بحران آب ایران ــ ۱۴ / روزهای پرتنش آبی اصفهان ؛ اصفهانی ها برای کاهش ۲۰ درصدی مصرف بسیج شوند

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سد زاینده رود منبع اصلی تأمین آب شرب استان اصفهان است. منابع آبی سد زاینده رود بیشتر از سرشاخه های این رودخانه در کوهرنگ سرچشمه می گیرد. در مدت گذشته از سال آبی جاری  (از ابتدای سال آبی جاری تا نیمه خرداد) 762 میلیمتر بارش در کوهرنگ داشته ایم که این میزان در مدت مشابه سال آبی قبل، بیش از یکهزار و 400 میلیمتر بود. این آمار از کاهش حدود 40 تا 50 درصدی بارش ها در یکی از سرشاخه های اصلی زاینده رود حکایت دارد. در دیگر سرشاخه های این رودخانه مهم مرکزی ایران نیز کاهش بارش ها و به تبع آن کاهش آوردهای رودخانه ای را از 40 تا 80 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل شاهد هستیم.

سد زاینده‌رود با حجم مخزن یک میلیارد و 250 میلیون مترمکعب، در حال حاضر فقط 281 میلیون مترمکعب ذخیره آبی دارد؛ به‌عبارتی حدود 78 درصد از مخزن این سد خالی است. بهمن ماه سال گذشته (حدود 4 ماه پیش) میزان ذخیره سد به حدود 10 درصد (132 میلیون مترمکعب) رسیده بود.

وضعیت ذخایر نامطلوب سد زاینده رود در 8 ماهه اخیر موجب شد تا کشاورزان اصفهانی نتوانند همچون سالهای قبل، از منابع آبی این رودخانه برای کشت و زرع خود استفاده کنند. این موضوع سبب شد تا برای رساندن صدای مددخواهی خود، چند بار شاهد راهپیمایی هایی از سوی کشاورزان اصفهانی به خصوص کشاورزان شرق این استان باشیم.

• تأمین آب 6 میلیون نفر در فلات مرکزی بستگی به حجم ذخیره سد زاینده رود دارد

هاشم امینی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اصفهان در ششمین جلسه تنش آبی اصفهان در فروردین ماه سال جاری اظهار داشت: در حال حاضر 6 میلیون نفر در فلات مرکزی تامین آب شرب آنها بستگی به حجم ذخیره سد زاینده رود دارد.

وی افزود: براساس اعلام نظر کارشناسان خط قرمز حجم ذخیره سد زاینده رود 200 میلیون مترمکعب اعلام شده است در حالیکه با توجه نیاز آبی 6 میلیون نفر برای تأمین آب شرب آنها به نظر می‌رسد باید خط قرمز حجم ذخیره سد زاینده رود را 400 میلیون متر مکعب اعلام کرد.

وی تأمین آب شرب مردم استان اصفهان را در نیمه نخست سال با توجه به حجم بسیار محدود ذخیره سد زاینده رود بسیار دشوار دانست و گفت: برای اینکه مدیریت بحران بی آبی در اصفهان به خوبی انجام پذیرد باید شفاف و بدون پرده به مردم بگوییم که آب نیست و باید مصارف خود را مدیریت کنند تا بتوانیم با همکاری یکدیگر این چالش بزرگ را در فصل تابستان مهار کنیم، این در حالی است که با توجه به کاهش تخصیص 10 درصدی آب شرب اصفهان از حوضه آبریز که احتمال آن می‌رود در ماه‌های آینده به حدود 15 درصد هم افزایش یابد برداشت‌های غیر ضروری دربالا دست همچنان ادامه دارد.

وی ادامه داد: برای اینکه بتوانیم آب شرب مردم را در نیمه اول سال جاری با کمترین چالش تامین کنیم باید بسیاری از دستگاه‌ها و مسئولان در این راستا با شرکت آبفا همکاری نمایند که در این میان می‌توان به همکاری فرمانداران اشاره کرد.

امینی افزود: باید علاوه بر حفر سریع 40 فقره حلقه چاه آب شرب در استان، اقدام به شناسایی سریع دیگر چاه‌هایی کرد که می‌توانند در فصل تابستان منبعی برای تامین آب شرب باشند، همچنین به هیچ عنوان نباید از آب شرب برای آبیاری فضای سبز استفاده کرد که در این راستا همکاری بیش از پیش شهرداری‌ها را در سطح استان می‌طلبد.

• گفت وگوی رودرروی استاندار اصفهان با کشاورزان

فروردین ماه امسال محسن مهرعلیزاده استاندار اصفهان به منطقه شرق اصفهان سفر کرده و با جمعی از کشاورزان این منطقه دیدار داشت. همچنین دیدار و گفت‌وگوی استاندار اصفهان با کشاورزان شهرستان‌های فلاورجان، لنجان و مبارکه در روز پنجشنبه 23 فروردین به منظور بررسی مسائل مربوط به خشکسالی، کمبود منابع آب و اجرای طرح سازگاری با کم آبی انجام شد.

همچنین در اواخر فروردین ماه روابط عمومی استانداری اصفهان اعلام کرد استاندار اصفهان پس از سفر دو هفته گذشته به شرق اصفهان و بررسی مسائل و مشکلات کشاورزان در صدد است که به زودی از سایر شهرستان‌های استان که در اثرخشکسالی دچار تنش آبی هستند بازدید و با کشاورزان گفت‌وگو کند.

• ورود شورای عالی امنیت ملی به مشکل کشاورزان اصفهان

وضعیت نامطلوب کشاورزی استان به خاطر نبود ذخایر آبی مناسب از یک سو و نقش مهم ذخایر آبی سد زاینده رود برای تأمین آب شرب مردم اصفهان از سوی دیگر موجب شد تا در جلسه فروردین ماه شورای عالی امنیت ملی، موضوع آب اصفهان محوز جلسه باشد.

مصوبات جلسه فروردین ماه شورای عالی امنیت ملی در خصوص مسائل آبی استان اصفهان بدین شرح بود:

* شورای تأمین سه استان (اصفهان، یزد، چهارمحال و بختیاری) درخصوص رفع مشکلات جلسات هم اندیشی داشته باشند.

* باغات اصفهان حفظ شود حتی اگر قرار شد با تانکر به باغات آبرسانی شود از خشک شدن حتی یک درخت جلوگیری به عمل آید.

* شیرین سازی و انتقال آب از دریا به عنوان یک پروژه طولانی مدت برای حل مشکل آب استان اصفهان مورد بررسی قرار گیرد.

* موانع اجرای پروژه تونل سوم کوهرنگ برطرف شده و این پروژه هر چه سریعتر فعال شود.

* 40 درصد از مصرف آب صنعت، 10 درصد از مصرف آب شرب و 15 تا 20 درصد از حجم آب انتقالی به یزد کاهش یابد.

* بررسی ظرفیت های باران زایی و بارورسازی ابرها در دستور کار قرار گیرد.

• ‌50 درصد از باغات استان اصفهان در معرض خشکسالی شدید

محسن کریمیان رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان 29 فروردین ماه گفت: در شرایط کنونی بیش از 50 درصد از باغات استان در معرض خشکسالی شدید قرار دارند که با جدیت به دنبال راهکارهایی برای رفع این مشکل هستیم و طرح‌هایی نیز در همین راستا تدوین شده است، از این رو برای انجام آب‌رسانی سیار به باغات به حداقل 150 میلیارد تومان اعتبار نیاز است که امیدواریم این میزان اعتبار تأمین شود.

وی افزود: به دلیل خشکسالی‌های چند سال اخیر حدود 40 درصد از منابع آبی و اراضی کشاورزی استان را از دست دادیم اما با برنامه‌ریزی گسترده و افزایش بهره‌وری شاهد میزان تولیدات بخش کشاورزی استان به بیش از 6.5 میلیون تن بودیم.

وی با بیان اینکه برنامه ریزی‌ها سبب موفقیت بزرگ در میزان تولیدات بخش کشاورزی شده است، افزود: در همین راستا استان اصفهان جایگاه نخست کشور در زمینه افزایش راندمان را به خود اختصاص داده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه سیاست اصلی ما در این شرایط افزایش بهره‌وری در تولید است، تصریح کرد: در شرایط حاضر هیچ‌گونه محدودیتی در زمینه توسعه کشت‌های گلخانه‌ای نداریم از طرفی اولویت اصلی استان حفظ باغات بوده زیرا در این بخش شرایط بحرانی داریم.

به گزارش تسنیم، حفظ باغات اصفهان یکی از 6 محور اصلی مصوبات جلسه شورای عالی امنیت ملی در خصوص مشکلات آبی اصفهان بود.

• چاه‌های فلمن استان اصفهان خشک شدند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، چاه‌های فلمن یکی از منابع آبی استان اصفهان بودند که به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان این چا‌ه‌ها خشک شده‌اند از آن جایی که چا‌ه‌های فلمن مورد استفاده در شبکه تأمین آب شرب هستند در زمین‌هایی که از رسوبات سست منفصل و شن و ماسه و یا قلوه سنگ تشکیل شده‌اند و سطح آب منطقه نزدیک به سطح زمین است به جهت اقتصادی‌ترین روش استحصال آب در حجم زیاد، یک حلقه چاه قائم دستی به قطر 2 تا 5 متر و تا عمق چند متر زیر سطح آب به منظور انباشت آب ورودی حفر می‌کنند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در خصوص چاه‌های فلمن در استان اظهار داشت: پیش از این چاه‌های فلمن 3200 لیتر آب داشتند و این در حالی است که امسان این چاه‌ها خشک شدند.

هاشم امینی با بیان اینکه چاه‌های متفرقه نیز به شدت افت پیدا کرده‌اند، افزود: 106 چاه از 214 چاه متفرقه خشک شده است و تنها حدود 750 لیتر آب از 70 چاهی که حفر خواهد شد، می‌توان دریافت کرد.

وی با بیان اینکه برای این بحران حتی باید بخشی از آب فضای سبز را قطع و به بخش شرب تخصیص داد، تصریح کرد: در حال حاضر 2.9 مترمکعب در ثانیه آب چاه برای جمعیت 4 میلیون و 70 هزار نفری استان اصفهان آب موجود است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان ضمن توصیه به شهروندان جهت صرف‌جویی در مصرف آب بیان کرد: این میزان باقی مانده از ظرفیت سد به این معناست که باید برنامه ریزی‌های جدی برای توزیع و مصرف آب شرب صورت بگیرد.

وی افزود: اگر مصرف آب به همین صورت ادامه پیدا کند تا پایان تیرماه 1397 آب سد زاینده‌رود خشک خواهد شد و دیگر راهی برای تأمین آب مصرفی اصفهان نخواهیم داشت.

• کاهش 15 درصدی ظرفیت نهایی تصفیه آب در بابا شیخعلی

اسماعیل گرجی زاده مدیر تصفیه خانه بابا شیخعلی اصفهان اظهار داشت: مقدار آبی که ظرفیت نهایی را در تصفیه خانه انجام می‌داد حدود 15 درصد کاهش پیدا کرده است.

گرجی زاده با بیان اینکه تعداد چاه‌های استان بالغ بر 214 چاه در سطح استان است، تصریح کرد: در حال حاضر از این تعداد چاه تنها 120 چاه فعال است که آن‌ها هم با کاهش حدود 70 درصدی منابع آبی مواجه شده‌اند.

وی بیان کرد: 10 حلقه چاه فلمن که ظرفیتی نزدیک به 3560 لیتر در هر ثانیه می‌توانستند آبدهی برای استان داشته باشند کاملاً از مدار خارج شدند.

مدیر تصفیه خانه بابا شیخعلی اصفهان گفت: مقدار آبدهی سال پیش 9.5 مترمکعب بر ثانیه بود که در حال حاضر 8.2 مترمکعب بر ثانیه است.

خشکسالی امسال در اصفهان به حدی رسیده که تنها باید به فکر آب آشامیدنی مردم استان اصفهان باشیم تا شاید از این خشکسالی که تا 50 سا اخیر بی سابقه بوده رهایی یابیم.

• نیاز 60 میلیارد ریالی برای آب‌رسانی سیار به روستاهای استان

رضا کبیری مدیر بحران آب و فاضلاب روستایی استان اصفهان با بیان اینکه سال گذشته در اوج بحران آب به 300 روستای استان اصفهان با صرف اعتباری بالغ بر 20 میلیارد ریال به‌صورت سیار آب‌رسانی شد اظهار داشت: در حال حاضر به 270 روستای استان اصفهان با 37 دستگاه تانکر آب رسانی می‌شود که پیش‌بینی می‌شود این تعداد به 600 روستا افزایش پیدا کند که اعتبار 40 میلیارد ریالی برای آب رسانی سیار مورد نیاز است.

وی با بیان اینکه با توجه به بحران آب درخواست تامین اعتبار20 میلیارد ریالی برای خرید 200 دستگاه تانکر سیار برای روستاها شده است، افزود: این موضوع به ستاد مدیریت بحران استان اصفهان اعلام و منتظر تامین اعتبار هستیم.

مدیر بحران آب و فاضلاب روستایی استان اصفهان عدم تخصیص اعتبارات دولتی، شرکتی بودن آبفار، بدهی به پیمانکاران، گستردگی روستاها، شبکه آبرسانی خراب و کمبود مخازن و ذخایر آبی را از عمده مشکلات آبفار روستایی استان اصفهان اعلام کرد و افزود: اگر بخواهیم از این تنش عبور کنیم باید مدیریت داشته باشیم و این نیازمند همکاری همه مردم است.

• کشاورزان تغییر الگوی کشت را عملیاتی کنند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، حجت‌الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی با اشاره به مشکلات کشاورزان شهرستان فلاورجان اظهار داشت: امسال در 70 سال گذشته کمترین آب را پشت سد زاینده‌رود و نیز کمترین بارش را در سال آبی 96 و 97 داشتیم که در برخی مناطق شاید نسبت به میانگین سال گذشته از نصف هم کمتر بوده است.

وی با بیان اینکه نسبت به میانگین بلندمدت حدود 80 درصد کاهش بارندگی داشتیم، افزود: وقتی با کاهش بارندگی روبه‌رو هستیم باید به کشت‌هایی که آب کمتری مصرف می‌کند روی آوریم.

نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در حال حاضر در شهرستان فلاورجان با بررسی‌هایی که اداره جهاد کشاورزی شهرستان و استان داشته کشت‌هایی مانند زعفران و درخت‌های پسته و کشت‌هایی که از نظر آب‌بری یک چهارم برنج آب مصرف می‌کنند جایگزین این محصول شدند.

وی ادامه داد: باید به این نکته توجه کرد که اکنون کشت پیاز، سیب زمینی و کلم کشت آب‌بر هستند اما مشکل این است که همیشه باید آب پای کشت برنج باشد و تصور همه بر این است که این کشت آب زیادی مصرف می‌کند اما کشت پیاز که به همان میزان آب نیاز دارد اما چون 2 روز یکبار به آب نیاز دارد هچ‌کس اعتراضی به آب‌بر بودن این محصول ندارد.

موسوی لارگانی ادامه داد: در برخی از استان‌هایی که اجازه نمی‌دهند حتی آب آشامیدنی برای دیگر استان‌ها استفاده شود در حال کشت هندوانه هستند، در این راستا باید گفت برای یک کیلوگرم هندوانه که در کشور ما 500 تومان خرید و فروش می‌شود 200 لیتر آب مصرف می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: درخواست ما از کشاورزان این است که به تغییر الگوی کشت و نیز سیستم آبیاری و نیز تغییر نهرهای سنتی به بتنی روی آورند که بودجه این کار در مجلس تصویب شده و نیاز به ارائه طرح‌ در جهاد کشاورزی استان دارد چرا که با این کار پرت آب بسیار کاهش پیدا می‌کند.

• وزارت نیرو در تلاش برای صفر نشدن حجم ذخیره آب سد زاینده‌رود است

ستار محمودی قائم مقام وزیر نیرو بحران کم‌آبی و تأمین آب را تنها مختص وزارت نیرو ندانست و گفت: همه دستگاه‌ها باید برای تأمین آب و برق تلاش کنند و وزارت نیرو نیز در تلاش برای صفر نشدن حجم ذخیره آب سد زاینده‌رود است.

وی افزود: باید تدبیری لحاظ شود که تا پایان شهریورماه حجم ذخیره سد زاینده‌رود به صفر نزدیک نشود زیرا اگر این امر صورت پذیرد نه‌تنها تعادل پایدار سد به هم می‌‎ریزد بلکه تعادل در میزان آب‌های سطحی و زیرزمینی منطقه هم از بین می‌رود، بنابراین با تخصص و تعهدی که در مدیران و کارشناسان اصفهانی دیده می‌شود انتظار می‌رود ذخیره آب موجود در سد زاینده‌رود را به‌خوبی مدیریت کنند که صفر نشود.

قائم‌مقام وزیر نیرو با بیان اینکه تمام بهره‌برداران از سد زاینده‌رود محق هستند، گفت: کشاورزان حق‌دارند، صنعت گران بخشی از اشتغال را به عهده‌دارند، بخش خدمات سبب رونق کسب‌وکار و آبادانی است اما با این وجود اولویت با تأمین آب شرب است، باید آب منطقه‌ای در استان اصفهان به‌عنوان دشت‌بان آب بر مبنای قانون آب را میان بهره‌برداران تخصیص دهد اما در همه جای کشور اولویت با تأمین آب شرب است.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر چند شهر کشور با بحران کم‌آبی روبرو هستند، بیان کرد: اصفهانی‌ها بدانند تنها مردم کشور نیستند که با بحران کم‌آبی روبرو هستند هم‌اکنون مردمان استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان با بحران شدید کم‌آبی روبرو هستند اما تاریخ بیانگر حماسه سازی اصفهانی‌ها در برهه‌های مختلف بوده است، اصفهانی‌ها با برخورداری از ذوق، هنر، ادبیات، رشادت و ریزبینی توانستند چالش‌های متعددی را در کشور پشت سر بگذارند و در حال حاضر هم از اصفهانی‌ها می‌خواهیم با برخورداری از این ویژگی‌ها این بحران را مهار کنند.

• احتمال بروز بحران بی آبی در حوضه زاینده رود

مهرزاد احسانی مدیرکل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه آبریز فلات مرکزی گفت: در سال آبی جاری کاهش بارندگی‌ها در آبریز زاینده‌رود در 70 سال گذشته بی‌سابقه بوده است چراکه در سال 1327 که هنوز تونل اول و دوم کوهرنگ احداث نشده بود حجم ذخیره سد زاینده‌رود 660 میلیون مترمکعب بوده که در آن سال نیاز آب شرب حدود 25 تا 30 میلیون مترمکعب بوده اما هم‌اکنون حدود 400 میلیون مترمکعب برای تأمین آب شرب حدود 5 میلیون نفر از شهروندان اصفهان و یزد نیاز است. درحالی‌که در خوش‌بینانه‌ترین حالت امسال حجم ذخیره سد زاینده‌رود به 420 میلیون مترمکعب می‌رسد.

احسانی افزود: امید می‌رود با وقوع بارندگی‌ها در روزهای پایانی سال آبی جاری آورد سد زاینده‌رود افزایش یابد تا در پایان شهریور به مشکل بحران بی‌آبی در حوضه زاینده‌رود مواجه نشویم.

• کاهش 20 درصدی مصرف در تمامی بخش ها راهکار عبور از تنش آبی اصفهان است

محمد حاج‌رسولی‌ها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه ذخیره سد زاینده‌رود به مرحله بحرانی رسیده است و چاره ای جز صرفه‌جویی آب نداریم، گفت: ذخیره سد زاینده‌رود با پیش‌بینی این که تا پایان تابستان به حدود 500 میلیون متر مکعب خواهد رسید، به مرحله بحرانی رسیده است و چاره‌ای جز صرفه‌جویی آب نداریم.

وی افزود: طرح مدیریت کاهش 20 درصدی آب در تمامی حوزه‌های خانگی، کشاورزی و صنعتی تنها راهکار عبور از تنش آبی در استان اصفهان است.

مشاور وزیر نیرو با تاکید بر اینکه در سال جاری سخت‌ترین شرایط آبی دهه‌های اخیر این منطقه را تجربه می‌کنیم، گفت: براساس آمار موجود سخت‌ترین و نادرترین شرایط افت ورودی آب به سد زاینده رود در سال جاری اتفاق افتاده است.

وی افزود: براساس ارزیابی صورت گرفته، آورد امسال سد زاینده رود به 500 میلیون مترمکعب هم نخواهد رسید بالتبع جدای از محدویت‌های بخش کشاورزی، ناچار هستیم محدویت‌های برای بخش شرب نیز اعمال کنیم.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران تصریح کرد: این محدویت برای بخش شرب شامل طرح آبرسانی اصفهان بزرگ هم می‌شود که تقریبا چهار تا پنج میلیون نفر را تحت پوشش قرار داده است. در برنامه پیش‌بینی شده تا امسال 20 درصد نسبت به سال گذشته کاهش تحویل آب شرب داشته باشیم.

حاج رسولی‌ها با تاکید بر اینکه کاهش یاد شده بایستی در تمامی شهرستان‌ها به صورت یکسان توزیع شود، ادامه داد: آب و فاضلاب اصفهان نیز سیستم هوشمندی را طراحی کرده است تا بتواند این کاهش آورد را به صورت یکسان در شبکه توزیع کند.

وی خاطرنشان کرد: بر اثر بارش‌های نسبتا مناسب اردیبهشت‌ماه شرایط اندکی بهبود یافته است در غیر این صورت امروز با وضعیتی بسیار دشوارتری برای تامین منابع آبی استان مواجه بودیم که با این روند امیدواریم بتوانیم کاهش تحویل 20 درصدی آب شرب به اصفهان را قدری کمتر کرده و در جلسه بعدی شورای حوضه آبریز زاینده‌رود مقداری شرایط کمبود را تعدیل کنیم.

شرایط ویژه کم‌آبی و خشکسالی امسال که در نیم قرن اخیر بی‌سابقه بوده و همچنین رویه مصرف آب در کشور که با هیچ منطقی نمی‌توان مصرف بی‌رویه و غیربهینه آب در بخش‌های شرب، کشاورزی، صنعت و آبیاری شهری را توجیه کرد، خبرگزاری تسنیم را بر آن داشت تا با بررسی جزئیات بحران آبی کشور نسبت به ترسیم دقیق شرایط موجود و آینده اقدام کند و با پژوهش در این زمینه و بهره‌گیری از نظرات مدیران مسئول و کارشناسان خبره، در قالب پرونده "بحران آب ایران" راهکارهایی عملی برای اصلاح امور به‌منظور رفع تنش‌ها و رسیدن به شرایطی که مدیریت بهینه تأمین و مصرف آب را در کشور شاهد باشیم، ارائه کند.

گزارش‌های پیشین را در ایــــــــنــــــــجــــــا بخوانید

انتهای پیام/