شیبانی: تنها ۲۵ تا ۳۰ درصد توافقنامه سوچی اجرایی شد/ ۲ مشکل مطرح  بحران سوریه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم ،  ارتش سوریه  و متحدانش  برای انجام  عملیات علیه گروه های تروریستی در منطقه ادلب واقع در شمال غرب سوریه  آماده شده بودند که رئیس جمهور ترکیه  با سفر به روسیه  با رئیس جمهور این کشور توافقنامه سوچی را امضاء کرد. بر اساس این  توافقنامه مقرر شد یک منطقه عاری از سلاح  تا عمق  15 الی 20 کیلومتری در خطوط  تماس  ارتش سوریه  با گروه های تروریستی  و جریان های  مسلح مخالف دولت دمشق ایجاد شود و ارتش ترکیه  و روسیه  بر این روند نظارت داشته باشند.  به منظور  آنکه  بدانیم تاکنون  توافقنامه سوچی  چقدر  جنبه اجرایی به خود گرفته است  و موانع پیش روی آن چیست  و چه افقی پیش روی دارد، گفت وگویی  با " محمد رضا رئوف شیبانی "  سفیر سابق ایران در دمشق انجام دادیم که متن آن به شرح ذیل است.

 شیبانی درباره  میزان  اجرایی شدن  توافقنامه سوچی گفت:  همانطوری که می دانید بر اساس  این توافقنامه مقرر  شده که  یک منطقه عاری  از  سلاح  در ادلب ایجاد شود و گروه های تروریستی و  جریان های مسلح  طی مدت مشخصی که در توافقنامه آمده  بایستی سلاح های سنگین خود را  تحویل داده  و  آن منطقه  را  ترک کنند  اما بر اساس  اطلاعاتی که کارشناسان نظامی  ارائه داده اند،  مشکلاتی در اجرای توافقنامه  سوچی به ویژه در مرحله عقب  نشینی گروه های  تروریستی  از منطقه عاری از سلاح  ایجاد شده است.  بعضی ها گفته اند  حدود 50 تا 55 درصد توافقنامه  مزبور  اجرایی شده  ولی  ناظران  و کارشناسانی که از روند  اجرای  این توافقنامه آگاهی  دارند،  معتقدند که بیش از  25 تا 30 درصد  توافقنامه سوچی  هنوز اجرایی نشده است  چرا که بیشتر جریان های تروریستی حاضر نیستند  این  منطقه  را  ترک کنند.  به همین دلیل،  افق  پیش روی توافقنامه سوچی  در هاله ای  از ابهام  قرار  دارد.

سفیر سابق  ایران در سوریه با  تاکید بر اینکه موضوع  ادلب به  عنوان  یک مشکل  باقی مانده  در  بحران  سوریه همچنان  مطرح  است،  تصریح کرد:  تا زمانی که  مسئله  ادلب حل  و  فصل  نشود  ما  نمی توانیم  از  پایان  بحران  سوریه صحبت کنیم  البته  دو منطقه دیگر که  تحت اشغال  نیروهای  بیگانه  قرار دارند،  به عنوان  مشکل  لاینحل  بحران  سوریه همچنان  مطرح هستند. این  دو منطقه  یکی در شرق فرات است که  تحت اشغال نظامیان آمریکایی  قرار دارد . این  اشغالگران  به بهانه حمایت  از کردها در  آنجا مستقر شده اند.  منطقه دیگر در  شمال سوریه  است که به  بهانه  مبارزه  با گروه های تروریستی  مستقیما  توسط  ارتش  ترکیه  اشغال شده است . در اینجا باید گفت که اقدامات ضد کردی  ترکیه  عامل اصلی حضور  نیروهای  این کشور در مناطق  شمالی سوریه  است. وجود  این سه نقطه  در کنار اشغال بلندی های جولان توسط رژیم صهیونیستی  عملا مسئله  سوریه را  در  مرحله  بحران  نگه داشته  است و  تا  زمانی که  مسئله  ادلب،  اشغالگری  آمریکا و  ترکیه  پایان  نپذیرد،  بحران  سوریه را  نمی توان  پایان  یافته تلقی کرد.

گروه های تروریستی در  برابر دو گزینه

وی درباره  وضعیت گروه های تروریستی  در ادلب گفت: بیشترین گروه تروریستی در  این منطقه   را  " جبهه النصره " تشکیل  می دهد.  بخش دیگری  از گروه های تروریستی  را  عناصر باقی مانده  داعش  ، جریان های  زیر مجموعه  القاعده  و نیروهایی هستند که با جبهه  النصره همپیمان شده اند. اینها مجموعه گروه های تروریستی  در  ادلب  را تشکیل می دهند که تعدادشان نیز  قابل  توجه است  و  ثقل  بالایی  را  در منطقه  به خودشان اختصاص داده اند.  به هر حال، گروه های تروریستی  دو گزینه در  پیش روی  دارند  یا  با  فشار  ترکیه  از  مناطق  تعیین  شده  در  ادلب عقب نشینی می کنند  یا  با عملیات نظامی  ارتش سوریه  و  متحدانش مواجه  خواهند شد  و  به  حضورشان  در  ادلب  پایان  داده  می شود.  البته تجربه  نشان  داده که  بر خورد  نظامی  با گروه های  تروریستی  در  بسیاری  از  موارد  اجتناب ناپذیر بوده است.

ناتوانی آنکارا

این دیپلمات  ایرانی در  پاسخ  به  این  سئوال که "  آیا ترکیه می تواند گروه های تروریستی  را  به عقب نشینی  از  مناطق  تعیین شده  در ادلب  وادار  سازد؟  "  گفت:  بعید می دانم که  ترکیه  موفق  شود گروه های تروریستی را  وادار  به عقب نشینی  کند.  این گروه ها در گذشته  ارتباط  لجستکی  با ترکیه داشتند  و  از  طرف  آنکارا  مورد  حمایت  بودند  اما  اکنون گروه های  مزبور  زیر بار خواسته ها و دستورات  آنکارا  نمی روند  زیرا  این کار برای  آنها بسیار  مشکل  است.  چنانچه آنها  بخواهند از  مناطقی که آن  مستقرند،  خارج شوند،  شرایط  برایشان  بسیار سخت تر خواهد شد.  به همین دلیل،  معتقدم  این گروه ها پذیرای در خواست  ترکیه  نخواهند بود. اگر گروه های  تروریستی  می خواستند در خواست  ترکیه  را  بپذیرند،  در  اولین  مرحله  اجرای  توافقنامه  سوچی  می پذیرفتند.  ناگفته نماند که در این زمینه  رقابت هایی  بین  بازیگران  منطقه ای در  سوریه  وجود دارد .  برخی  از گروه های تروریستی  از سوی بعضی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس  از  جمله عربستان  مورد  حمایت هستند. در حقیقت،  اختلافی که بین ترکیه  و عربستان سعودی  وجود  دارد،  می تواند  مانعی در  اجرایی شدن  منویات آنکارا  در  ادلب باشد.

نشست استانبول

سفیر سابق ایران  در سوریه  درباره  نشست اخیر  سران کشورهای  روسیه ، آلمان ، فرانسه  و  ترکیه  در  استانبول گفت:  ادلب  و پیامدهای ناشی از  این  بحران  محور بحث  و گفت وگو  شرکت کنندگان در  نشست استانبول  بود.  احتمالاتی که در خصوص  حل  و  فصل  مسئله  ادلب مطرح  شد،  مورد بررسی  قرار گرفت. اگر قرار شد این مسئله  از طریق  نظامی  پایان پذیرد،  طبیعی است این موضوع  می تواند  تبعات  امنیتی  و مهاجرتی  به دنبال داشته باشد.   ادلب  به حوزه  اروپا نزدیک است  و این قاره  سبز از  تحولات ادلب متاثر می شود. لذا  اروپائیان  می خواهند  چنانچه  اتفاقی  در ادلب رخ  دهد،  نتایج منفی آن را برای خودشان به حداقل برسانند. در اینجا باید به این  نکته  اشاره کرد که  مسئله پناهندگان  و  مهاجران  در کشورهای اروپایی  به  یک معضل جدی تبدیل  شده  به گونه ای که در معادلات سیاسی  این کشورها به عنوان  یک  وزنه تاثیرگذار  عمل می کند.  همین  موضوع سبب شده  تا  اروپائیان  برای  یافتن  راه حلی  برای  مشکل  پناهجویان  و مهاجران  سوری  در  نشست استانبول  شرکت کنند.

چرخش مواضع اروپائیان

 وی درباره  تحلیلش  از  نشست استانبول گفت:  اگر  از  لحاظ  کیفی مواضع  کشورها  را  نسبت  به  بحران سوریه  مورد  ارزیابی قرار دهیم ،  ملاحظه  خواهیم کرد  اروپائیان  تمایل دارند  با کشورهایی  مثل ترکیه ، روسیه  و  ایران  به گفت و گو  بنشیند که خواستار پایان  دادن  به بحران  سوریه  از  طریق سیاسی  هستند.  در  نشست استانبول  اروپائیان گزینه ای  را  انتخاب کردند که  از  طریق  آن بتواند  در مواضع گذشته خود  نوعی  چرخش ایجاد کنند.  یعنی آنان  از  مرحله  براندازی  نظام  سوریه  عبور کرده  و  به  مرحله  پذیرش  این  نظام  و یافتن  راه  حل  سیاسی  برای  پایان  دادن  به بحران سوریه رسیده اند. البته بدان  معنا نیست که نشست استانبول نشست آستانه  را  تحت الشعاع  قرار می دهد  و  سبب تعطیل شدن  دستاوردهای  این  نشست خواهد شد.  بنده معتقدم  نشست استانبول  راهی است که اروپا پیدا کرده تا در کنار حل مشکلات ناشی از مهاجران و مسائل امنیتی بحران سوریه بتواند مواضع گذشته  خود  را  به  مواضع جدید  انتقال دهد که همان  حل  و  فصل  بحران  سوریه  از  راه های سیاسی است.

ایران  قدرت  تاثیرگذار در غرب آسیا

این دیپلمات ایرانی  با اشاره  به نگاه  برخی  تحلیلگران  مبنی بر اینکه ترکیه  برای دور  ساختن  ایران  از تحولات سوریه ، تهران  را  به نشست استانبول دعوت  نکرد،  گفت:  مسئله حضور ایران  در تحولات غرب آسیا  به عنوان  یک قدرت  بزرگ و تاثیرگذار منطقه ای  این گونه  نیست که با برگزاری  یک نشست  و در خارج  موضوع  آستانه  و  سوچی  سبب دور شدن  ایران  یا کنار زدن  تهران  از تحولات سوریه شود. ناگفته نماند  از گفت وگو های  ژنو یک گرفته  تا نشست هایی  متعددی  که در سایر کشورها برگزار شد،  تلاش کردند،  ایران  را  به عنوان  طرف مشکل در  بحران  سوریه  قلمداد کنند و  تهران  را  از  بحران سوریه  دور سازنند  اما  این مسئله  امکان پذیر نبود  لذا روند به گونه ای  طی شد که  وجود ایران  به عنوان  یک امر اجتناب ناپذیر پذیرفته شد و کشورها  به این نتیجه رسیدند که امکان  ندارد  جمهوری اسلامی ایران  را  از  معادلات  منطقه حساس غرب آسیا دور  ساخت  یا  اینکه تهران  را  نادیده گرفت.  این یک  واقعیتی است که باید همه  بدان توجه داشته باشند.  بحران سوریه  این مسئله  را  تقویت کرد  و آن  را  تثبیت ساخت یعنی  اینکه  ایران با مواضعی که  طی بحران سوریه  اتخاذ  کرد،  این  موضوع  را  به اثبات رساند که هیچ تغییر ژئو پلتیکی در غرب آسیا امکان پذیر نیست که منافع جمهوری اسلامی ایران  را  مورد  تهدید  قرار دهد.

همراهی بازیگران منطقه با نماینده جدید سازمان ملل

شیبانی در پایان به  انتخاب نماینده جدید دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه  اشاره کرد  و گفت: چنانچه رویکرد  و هدف اصلی  " کایر پدرسن "  ایجاد ثبات  و امنیت پایدار  در  غرب آسیا باشد، کشورهای  منطقه  و  بازیگران  موثر در آن به ایشان کمک و با او همراهی خواهند کرد.  

انتهای پیام/