گزارش تسنیم|اهداف سفر هیات اسرائیلی به ترکمنستان، چند روز پیش از نشست خزر
اگرچه جزئیاتی از دیدار هیئت سیاسی اسرائیلی با طرف ترکمنستانی منتشر نشده و ارتباط آن‌ها به نشست سران کشورهای ساحلی خزر در آکتائو مشخص نیست، اما نمی‌توان از اهمیت راهبردی طرح‌های انتقال انرژی خزر از طریق خطوط لوله بستر دریا برای اسرائیل چشم‌پوشی کرد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، وزارت امور خارجه ترکمنستان چند روز پیش خبری مبنی بر سفر هیات اسرائیلی به این کشور منتشر کرد. بنا بر این گزارش، این هیات سیاسی به ریاست الکساندر بن-زوی، معاون مدیر کل وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی و در راستای ارائه مشاوره‌های سیاسی میان طرفین صورت گرفته است.
این مساله علی‌رغم آنکه در سکوت رسانه‌ای و بدون ارائه جزئیات صورت گرفته، اما در آستانه برگزاری نشست سران کشورهای ساحلی خزر می‌تواند حائز اهمیت باشد.
حوزه‌های سیاسی مذاکرات
هدف اصلی این دیدار از سوی مقامات ترکمنستان، مشورت‌های سیاسی دوجانبه اعلام شده است.
علاوه بر این، موضوع سیاسی دیگر در این دیدار، مناسبت بیست و پنجمین سالگرد آغاز روابط سیاسی و دیپلماتیک ترکمنستان با رژیم صهیونیستی عنوان شده است.
در گزارش مذکور آمده که طرفین پیرامون آماده‌سازی و سازماندهی رویدادها و برنامه‌های آن روز، بحث و گفتوگو کردند.
از سوی دیگر وزارت امور خارجه ترکمنستان، در خصوص ابعاد سیاسی این دیدار می‌نویسد: در چارچوب برنامه‌های از پیش تعیین شده مشاوره‌های سیاسی عشق‌آباد و تل‌آویو، طرفین در این دیدار امور مربوط به حوزه منافع مشترک در تمامی حوزه‌ها، به‌ویژه در زمینه تعاملات سیاسی، اقتصادی و تجاری در سطح منطقه‌ای بحث و گفتوگو کردند.
در این گزارش همچنین تصریح شده که دو طرف به روند فزاینده مشارکت و تبادل‌نظرها اشاره کرده و در خصوص امکان توسعه این مناسبات به حوزه‌های نوآورانه و فناورانه، تاکید کردند.
به گفته وزارت امور خارجه ترکمنستان، در این دیدار موضوع توسعه مناسبات سیاسی عشق‌آباد و تل‌آویو، به ویژه در چارچوب همکاری و حمایت متقابل از دیدگاه‌ها و ابتکارهای طرفین در سازمان‌های بین‌المللی مورد تاکید قرار گرفت.
یکی از مهم‌ترین مسائل حال حاضر اسرائیل روند فزاینده قیمت نفت و انزجار افکار عمومی جهانی نسبت به این رژیم است که باعث شده دولت‌ها در نتیجه این فشارها برای حمایت‌های بیشتر از صهیونیست‌ها دچار تردید شوند.
در این زمینه جلب نظر کشورهایی همچون ترکمنستان که اعلام بی‌طرفی کرده، در حال حاضر در شرایط سخت سیاسی و اقتصادی به‌سر می‌برند و کمتر تحت تاثیر افکار عمومی قرار دارند، می‌تواند گزینه مطلوبی باشد.
موضوع دیگری که در این زمینه قابل ذکر است، نقش صهیونیست‌ها در روابط ترکمنستان و ایالات متحده است. چندی پیش بود که گمرک ایالات متحده اعلام کرد، دیگر مجوز واردات پنبه از ترکمنستان را نخواهد داد و به واردکنندگان دیگر محصولات تولید شده از پنبه ترکمنستان هم هشدار داد در صورت اقدام برای واردات چنین کالاهایی، مشمول مجازات می‌شوند.
علت این موضوع درخواست سازمان‌های حقوق بشری در زمینه استفاده از نیروی کار اجباری و کار کودکان در مزارع پنبه ترکمنستان بود.
طبیعتاً با توجه به آن که پنبه یک محصول کلیدی در اقتصاد ترکمنستان به حساب می‌آید، چنین اقدامی از سوی آمریکا می‌تواند هزینه‌های بالایی برای این کشور در بر داشته باشد. لذا، صهیونیست‌ها بهترین گزینه برای رایزنی پیرامون این موضوع به نظر می‌رسند.
مذاکرات اقتصادی
بنا بر گزارش وزارت امور خارجه ترکمنستان، در حوزه روابط اقتصادی و تجاری نیز دو طرف بر دو حوزه انرژی (نفت و گاز) و کشاورزی تاکید کرده و به جایگاه برجسته ترکمنستان به جهت برخورداری از منابع و ذخایر طبیعی اشاره شد.
پیش از این نیز اسرائیل و ترکمنستان گفت‌و‌گوهایی برای توسعه همکاری‌های در حوزه انرژی صورت داده بودند. رژیم صهیونیستی در حال حاضر نقش فعالی در بازسازی بزرگترین پالایشگاه نفت ترکمنستان در یکی از شهرهای ساحلی این کشور در خزر را بر عهده دارد.
علاوه بر این، شرکت‌های اسرائیلی در حوزه تولید و صادرات محصولات کشاورزی ترکمنستان نقش فعالی دارند. اسرائیل در حوزه منابع آب و مدیریت آن‌ها نیز پیش از این پیشنهاداتی به ترکمنستان در زمینه تصفیه، نمک‌زدایی و افزایش بهره‌وری در مصرف آب به ترکمنستان ارائه داده بود.
از سوی دیگر باید به بحران ارزی اخیر در ترکمنستان نیز توجه داشت. طی ماه‌های اخیر نرخ غیررسمی و بازار آزاد منات در مقابل دلار به بیش از 8 برابر نرخ رسمی دولتی رسیده بود. این امر موجب اعمال سیاست‌های ریاضتی از سوی دولت شده و نارضایتی مردم را در بر داشت. در این شرایط حضور شرکای اقتصادی به‌ویژه در حوزه انرژی و کشاورزی می‌تواند بار سنگینی را از دوش مقامات ترکمن بردارد.
مذاکرات احتمالی پیرامون کنوانسیون وضعیت حقوقی خزر
این سفر و دیدارها در حالی به وقوع پیوستند که تنها چند روز به برگزاری اجلاس سران کشورهای ساحلی خزر، که گفته می‌شد قرار است کنوانسیون وضعیت حقوقی خزر در آن به امضا برسد، صورت گرفت. پیش از این نیز مباحث زیادی پیرامون ابعاد و پیامدهای امضای این کنوانسیون در حوزه انرژی خزر از سوی تحلیل‌گران مطرح شده بود.
یکی از مسائل پرحاشیه در این زمینه، مسائل مربوط به استقرار خطوط لوله انتقال انرژی در بستر خزر است. در ماده 14 کنوانسیون امضا شده صریحاً به این موضوع اشاره شده است. در این ماده آمده است: «طرف‌ها می‌توانند نسبت به تعبیه بافه‌ها و خطوط لوله زیردریایی در بستر دریای خزر اقدام کنند.» البته این اقدام مشروط به سازگاری زیست‌محیطی و موافقت کشورهایی است که خط لوله از حوزه آن‌ها عبور می‌کند.
این ماده از کنوانسیون مذکور در حقیقت چراغ سبزی به طرح انتقال انرژی ترانس‌خزر، برای انتقال گاز ترکمنستان از طریق خطوط لوله بستر خزر به آذربایجان و سپس مناطق دیگر از جمله گرجستان و ترکیه است. در افتتاح خط لوله تاناپ که چند ماه پیش صورت گرفته بود، مقامات ترک صریحاً نسبت به مشارکت ترکمنستان در این طرح ابراز رضایت کرده بودند. تا پیش از این بنا به مخالفت ایران و روسیه چنین طرح‌هایی امکان اجرایی شدن نداشتند.
رژیم صهیونیستی اما یکی از مهم‌ترین خریداران و دنبال‌کنندگان انتقال انرژی آسیای مرکزی از خزر بوده است. اسرائیل که همواره در پی متنوع‌سازی منابع انرژی‌اش بوده، انرژی ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی را (همچون ازبکستان و قزاقستان) به مثابه گزینه‌ای ایده‌آل می‌نگرد.
انتهای پیام/
