منظور کوروش زارعی از عبارت "آقازاده‌های فرهنگی" در تئاتر چه بود؟
کوروش زارعی شب گذشته با انتقاد از نمایش‌های میلیاردی مناسبتی نسبت به تحریف‌های تاریخی این آثار انتقاد کرد و از عبارت آقازاده‌های فرهنگی در حوزه تئاتر استفاده کرد تا این عبارت در جامعه تئاتر هم مطرح شود.
باشگاه خبرنگاران پویا - احسان زیورعالم
برنامه شب گذشته «شب تئاتر» با اجرای پیام دهکردی و حضور کوروش زارعی اگرچه کمی آرام برگزار شد؛ اما گفته‌های ردوبدل شده میان این دو هنرمند تئاتر حاوی نکات مهمی بود که برخی تنها در قالب یک عبارت کلیدی مطرح شد. عبارت‌هایی که این روزها می‌توانند سرنخ بخش مهمی از نابسامانی‌های تئاتر کشور باشد. فارغ از حضور تلفنی مهدی شفیعی، مدیر سابق اداره کل هنرهای نمایشی در دفاع از نشست مدیران تئاتر غرب آسیا که خود در یک گزارش کامل بررسی می‌شود، می‌توان از برنامه شب گذشته چند نکته مهم استخراج کرد که بررسی هر یک از آنها پرونده‌ای مفصل می‌طلبد.
نخست کوروش زارعی در پایان برنامه در حالی که دستان خود را به سوی پیام دهکردی برد تا تنها چند ثانیه زمان برای خود بخرد از عبارت «آقازاده‌های فرهنگی» استفاده کرد. اگر چه برای اهالی سینما این عبارت بسیار آشناست و می‌تواند اشاره‌ای مستقیم به برخی از فرزندان مسئولان کشوری در نقش تهیه‌کننده داشته باشد؛ اما برای اهالی تئاتر این واقعیت چندان روشن و شفاف نیست. واقعیتی که طی آن، برخی از فرزندان مسئولین کشور، در یک فرایند عجیب سرمایه تولید نمایش‌هایی عظیم را مهیا می‌کنند و مشخص نیست هدف عمده آنان در این سرمایه‌گذاری چیست.
اساساً نمایش‌هایی که توسط این آقازادگان تولید می‌شود از منظر زیبایی‌شناسی و دراماتیزه شدن اثر ناقص و الکن هستند و صرفاً حضور چند بازیگر مشهور در بطن ماجرا، قرار است به این جرثومه هزار تکه، وصله و پینه بزند. دخالت‌های خارج از سواد هنری این افراد در کنار انتخاب کارگردانان درجه چندم برای روی صحنه بردن نمایشی چند میلیاردی، شرایط را به نوعی پیش برده است که دانستن حضور یک آقازاده در یک نمایش برابر با «بهتر است این نمایش را نبینیم» می‌شود. در پایان با گشت و گذاری در فضای مجازی می‌توان دید کلیت ماجرا برای آن است که آقازاده خوش‌شانس با بخش مهمی از مهمانان مشهور نمایش، روی سن تالار وحدت عکس یادگاری بگیرد.
کوروش زارعی در حالی شب گذشته از این عبارت یاد کرد که در خلال صحبت‌هایش با پیام دهکری از جنس برخی از این نمایش‌ها نیز نام برد. نمایش‌هایی که از دید او آثاری پرعیب و ایرادی هستند از چندین منظر.
دوم کوروش زارعی در حالی به پیام دهکری درباره هزینه‌های اجرای اخیرش در حلب و دمشق سخن گفت که به صراحت اعلام کرد هیچگاه برای تولید نمایش در سوریه مبلغ دو میلیارد تومان نگرفته است. او گفت درمورد دستمزد به هیچ عنوان با موسسه اوج رقمی را اعلام نکرده است و اوج خود تصمیم گرفته است برای فعالیت چندماه او مبلغ 20میلیون تومان در نظر بگیرد. البته زارعی گفت هنوز اوج این پول را هم پرداخت نکرده است و برایش آنچه مهم بوده کار کردن برای امام حسین (ع) است.
بخش مهمی از گفته‌ها زارعی در این خلال اشاره به آثار میلیاردی است که در سال‌های اخیر در ایام محرم و صفر در گوشه گوشه تهران اجرا می‌شوند و اساساً مورد توجه رسانه‌ها نیز قرار نمی‌گیرند. نمایش‌هایی که با عنوان اتوبوسی از آنها یاد می‌شود و حتی مدیر سابق اداره کل هنرهای نمایشی که این روزها مشغول فعالیت در شمالی‌ترین نقاط تهران است، از آنها با افتخار یاد کرده است، در دو سال گذشته رشد بسزایی داشته است. نمایش‌هایی که به سبب ارائه بلیت‌های رایگان مورد انتقاد بدنه تئاتری است.
کوروش زارعی در دفاع از نگاه جامعه تئاتری اذعان داشت این شیوه از اجرای تئاتر مخاطب مناسبی برای تئاتر پرورش نمی‌دهد و این شکل از کار کردن حتی به زیباشناسی جذابی نیز دست نمی‌یابد. اما مهمترین نکته گفته‌های زارعی اشاره به محتوای این آثار داشت. از دید کوروش زارعی اکثر نمایش‌های مذکور در روایت تاریخی مخدوش هستند و به نوعی در حال تحریف تاریخ هستند. اگرچه آقای زارعی به نمایش خاصی اشاره نکرد؛ اما می‌تواند به یاد آورد آثاری که در آن با اشارات نامعتبر تاریخی شرایط برای برهم زدن وحدت مذاهب اسلامی مهیا شده بود.
زارعی تأکید کرد این نمایش‌ها با بودجه‌های میلیاردی تولید شده‌اند و از هر گونه نگرش هنری نیز بری هستند. این در حالی است که زارعی به عنوان مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری و عضو شورای مرکزی نظارت و ارزشیابی رابطه مستقیمی با تولید این گونه آثار دارد. زارعی و دهکردی با اشاره به هزینه‌های گزاف این آثار تأکید کردند این هزینه‌ها برابر با بودجه تولید یک سال اداره کل هنرهای نمایشی است. حتی زارعی در یک اعتراف تلخ گفت که بودجه تئاتری او در حوزه هنری برابر با یک میلیارد است و با آن نزدیک به 10 رویداد هنری وسیع بعلاوه تولید وسیع تئاتر در دو سالن حوزه و شهرستان‌ها را پیش می‌برد. این در حالی است که بودجه یک نمایش مذهبی در تهران برای تنها چند شب اجرا چهار برابر بودجه تئاتر حوزه هنری - به عنوان متولی تئاتر انقلاب - بوده است.
سوم با نگاهی به دو مقوله‌ای که کوروش زارعی در برنامه بدان پرداخت کافی است دریابیم آقای زارعی کاملاً در یک مسیر مشخص حرکت کرده است. او با یاد کردن از نمایش‌های میلیاردی و استفاده از عبارت آقازادگان فرهنگی به صورت تلویحی کدهایی داده است که نیاز به جسارت می‌خواهد تا به شکل صریح از آنها بگوییم.
کوروش زارعی که خود سابقه همکاری با یکی از سرمایه‌داران شاخص دارد، حال می‌گوید شکل بریز و بپاشی شکل گرفته در تئاتر اشتباه است و بخش مهمی از آن محصول حضور افرادی است که هیچ نگرش فرهنگی شاخصی در حوزه تئاتر ندارند. آنان حتی تاریخ دین را نمی‌دانند و در حال تحریف تئاتر هستند. آنها برای چند روز اجرا بودجه‌ای برابر با بودجه تولید یک سال تئاتر دارند و خروجی کارشان هم خوشایند نیست. کوروش زارعی در برنامه شب گذشته تأکید کرد هدف از تولید نمایش‌های مذهبی با نگرش تاریخی به گریه انداختن مردم نیست؛ بلکه آگاهی است. او به صراحت گفت این نمایش‌های به مردم آگاهی نمی‌بخشند.
حال این پرسش مطرح است که آیا همتی برای بررسی و شفاف‌سازی مواردی هست که کوروش زارعی بدان اشاره کرد؟ آیا می‌توان این بودجه‌های فرهنگی کلان سرگردان که در دست عده‌ای معدود است را در مسیری و بستری چون حوزه هنری - به عنوان یکی از متولیان آموزش تئاتر در شهرستان‌ها و حمایت از جوانان - سرمایه‌گذاری کرد؟
انتهای پیام/
