‌های ما در امارات متحده عربی و ترکیه بسته شده بود اما بعد از تحریم‌های کنونی اتفاق خاصی رخ نداده؛ من این را بعید می‌دانم اما در این زمینه اطلاعات درستی ندارم.
ضمن اینکه سابق بر این هم که تحریم‌ها وجود داشت به تجارت ما لطمه‌ای وارد نشد و ما کار خود را انجام می‌دادیم؛ حالا ممکن است به برخی از مسیرها مانند آمریکا نتوانیم مستقیم صادر کنیم اما لطمه بزرگی به صادرات ما وارد نشد؛ به طور کلی تحریم‌ها در گذشته برای زعفران اثرات نامطلوبی نداشته و در این دور جدید هم بنده بعید می‌دانم که لطمه‌ای به کار افراد وارد شده باشد چراکه ما همین حالا در حال صادرات زعفران به آمریکا هستیم.
تسنیم: آیا با آغاز فصل برداشت زعفران قیمت این محصول کاهش داشته است؟
میری: بله؛ قبل از آغاز فصل برداشت همین زعفران که امروز 12 میلیون تومان قیمت دارد تا 18 میلیون تومان رسیده بود و می‌توان گفت که قیمت بسیار بالا رفته بود اما حالا که تلاطمات کاهش پیدا کرده؛ شاهد تعدیل بهای کالا هستیم.
تسنیم: پیش‌بینی کرده بودید که روند کنونی صادرات زعفران سبب افزایش قاچاق می‌شود فکر می‌کنید این مسئله هم اکنون صادق است؟
میری: دقیقا این مسئله پیمان‌سپاری ارزی سبب شده که قاچاق رونق بگیرد و بازار قاچاق فروشان داغ شود و بیشتر زعفران از همین طریق از کشور خارج می‌شود؛ به عبارت دیگر شما همین حالا به هر کشور که قصد ارسال زعفران داشته باشید بدون گذراندن تشریفات گمرکی با تماس با یک قاچاقچی می‌توانید این کار را انجام دهید و متأسفانه هیچ نظارتی هم بر کیفیت این زعفران وجود ندارد.
به همین علت درخواست و تقاضای ما از دولت این است که پیمان‌سپاری ارزی را برای زعفران بردارند که صادرکنندگان بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند؛ صادرکنندگانی که این میزان سرمایه را به کار بسته‌اند و سال‌ها در این حرفه فعالیت داشته و نزدیک به هزار تن ظرفیت بسته‌بندی ایجاد کرده‌اند.
دولت باید این را بداند که بازار 270 تنی در 47 کشور دنیا خود به خود به وجود نیامده و صادرکنندگان برای ساختن آنها تلاش کرده‌اند؛ اما این افراد هم اکنون ترس دارند که صادرات را انجام داده و زعفران را بین 500 تا هزار دلار به فروش برسانند اما 1450 دلار به دولت برگردانند و بعد ارز را به قیمت سامانه نیما بفروشند که این مسئله ریسک بسیار بالایی دارد و صادرکننده نه می‌تواند آن را انجام دهند و نه صلاح است که آن را انجام دهد.
پیشنهاد ما این بود که در این زمینه خوداظهاری صورت گیرد و هر کس هر مقدار که زعفران را می‌فروشد به همان میزان ارز در اختیار دولت قرار دهد یا اینکه نرخ پایه گمرکی تعدیل شده و به اندازه نرخی باشد که هم اکنون در بازارها خریدار زعفران هستند و البته ما این پشنهاد را به سازمان توسعه تجارت داده‌ایم که صادرکننده مجبور نباشد دلاری که برایش 14 هزار تومان محاسبه می‌شود را به نرخ 8000 تومان به سامانه نیما بدهد.
هم اکنون کار صادرات اصلا معلوم نیست هیچ کس نمی‌داند چه کار باید انجام دهد و اصلا هیچ چیز شفاف نیست بنده پیشنهاد دارم که به نوعی شفاف‌سازی انجام شود یا نرخ ارز یکسان شود یا نرخ پایه گمرکی را تعدیل کنند و خود اظهاری صورت بگیرد یا اینکه با توجه به استثنائی بودن محصول زعفران و تولید انحصاری آن در کشور ما آن را از پیمان‌سپاری خارج کنند تا بتوانیم بازارهایی که ایجاد کرده‌ایم را حفظ کنیم در غیر این صورت بازار خود را از دست می‌دهیم.
به عبارت دیگر ممکن است زعفران ما از کشور خارج شود اما دیگر از طریق یک صادرکننده ایرانی نیست و در نتیجه هم بازار و هم تولید را از دست می‌دهیم نگرانی بنده از این است که ما هم اکنون در 23 استان کشور کشت زعفران انجام می‌دهیم و اگر نتوانیم بازار خود را حفظ کنیم در آینده برای فروش این میزان تولید با مشکلات زیای مواجه می‌شویم.
دوباره عاجزانه از دولت می‌خواهم که به ما اجازه دهند به صورت خوداظهاری میزان ارز دریافتی خود را اعلام کنیم و ارز را با همان قیمتی محاسبه کنند که شرکای خارجی برای ما در نظر می‌گیرند و یا نرخ را تعدیل کنند که ما بتوانیم با آن نرخ به فعالیت خود ادامه دهیم.
تسنیم: قرار بود ما به طور کامل کشورهای واسطه را از صادرات زعفران حذف کنیم شما فکر می‌کنید با این وضعیت به وجود آمده این اقدام امکان اجرا دارد؟
میری: با این روند نه تنها این کشورها حذف نمیشوند بلکه افزایش هم می‌یابند و این حالت تشدید می‌شود؛ در نظر بگیرید کشوری مانند عربستان از ما زعفران نمی‌خرد حالا اگر ما بخواهیم به این کشور صادرات داشته باشیم باید این زعفران را به کشورهای دیگری مانند یونان، مراکش و افغانستان بفرستیم و بعد در آنجا بسته‌بندی تغییر کند و به عربستان برود حالا این مثال عربستان را تسری به تعداد زیادی از کشورها بدهید که ما نمی‌توانیم به آنها صادرات داشته باشیم؛ به عنوان مثال کشوری مانند چین سالانه 40 الی 50 تن زعفران مصرف می‌کند که با همین رویه صادرات به آنها انجام شده و کالای خود را ازطریق واسطه‌ها تأمین می‌کند و به عبارت دیگر تجار ما نمیتوانند در آن کشور فعالیت کنند.
تسنیم: مهمترین خواسته‌ای که از دولت برای ساماندهی اوضاع زعفران و صادرات آن دارید چیست؟
میری: اجازه بدهید بگویم اقدام دولت برای خرید گل زعفران از کشاورزان بسیار به جا بوده و قوت قلبی برای کشاورزان به حساب می‌آمد و سبب شد که بازار تا حدود زیادی حفظ شود و قیمت زعفران کاهش نداشته باشد اما باید همین حمایت که از تولید به عمل آمده از صادرات نیز انجام شود و قیمت پایه‌ای اعلام شود که ما با همان قیمت خرید را انجام دهیم و بتوانیم قیمت پایه‌ای را در نظر بگیریم و با همان صادرات را انجام دهیم.
اگر ما برای زعفران حداقل قیمت در نظر نگیریم به هر حال فصل اوج برداشت بوده و ممکن است کشاورزان به پول نیاز داشته باشند و افرادی هستند که از این وضعیت سواستفاده می‌کنند؛ هم اکنون تعداد زیادی از خارجی‌ها در کشور ما حضور دارند و معمولا از همین واسطه‌ها و دلال‌ها زعفران خریداری و بسته‌بندی کرده و از کشور خارج می‌کنند.
اگر قیمت کف برای این محصول تعیین شود کشاورز متضرر نمی‌شود و در بازارهای جهانی هم برای زعفران ثبات ایجاد می‌شود چراکه شرکای خارجی که بازار ایران را زیر نظر دارند متوجه می‌شوند که این حداقل قیمت وجود داشته و نمیتوانند زعفران را ارزان‌تر خریداری کنند و بقیه قیمت‌ها هم با ساز و کار عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود.
انتهای پیام/م
