بیژنی: برنامه‌های کلان قرآنی از تفکر سیستمی برخوردار نیست/ هزینه مسابقات، خرجِ آموزش شود
قاری و مدرس قرآن کریم معتقد است، مشکلی که امروز گریبان‌گیر فعالیت‌های قرآنی شده این که افرادی درگیر مسابقات شده‌اند،و همچنین عدم برخورداری این مسابقات از تفکر سیستمی است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، برنامه‌ریزی، فرآیندی برای رسیدن به اهداف است. بسته به فعالیت‌ها، هر برنامهمی‌تواند بلندمدت، میان‌مدت یا کوتاه‌مدت باشد. برای مدیرانیکه در جستجوی حمایت‌های بیرونی هستند، برنامه‌ریزی، مهمترین و کلیدی‌ترین و آسان‌ترین سند برای رشد است. برنامه‌ریزی می‌تواند، نقش مهمی در کمک به جلوگیری از اشتباهات یا تشخیص فرصت‌های پنهان ایفا کند. این فرآیند به پیش‌بینی آینده و ساختن آینده تا حدودی قابل تصور کمک می‌کند به زبان دیگر، برنامه‌ریزی پُلی است بین آنجایی که هستیم و آنجایی که می‌خواهیم برویم. این مطالب آن چیزی است که در سخنان "محمودرضا بیژنی" قاری و مدرس قرآن کریم به میان آمد. او معتقد است آنچه امروز برنامه‌های کلان و طرح‌های قرآنی کشور را دچار مشکل کرده است، عدم ترسیم برنامه مدوّن و آینده‌نگری در فعالیت‌هایی است که برخی از آن سالیان متمادی در حال اجرا است.
در ادامه گفت‌وگویی که این مدرس قرآن با خبرگزاری تسنیم داشته است را می‌خوانید:
*** بازار مسابقات قرآن این روزها گرم است و رسانه‌‌ها گاهاً ابعاد مختلف آن را مورد بررسی و نقد قرار می‌دهند. مسابقاتی که در حال حاضر اوقاف آن را اجرا می‌کند و هرساله شکل و شمایل آن تغییر می‌کند. در وهله اول این پرسش مطرح می‌شود که مسابقات، چه نقشی در توسعه فعالیت‌های قرآنی دارد؟
ما از دیدگاه‌های متفاوت و محورهای مختلف می‌توانیم بحث را پیش ببریم. به طور کلی آنچه مورد توجه است به دو بخش تقسیم می‌شود. یکی بخش شکلی و یکی بخش محتوایی. بخش شکلی همان است که سازمان اوقاف آن را در قالب مسابقات به اشکال مختلف اجرا می‌کند حالا می‌تواند این شکل از حیث کیفیت و کمیت نسبت به سال‌های گذشته متفاوت باشد یا نباشد. امّا بخش محتوایی و ماهیتی موضوع دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. اینکه اصلاً ما از این موضوع و طرح چه انتظاری داریم.
آینده‌نگری در طرح‌های قرآنی وجود ندارد
مشکلی که امروز گریبان‌گیر فعالیت‌های قرآنی شده این که افرادی درگیر مسابقات شده‌اند و همچنین عدم برخورداری این مسابقات از تفکرسیستمی است. تفکراتی که گاهاً مقطعی، لحظه‌ای، فصلی و برای امروزمان ترسیم شده است و آینده‌نگری در آن وجود ندارد. یعنی اینکه فرآیند و خروجی در طرح‌ها مشخص در آن وجود ندارد و این اشکال و ایراد بزرگی است که بخش زیادی از جامعه هدف که قاریان و حافظان باشند را دربر می‌گیرد. برای شما مثال می‌زنم. در مسابقات، اگر چهار تیم داوری متفاوت تلاوت گروهی از قاریان را ارزیابی کنند، به دلیل سلیقه‌ای بودن نتایج یکسانی حاصل نمی‌شود بنابراین الزاما در نظرداشتن رتبه در مسابقات که امروز ملاک قرار گرفته عملا نمی‌تواند شاخص درستی برای هر انتخابی باشد و متاسفانه با این روش‌های کلیشه‌ای صرفا استعداد سوزی می‌کنیم. معتقدم؛ پیش از اینکه مسابقات اجرا شود باید پلان و قالب طرح را تهیه و تدوین کنیم. ما امروز برای فردای قاری و حافظ که در مسابقات مقام می‌آورد، چه برنامه‌ریزی داریم؟ ما چه دانش و محتوایی به قاری افزوده‌ایم. البته اخیراً شورای عالی قرآن طرح ارزیابی قاریان را پیش گرفته است که نفس کار بسیار پسندیده است امّا به نظرم این طرح هم درگیر شکل شد و از محتوا خارج شد، چراکه به موضوع، عمیقاً پرداخته نشده است. من بر این باوم که قاریان باید طبقه‌بندی شوند؛ شما مسابقات ورزشی را ملاحظه کنید. همه ورزشکاران تا یک حدود و طبقه‌ای با هم بالا می‌آیند امّا زمانی که سطح‌بندی‌ها به پایان رسید، از یکدیگر جدا می‌شوند و جایگاه هر ورزشکاری مشخص می‌شود. ما در مباحث دانشی قاریان، هیچ کاری نکردیم؛ در حالیکه این موضوع بسیار مهم و حیاتی است. باید از ظاهر خواندن و تجوید فاصله بگیریم. 10 سال گذشته پیشنهاد شد که جلسه آموزش زبان عربی برای قاریان برگزار شود امّا به کجا رسید؟ هیچ کدام از نهادهای متولی قرآن، این کار را انجام ندادند. قاریانی که مدام برای تبلیغ به کشورهای عربی می روند امّا نمی‌توانند با عرب زبانان صحبت کنند. این یک عیب است.
فعالیت‌های قرآنی متولی ندارد!
*** امروز نوک پیکان انتقادات، سازمان اوقاف و امور خیریه را نشانه گرفته است و هر کسی از هر سویی همه اشکالات و ایرادات فعالیت‌های قرآنی به‌خصوص در مبحث مسابقات را متوجه سازمان اوقاف می‌کند. آیا فقط سازمان اوقاف در این میان مقصر است؟
متاسفانه چیزی که در حوزه فعالیت‌های قرآنی وجود ندارد، متولی مشخص است. سازمان اوقاف در بحث مسابقات به‌عوان سازمان شاخص و محوری معرفی شده است امّا به موازات سازمان اوقاف، نهادها و دستگاه‌های قرآنی دیگر نیز این رویه را پیش گرفته‌اند و هر کدام از آنها یک رویه، شکل و راهبردی را اجرا می‌کنند در حالیکه باید سازمان واحدی برای این موضوع در نظر گرفته شود تا از موازی‌کاری‌ها جلوگیری شود. جالب است که مخاطبان همه این مسابقات، یک نفر واحدی است که برای اینکه از جوایز و هدایای همه مسابقات برخوردار شود در مسابقات متعدد، شرکت می‌کند.
چند درصد از جامعه قرآنی کشور در حوزه پژوهش‌های قرآنی ورود کرده‌اند و حرفی برای گفتن دارند؟. چند درصد از قاریان و حافظان در حوزه‌های مختلف مقاله نوشته‌اند؟. البته سوی سخنم با محدود افرادی که با اراده خود این کار را انجام داده‌اند نیست؛ بلکه روی سخنم با عموم جامعه قرآنی است.
مسابقات قرآن را 5 سال تعطیل کنیم
*** شما چه پیشنهادی برای بهبود اوضاع فعالیت‌های قرآنی و به‌ویژه مسابقات دارید؟
من در گذشته نیز پیشنهاد دادم که مسابقات به مدت پنج سال تعطیل شود و بودجه آن، صرف زیرساخت‌ها و تهیه پلان شود. بودجه مسابقات در دوسال اول می‌تواند در حوزه آموزش و پرورش خرج شود و خروجی بیشتری داشته باشد.
در قرآن کریم فرمول‌هایی وجود دارد که همگانی است و به درد عامه مردم می‌خورد؛ امّا متاسفانه در جامعه قرآنی انحصار زیاد شده است. شما نگاه کنید، در هر طرحی که دست می‌گذاری، ردپای تعدادی محدود پیدا می‌شود. مثلاً همان افرادی که در مسابقات متولی هستند در حوزه جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها نیز مسئولیت دارند. وقتی می‌خواهند به خارج از کشور بروند آنها هستند، وقتی سخن از رادیو و تلویزیون به میان می‌آید، این افراد هستند. واقعاً با این رویه انحصاری، کار پیش نخواهد رفت. من حاضرم با بسیاری از این عزیزان که بعضاً از دوستانمان هستند، مناظره کنم.
اشکال دیگری که در کارهای قرآنی کشور وجود دارد، نادیده‌گرفتن اساتید قرآنی است. اگر اساتید قرآنی را به جامعه بشناسانیم، کرسی‌های اخلاقی و قرآنی در راس امور قرار خواهد گرفت و منبر این اساتید در جهت پیشبرد اهداف قرآنی کشور تاثیرگذار خواهد بود.
در هفته 500 جلسه قرآنی در کشور برگزار می‌شود که قاریان باسابقه و مبتکری این جلسات را هدایت می‌کنند. چنانچه نهاد متولی و مستقلی، برنامه‌ای مشخص و طولانی‌مدت برای این جلسات‌محوری داشته باشند و اهداف را به‌صورت یکسان بین آنها ترسیم کنند، چقدر جامعه قرآنی با ادبیات مشترک در مسائل مختلف هم‌نظر می‌شوند امّا چه بسا که از پتانسیل موجود استفاده نمی‌کنیم و از سرمایه های غنی بی‌بهره هستیم.
انتهای پیام/
