نگاهی به تحولات عربستان| از ضربه بزرگ مالزی به ریاض تا افشای شیوه‌های هولناک شکنجه مخالفان
بررسی تحولات عربستان به‌صورت هفتگی می‌تواند در ترسیم فضایی برای درک بهتر سیاست‌های آل‌سعود مفید باشد، از این‌رو سعی می‌شود تحولات عربستان در دو حوزه داخلی و خارجی پیگیری شود.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، مهمترین تحولات عربستان در هفته‌ای که گذشت، به‌شرح زیر است:
گرفتار شدن عربستان در باتلاق ساحل غربی یمن
ائتلاف متجاوز سعودی از روز چهارشنبه بیست و سوم خرداد تجاوزات همه جانبه هوایی، دریایی و زمینی را با تکیه بر مزدوران چند ملیتی خود با هدف اشغال بندر الحدیده آغاز کردند که تا کنون متحمل خسارت‌ها و تلفات سنگین شده اند و در ورود به فرودگاه الحدیده و اشغال آن شکست خورده اند.
این در حالی است که متجاوزان سعودی اماراتی و مزدورانشان با تشدید محاصره مردم الحدیده مانع رسیدن غذا و دارو به آنها شده اند به طوری که فیصل عبدالستار خبرنگار لبنانی گفته است ائتلاف متجاوز سعودی اگر به دنبال رهایی مردم یمن از بحران هایشان بود، محاصره آنها را که مانع رسیدن غذا و دارو به آنها شده است، پایان می داد.
رژیم سعودی برای خروج از باتلاق ساحل غربی دست به دامان سازمان ملل شده است، این در حالی است که ارتش و کمیته های مردمی هرگونه معامله و مذاکره بر سر الحدیده را رد کرده‌اند.
وخامت حال شماری از زندانیان سیاسی عربستان
هر چند بن سلمان همچنان تلاش می کند از خود ژست اصلاح طلبانه و طرفدار مردم نشان دهد، با این حال ادامه بازداشت و زندانی شدن فعالان سیاسی از جمله زنان و وخامت وضعیت جسمانی شماری از آنها در زندان های دستگاه های امنیتی، انتقادهای مجامع حقوق بشری از وی را افزایش داده است.
در این زمینه صفحه رسمی زندانیان اندیشه در عربستان در شبکه توئیتر اعلام کرد: وضعیت سلامتی گروهی از زندانیان در زندان های دستگاه های امنیتی وخیم است و برخی به خاطر سکته در بیمارستان بستری شده و برخی دیگر نیز به سرطان مبتلا شده اند؛ بدون اینکه رسیدگی پزشکی لازم وجود داشته باشد یا محاکمه شده یا برای درمان آزاد شوند.
منابع حقوق بشری عربستان اعلام کردند که رژیم سعودی با بازداشت کردن یک فعال زن مدنی دیگر، شمار فعالان مدنی بازداشت شده را به 12 نفر رساند.
انتقاد عفو بین الملل از حکومت سعودی
سازمان عفو بین الملل اقدام ائتلاف متجاوز سعودی در جلوگیری از ارسال کمک های بشردوستانه سازمان ملل برای مردم مظلوم یمن را در حکم جنایت جنگی خواند و از آن انتقاد کرد.
بر اساس این گزارش، متجاوزان سعودی و مزدورانشان مانع رسیدن کشتی های حامل کمک های انسان دوستانه متعلق به سازمان ملل به بنادر تحت کنترل ارتش و کمیته های مردمی یمن می شوند، این اقدامات متجاوزان به عنوان تنبیه دسته جمعی مردم یمن عنوان شده است.
افشای شیوه‌های هولناک شکنجه در عربستان
سازمان اروپایی – عربستانی حقوق بشر در گزارش به بررسی وضعیت زندانیان سیاسی در عربستان و روش های شکنجه زندانیان در سایه زمامداری سلمان بن عبدالعزیز شاه سعودی پرداخت و از شیوه‌های هولناک شکنجه مخالفان همچون شوک الکتریکی تا سوزاندن اعضای بدن با سیگار و فلک کردن خبر داد.
این شبکه افزود: هر سال سازمان اروپایی – عربستانی حقوق بشر تاکید می کند که ریاض به مفاد معاهده امضا شده در سال 1997 میلادی نه تنها پایبند نبوده است؛ بلکه برعکس، به شکنجه جسمی و روحی گسترده بازداشت شدگان ادامه داده است. این شکنجه ها همراه با رفتارهای اهانت آمیز بوده و حتی کودکان و نوجوانان از این شکنجه ها در امان نبوده اند.
خطرناکتر این است که شکنجه از طریق دستگاه ریاست امنیت کشور اجرا می شود که به دستور شاه سعودی در سال 2017 میلادی تشکیل شد و این دستگاه به طور مستقیم زیر نظر رئیس هیئت وزیران یعنی سلمان بن عبدالعزیز شاه سعودی فعالیت می کند. این بدان معنا است که شاه سعودی به طور مستقیم در این شکنجه گیری ها دست دارد.
لغو ممنوعیت رانندگی زنان عربستانی
یکشنبه گذشته ممنوعیت رانندگی زنان عربستانی رسما لغو شد .سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی چهارم مهر 1396 در فرمانی در پی فشارهای گسترده افکارعمومی عربستان و مجامع حقوق بشری و البته در ژست اصلاح طلبانه فرمان لغو ممنوعیت رانندگی زنان را صادر کرده بود، با این حال اجرایی شدن این فرمان حدود 9 ماه طول کشید.
بلومبرگ در تحلیلی درباره این اقدامات به ظاهر اصلاح طلبانه رژیم سعودی از جمله دادن حق رانندگی به زنان آن اینگونه نوشت این در حالی است که مخالفان و منتقدان حکومت سعودی در معرض ارعاب قرار گرفته و یا به زندان افکنده و یا مجبور به همکاری شده اند.
اقدام رژیم سعودی مبنی بر لغو ممنوعیت رانندگی برای زنان سعودی و بزرگنمایی آن در حالی است که رانندگان زنان حقی کاملا معمولی و طبیعی است.
به هر حال تصمیم رفع ممنوعیت رانندگی برای زنان سعودی بعد از 9 ماه بزرگنمایی و در بوق و کرنا کردن آن به مثابه یک اقدام منفی در محافل دنیای عرب است زیرا عربستان چیز تازه ای عرضه نکرده بلکه با این تصمیم عقب ماندگی در ساده ترین و اولیه ترین نشانه های پیشرفت زندگی مدنی به ویژه در سطح عربی را به اثبات رساند.
این در حالی است که شبکه الجزیره اعلام کرد ولیعهد سعودی اگرچه در چارچوب سیاست های موسوم به اعطای آزادی ها رانندگی را برای زنان مجاز اعلام کرده است، اما دستگیری مخالفان به مثابه لکه ننگی در این سیاست ها است.
برخی منابع هم از ارتباط رانندگی دیرهنگام زنان سعودی با پرونده رسوایی‌ها و شکستهای منطقه‌ای این رژیم سخن گفته‌اند.روزنامه لو فیگارو فرانسه در این رابطه می نویسد که این اقدام بخشی از سیاست باز اجتماعی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان است که می‌خواهد چندین دهه رکود در این کشور را متوقف کند. این روزنامه توضیح می‌دهد که این اقدام در راستای تلاش‌های مستمر محمد بن سلمان جهت بهبود وجهه خارجی عربستان صورت می‌گیرد، اما همچنان برخی تصمیمات وجود دارد که چهره عربستان را مخدوش می‌کند.
این روزنامه فرانسوی به ادامه بازداشت تعداد زیادی از شخصیت‌ها و فعالان حقوقی و زنانی که در گذشته به قانون منع رانندگی زنان اعتراض داشتند، اشاره می‌کند.
از دهه 90 قرن گذشته میلادی بسیاری از زنان و مردان سعودی برای گرفتن این حق مبارزه کرده‌اند. در اوایل دهه 90 قرن گذشته اولین راهپیمایی زنان برگزار شد و در جریان این راهپیمایی تعدادی از زنان زندگی خود را به خطر انداختند و با خودروهای خود در یکی از مهمترین خیابان های ریاض پایتخت عربستان رانندگی کردند. آنها به اتهام این اقدام بازداشت شده و از شغل خود اخراج شدند و در برابر شدیدترین ناسزاها و اتهامات قرار گرفتند. صالح العزاز عکاس و روزنامه نگار سعودی نیز به همراه خود در این راهپیمایی شرکت کرد. او به همین علت سالها به زندان افتاد و مورد شکنجه و ترور شخصیتی قرار گرفت. او حتی بعدها ممنوع الخروج شد.
درخواست قطر برای تعلیق عضویت عربستان و امارات در شورای حقوق بشر
یکی دیگر از تحولات مربوط به عربستان، درخواست دوحه از شورای حقوق بشر سازمان ملل برای تعلیق عضویت این کشور و امارات در شورای مذکور بود.
«علی بن صمیخ المری» رئیس کمیته ملی حقوق بشر قطر خواستار تعلیق عضویت عربستان و امارات در شورای حقوق بشر سازمان ملل به سبب اقدامات تجاوزکارانه و نقض تعهدات بر اساس قطعنامه 261/60 مصوب 15 مارس 2006 شد، این مقام قطری برخی از اقدامات سعودی‌ها و اماراتی‌ها را در حد جنایت تجاوز و جنگ اقتصادی و مجازات دسته‌جمعی مردم قطر اعلام کرده بود.
بحران و تنش در روابط قطر با سه کشور عربی به سرکردگی سعودی وارد دومین سال خود شده است در حالی که هیچ چشم‌انداز و نشانه‌ای مبنی بر حل قریب‌الوقوع آن وجود ندارد، سعودی‌ها و سه کشور عربی مصر، بحرین و امارات، دوحه را به سبب همراه نشدن با سیاست‌های خصمانه‌شان به ویژه علیه ایران تحریم کرده و آن را در محاصره خود قرار داده‌‌اند.
خشم مردم عربستان از پوشش زننده گزارشگر زن سعودی
انتشار ویدئویی از شیرین الرفاعی گزارشگر زن سعودی تلویزیون«الان دوبی» در خیابان‌های پایتخت عربستان در حالی که پوشش زننده‌ای داشت، خشم مردم عربستان را به دنبال داشته است که همچنان ادامه دارد.
همزمان با لغو ممنوعیت رانندگی زنان، الرفاعی هم برای تهیه گزارشی در این زمینه به گشت و گذار در خیابان‌های ریاض پرداخت، اما در حالی که عبای سفید رنگ به تن داشت، وزش باد، منجر به کنار رفتن عبای وی شد که انتشار ویدئوی مربوط به آن واکنش‌های گسترده‌ای را به دنبال داشت به طوری که رانندگی زنان را به چالش طلبیده و این سئوال را مطرح کردند که آیا رانندگی زنان یک نیاز است یا ابزاری برای فساد اخلاقی؟
افزایش هزینه‌های برق در عربستان و تشدید اعتراضات مردمی
افزایش هزینه‌های برق در عربستان سبب بروز اعتراضات گسترده به ویژه در فضای مجازی شده است. حکومت سعودی اخیرا به سبب کسری بودجه شدید و سیاست‌های ریاضتی اقتصادی(به سبب ماجراجویی‌ها و جنگ‌‌افروزی‌های پرهزینه و باج دادن چند صد میلیارد دلاری به دولت ترامپ) تعرفه برق خانگی را تا 260 درصد افزایش داده و شرکت برق سعودی، تغییر شیوه مصرف شهروندان در فصل گرما و استفاده بی‌رویه از وسایل سرمایشی را توجیه‌کننده اقدام خود در افزایش تعرفه برق اعلام کرده است.
جنگ‌افروزی علیه ملت یمن که بیش از سه سال است ادامه دارد و خرید ارتش‌های اجاره‌ای و مزدوران از مناطق مختلف برای حمایت از تاج و تخت آل سعود و سرکوب مردم یمن هزینه‌های سرسام‌‌آوری را بر اقتصاد تک محصولی و متکی به نفت عربستان تحمیل کرده و این کشور را با کسری بودجه ده‌ها میلیارد دلاری روبرو کرده و سبب شده تا آنها برای تامین هزینه‌های خود به اقدامات ریاضتی مختلف در زمینه اقتصادی همچون افزایش تعرفه‌های برق، آب، افزایش قیمت سوخت و اعمال مالیات بر ارزش افروده برای اولین بار دست بزنند.
افشای دیدار محرمانه بن سلمان با نتانیاهو
یکی از خبرهای جنجالی هفته اخیر درباره عربستان، افشای دیدار محمد بن سلمان ولیعهد سعودی با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بود که سر و صدای زیادی به پا کرد، هر چند مقامات اردنی منکر حضور بن سلمان در کاخ عبدالله دوم برای دیدار با نتانیاهو شدند، با این حال منابع صهیونیستی از جمله معاریو صحت این دیدار را مورد تاکید قرار دادند.
بن سلمان که پیشتر از ادعای بی‌اساس صهیونیست‌ها در خصوص سرزمین فلسطین و اشغال آن دفاع کرده بود، گام‌های بلندتری برای عادی‌سازی روابط با آنها برداشته تا شاید در پرتو آن بتواند تضمین آمریکا برای حمایت از پادشاهی‌اش را به دست آورد. بن سلمان نقش بزرگی در اجرای توطئه بزرگ موسوم به معامله قرن آمریکا است که هدف اصلی آن حذف مسئله فلسطین و از بین بردن حقوق ملت فلسطین از جمله حق بازگشت آوارگان است.
خالد عبدالمجید دبیر ائتلاف نیروهای مقاومت فلسطین با اشاره به نقشه جدید آمریکا موسوم به "معامله قرن"، عربستان سعودی را مهره اصلی اجرای این طرح برشمرده و بر حتمی بودن مقاومت فلسطینی‌ها در برابر آن تاکید کرده است.
پایان حضور تیم ملی فوتبال عربستان در جام جهانی با دو شکست و یک پیروزی
هفته گذشته، تیم ملی فوتبال عربستان با وجود برتری دو بر یک مقابل تیم ملی مصر به سبب دو شکست پیاپی مقابل روسیه و اروگوئه با جام جهانی خداحافظی کرد و به کشورش بازگشت.
شکست سنگین پنج بر صفر این تیم مقابل تیم ملی روسیه، انتقادهای شدیدی را متوجه کادر فنی تیم ملی عربستان و بازیکنانش کرده بود.
محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در اولین دیدار عربستان مقابل میزبان بازی‌ها یعنی روسیه در کنار ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور شاهد شکست سنگین تیم کشورش بود، هر چند هدف اصلی وی از حضور در روسیه مسائل غیر فوتبالی اعلام شده بود که مسئله ایران مهمترین آن بوده است.
هر چند تیم ملی فوتبال عربستان با نتیجه دو بر یک، تیم ملی مصر را در جام جهانی شکست داد، اما این باخت سبب خشم طرفداران مصری شده و برخی از احتمال تبانی برای باخت تیم کشورشان سخن گفته‌اند. به طوری که آیات عرابی از خبرنگاران مصری با انتقاد شدید از دولت مصر احتمال دریافت رشوه از سوی مصر برای باختن بازیکنانش در مقابل تیم عربستان را مطرح کرد.
البته ناکامی تیم ملی فوتبال عربستان با کلاهبرداری 270 هزار دلاری از تماشاگران سعودی در روسیه تلخی شکستهای این تیم را برای هواداران سعودی بیشتر کرد.
تاکید علمای تونسی بر هزینه شدن درآمدهای حج در راه کشتار مسلمانان
درخواست اتحادیه ائمه جماعت تونس مبنی بر صدور فتوای لغو حج در سال جاری با استناد به سوء استفاده عربستان سعودی از درآمدهای حاصل از آن برای جنگ علیه مسلمانان، جنجال برانگیز شده و ریاض را عصبانی کرد.
اتحادیه ائمه جماعت تونس با بیان انیکه مسئولان سعودی از درآمدهای حاصل از حج برای جنگ علیه مسلمانان و کشتار آنان سوء استفاده می کنند، مفتی تونس را به صدور فتوای لغو حج در سال جاری فراخواندند.
در همین ارتباط "فاضل عاشور" امام جماعت سرشناس تونسی گفت: این درخواست پیشینه سیاسی ندارد، بلکه هدف از آن جلب نگاه ها به سوء استفاده سران سعودی از درآمدهای حاصل از حج در جنگ علیه مسلمانان از جمله حمله به یمن و کشتار مردم این کشور است.
محروم شدن حجاج سوری از حج امسال و ادامه سوء استفاده ریاض از مسئله حج
حجاج کشورهای سوریه امسال نیز همانند سال‌های گذشته به سبب کارشکنی و مانع‌تراشی رژیم سعودی و سیاسی کردن مسئله حج از ادای فریضه حج محروم شدند.
وزیر اوقاف سوریه خبر محروم شدن حجاج این کشور از موسم حج امسال همانند سال‌های گذشته را اعلام و از سیاست رژیم سعودی در سوء استفاده از مسئله حج برای فشار بر کشورهای مخالف خود انتقاد کرد.
رژیم سعودی طی سالیان اخیر از فریضه حج و عمره به عنوان اهرمی برای اعمال فشار بر کشورهای اسلامی به ویژه کشورهایی که با سیاست‌های جنگ طلبانه و تنش‌آفرین آل سعود مخالف هستند، استفاده کرده است، مردم سوریه و اخیرا قطری‌ها از جمله قربانیان این رویکرد سعودی‌ها بوده‌اند.
استفاده ابزاری حکومت سعودی از مسئله حج و به‌کارگیری آن به عنوان اهرم فشار بر کشورهای دیگر با انتقادهای گسترده در جهان اسلام روبرو شده است. حکومت سعودی بر خلاف قوانین مصوب سازمان همکاری اسلامی درباره سهمیه حج کشورهای اسلامی، سهمیه کشورهایی را که با سیاست‌های این رژیم همراه باشند، افزایش می‌دهد و حتی بر خلاف قوانین و نظر کشورهای مختلف، روادید حج را در اختیار سیاستمداران همسو با خود قرار می‌دهد و سهمیه کشورهای مخالف سیاست‌هایش را کاهش می‌دهد یا به طور کامل آنها را از حج محروم می‌کند که محروم شدن حجاج سوری، یمنی و قطری بهترین دلیل برای اثبات استفاده ابزاری ریاض از حج و سیاسی کردن آن است.
ضربه بزرگ مالزی به ائتلاف متجاوز سعودی
اعلام خروج مالزی از ائتلاف متجاوز سعودی اماراتی و مزدورانش در جنگ علیه یمن، ضربه بزرگ دولت جدید این کشور به رهبری مهاتیر محمد به رژیم سعودی قلمداد می‌شود.
این اقدام مالزی خشم شدید حاکمان عربستان و امارات را به دنبال داشته است.
منابع دولتی مالزی تاکید کرده بودند که این کشور حضور نیروهای خود در ائتلاف متجاوز سعودی اماراتی علیه یمن را تمدید نمی‌کند.
به گفته این منابع، مالزی طی دو ماه آینده به حضور نیروهای خود در ائتلاف متجاوز سعودی اماراتی پایان خواهد داد.
یک هفته قبل "محمد سبو"، وزیر دفاع مالزی اعلام کرد که این کشور در صدد بیرون کشیدن نیروهای خود از عربستان است که به حملات خود علیه یمن ادامه می‌دهد.
حمایت تل‌آویو از ساخت نیروگاه هسته‌ای در عربستان
وزیر انرژی رژیم صهیونیستی در ادامه مناسبات گرم و دوستانه میان این رژیم و حکومت سعودی حمایت خود را از توسعه نیروگاه هسته‌ای در عربستان اعلام کرد.
دولت ترامپ در تلاش است تا قرارداد هسته‌ای با عربستان سعودی منعقد کند. عربستان خواستار احداث حداقل دو نیروگاه هسته‌ای با کمک آمریکا شده است.
ریک پری وزیر انرژی آمریکا با مقام های سعودی در تلاش است تا به یک توافقنامه هسته‌ای دست یابند تا به ریاض اجازه غنی سازی اورانیوم و بازفرآوری پلوتونیوم را بدهد.
این حمایت در حالی است که افشای توافق نخست وزیر رژیم صهیونیستی و یسرائیل کاتس وزیر حمل و نقل این رژیم برای آغاز ساخت فوری راه آهن میان فلسطین اشغالی و عربستان نشان داد روند عادی‌سازی روابط میان دو رژیم با شدت بیشتری به پیش می‌رود.
بروز تنش در مناسبات کویت و عربستان
اظهارات خالد الفالح وزیر نفت عربستان سعودی در خصوص منطقه نفتی بی‌طرف بین کویت و عربستان واکنش‌های شدیدی از سوی فعالان و کارشناسان و نخبگان کویتی به دنبال داشته و آنها عربستان را به تلاش برای تحت کنترل گرفتن اراضی کویت و سوء استفاده از مقدرات نفتی این کشور متهم کردند.
وزیر نفت عربستان شنبه گذشته گفته بود گفتگوها با کویت در خصوص منطقه بی‌طرف ادامه دارد و امیدوار هستیم که توافقی در آینده در این خصوص به دست آید. کویتی‌ها این اظهارات را نشان دهنده خروج عربستان از توافق صورت گرفته طی سالیان گذشته می‌دانند که این منطقه را منطقه‌ای بی‌طرف بین دو کشور اعلام کرده است. آنها معتقدند ریاض تلاش دارد فشار بر کویت را در این خصوص افزایش دهد تا این کشور را مجبور به عقب نشینی در این پرونده کند.
اختلافات میان کویت و عربستان در سال 2014 باعث شد چاه‌های نفتی این منطقه بی‌طرف مسدود شوند. بزرگترین این چاه‌ها دو چاه الخفجی و الوفرة هستند. تاکنون تمام تلاش‌ها برای باز کردن مجدد این چاه‌ها با شکست روبرو شده است.
علاوه بر اینها فعالان سیاسی و نویسندگان کویتی به اظهارات وزیر نفت عربستان واکنش نشان داده و وی را به زمینه سازی برای فشار و تحت کنترل گرفتن این منطقه بی‌طرف و نفت آن متهم کردند.
انتهای پیام/
