تسنیم بررسی کرد؛ تاثیر چاه‌های غیرمجاز در "بحران دریاچه ارومیه" از ادعا تا واقعیت

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، کنترل و کاهش برداشت از منابع آبی سطحی و زیرزمینی حوضه آبریز دریاچه ارومیه یکی از راهکارهای مصوب ستاد احیاء این دریاچه برای جلوگیری از خشک‌شدن آن است و انسداد چاه‌های غیرمجاز نیز یکی از اقدامات صورت گرفته توسط سازمان آب منطقه‌ای آذربایجان غربی در این راستاست.

روزگاری با مستقل شدن دهقانان در دهه چهل خورشیدی، کشاورزان برای تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی شروع به حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز کردند اما ادامه این روند رو به رشد برای استفاده از آب‌های زیرزمینی سبب مشکلات زیادی در بخش کشاورزی شد.

آب‌های زیرزمینی یکی از بزرگ‌ترین منابع تأمین آب‌های آشامیدنی در کشور است با این حال در سال 2005 میلادی، ایران رتبه‌های سوم برداشت بیش از حد از منابع زیرزمینی آب را داشته است، برداشت بی‌رویه آب از طریق چاه‌های مجاز و غیرمجاز طی سال‌های اخیر سبب افت سطح سفره‌های آب زیرزمینی شده و آن‌ها را با خطر نابودی و آلودگی مواجه کرده است.

به اعتقاد کارشناسان کاهش ذخایر آب‌های زیرزمینی و افزایش تعداد چاه‌های غیرمجاز به‌مراتب بحرانی مهم‌تر از وضعیت خود دریاچه ارومیه است به‌طوری‌که ادامه بی‌توجهی به جلوگیری از مصرف بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های غیرمجاز سبب کاهش ذخایر آبی و فرونشست زمین می‌شود.

ارومیه و میاندوآب رکورددار حفر روزافزون چاه‌های غیر مجاز

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی اظهار می‌کند: حدود 34 هزار حلقه چاه غیرمجاز در محدوده حوضه آبریز دریاچه ارومیه وجود دارد که بیشترین این چاه‌های غیرمجاز در دشت‌های ارومیه و میاندوآب است.

کیومرث دانشجو در مورد اقدامات مقابله‌ای شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی تصریح می‌کند: 41 اکیپ در سطح استان برای جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز گشت داده و بازرسی می‌کنند و این اکیپ‌ها به‌صورت مستمر در محدوده عملکردی خود با شناسایی و توقیف دستگاه‌های حفاری غیرمجاز و آماربرداری مستمر در صدد مراقبت از منابع آبی موجود هستند.

تشدید برخورد با صاحبان چاه‌های غیرمجاز

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی تصریح می‌کند: روند انسداد چاه‌های غیرمجاز در آذربایجان غربی افزایش یافته و از تعداد 177 حلقه چاه غیرمجاز در سال 93 به 588 حلقه انسداد در سال 94، رسیده و یک هزار و 540 حلقه چاه نیز در سال 95 و یک هزار و 594 حلقه نیز در سال 96 مسدود شده که عمده آن در محدوده آبریز دریاچه ارومیه صورت گرفته است.

دانشجو افزود: سالانه حدود 300 میلیون مترمکعب آب از طریق چاه‌های غیرمجاز در محدوده حوضه آبریز دریاچه ارومیه برای مصارف کشاورزی برداشت می‌شود و بیشترین حجم نیز در شهرستان‌های ارومیه و میاندوآب است.

وی با اشاره به اینکه تاکنون بیش از 5 هزار و 500 دستگاه کنتور هوشمند آب و برق برای چاه‌های کشاورزی استان نصب‌ شده‌اند می‌گوید: حجم مجاز بهره‌برداری آب از طریق چاه‌ها بر اساس پروانه بهره‌برداری صادره در حدود 450 میلیون مترمکعب در سال است.

دانشجو درباره این شایعه که تعدادی از چاه‌هایآب‌ شرب مصرفی کشاورزان حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز مسدود شده است اظهار می‌کند: آب شرب مصرفی مردم خط قرمز وزارت نیرو بوده و در هر شرایطی آب شرب مورد نیاز شهروندان توسط شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی و با همکاری و هماهنگی شرکت آب منطقه‌ای تأمین می‌شود.

ادامه انسداد چاه‌های غیر مجاز آذربایجان غربی

سرپرست معاونت حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی نیز در همین باره اظهار می‌کند: تاکنون سه هزار و 900  حلقه چاه غیرمجاز در استان مسدود شده که اولویت اول برخورد با تخلفات چاه‌های غیرمجازی است که آب شرب روستاییان را کاهش می‌دهد.

یاسر رهبر دین می‌گوید: در راستای تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی و احیای دریاچه ارومیه برنامه انسداد چاه‌های غیرمجاز در استان ادامه دارد و امسال هم یک هزار و 800 حلقه چاه غیرمجاز دیگر در استان با همکاری قوه قضاییه مسدود خواهند شد.

بی ارتباطی بحران دریاچه ارومیه با آب‌های زیر زمینی

معاون فنی اداره کل محیط‌زیست آذربایجان غربی درباره نقش چاه‌های مجاز و غیرمجاز و مصرف بی‌رویه آب‌های زیرزمینی در به وجود آمدن و ادامه بحران دریاچه ارومیه اظهار می‌کند: بر اساس مطالعات صورت گرفته ارتباط خیلی قوی و زیادی بین چاه‌های مجاز و غیرمجاز و نیز آب‌های زیرزمینی و بحران دریاچه ارومیه وجود ندارد.

حجت جباری بابیان اینکه به‌عنوان کارشناس محیط‌زیست معتقدم استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و نیز وجود چاه‌های مجاز و غیرمجاز بی‌تأثیر در بحران خشک شدن دریاچه نیستند می‌گوید: رودخانه به‌ عنوان مهم‌ترین منبع آبی تأمین‌کننده آب دریاچه ارومیه به شمار می‌رود و در این راستا حفر چاه غیرمجاز و استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی سبب کاهش منابع، ذخایر آبی و کاهش میزان ورود آب به دریاچه ارومیه می‌شود.

جباری خاطرنشان می‌کند: در عین‌حال مصرف بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های غیرمجاز در ادامه روند بحران دریاچه ارومیه بی‌تأثیر نیست اگر منابع آبی موجود در استان مدیریت نشود در آینده شاهد بحران‌های جدی‌تری از جمله کاهش ذخایر آب‌های زیرزمینی و نیز فرونشست زمین خواهیم بود.

گزارش از آیسان وحید

انتهای پیام/ ز