تأثیر جلسات نیمه رمضان بر فروغ شعر فارسی در شبه‌قاره از زبان یک شاعر پاکستانی

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، نیمه ماه مبارک رمضان برای بسیاری از شاعران یادآور لحظات خوشی است که بسیاری آن را چشیده اند و بسیاری دیگر در آرزوی درک آن هستند. حضور رهبر معظم انقلاب میان شاعران و اهل قلم، مربوط و محدود به سال های اخیر نیست، ایشان به روایت خود شاعرانی چون اخوان ثالث و امیری فیروزکوهی، پای ثابت برخی از انجمن‌ها در مشهد و بعد در تهران بودند.

دیدار شاعران با ایشان در دوره ریاست جمهوری و در زمان رهبری نیز ادامه داشت و مشغله ها مانع برگزاری این نوع جلسات نشده است. استمرار این نوع جلسات پیام های دیگری غیر از ادب دوستی رهبر معظم انقلاب دارد و آن اهتمام ویژه ایشان به شعر به عنوان یک میراث ملی و استفاده از تمامی ظرفیت های ادبی کشور در مقوله شعر انقلاب و متعهد است. در دوره رهبری ایشان طبق سنتی چندساله شاعران در نیمه ماه مبارک گرد هم آمده و برخی از آنها تازه ترین سروده های خود را در محضر رهبر انقلاب قرائت کرده و در نهایت، سخنان رهبر معظم انقلاب درباره شعر و جریان های ادبی در کشور حسن ختام مجلس است.

حضور شاعران فارسی‌زبان از کشورهای مختلف در سال‌های اخیر از جمله ویژگی‌های خاص این جلسات است که شیرینی خاصی به آن بخشیده است. هرساله شاعرانی از کشورهای مختلف مانند پاکستان،‌ افغانستان، هندوستان، ترکیه و ... در این جمع حضور دارند و سروده‌های خود را قرائت می‌کنند. بسیاری بر این باورند که حضور این دسته از شاعران به روشن ماندن چراغ زبان و شعر فارسی در کشورهای همسایه به ویژه در منطقه شبه‌قاره کمک بسزایی کرده است. احمد شهریار، شاعر پاکستانی، از جمله شاعرانی است که در سال‌های اخیر چندبار در این جلسات حضور داشته و در جلسه‌ای نیز یکی از سروده‌های خود را قرائت کرده است. تسنیم با او که امسال نیز میهمان ضیافت شعر در محضر رهبر معظم انقلاب بود، به گفت‌وگو پرداخت. او می‌گوید برگزاری این جلسات و استمرار آن سبب شده تا چهره‌های جوان و مستعدی به جریان شعر و انجمن‌های ادبی و محافل فرهنگی کشور معرفی شوند.

شهریار در بخش دیگر صحبت‌هایش به تأثیر این جلسات در رونق شعر فارسی در کشورش اشاره کرد و گفت: پس از شعرخوانی من، چند تن از شاعران به این امید که روزی در محضر رهبر انقلاب شعر خود را ارائه دهند، به شعر فارسی روی آوردند، در حالی که پیش از این به اردو شعر می‌گفتند. مشروح گفت‌وگوی تسنیم با این شاعر پاکستانی به این شرح است:

*تسنیم: آقای شهریار جلسات دیدار شاعران با رهبر معظم انقلاب هرساله برگزار می‌شود و خوشبختانه به یک سنت ادبی تبدیل شده است. این جلسات برای شما به عنوان یک شاعر و علاقه‌مند به حوزه زبان و شعر فارسی چه تأثیر و بهره‌ای داشته است؟

من در زمانی که پاکستان بود، حدود 10 سال پیش، برنامه شعرخوانی در محضر رهبر معظم انقلاب را دنبال می‌کردم. هر شاعری دوست دارد که شعرش را بتواند در محضر ایشان ارائه دهد و این یکی از سعادت‌های خاص آن شاعر است. از سوی دیگر، کسانی که شعرشان را در این جلسه می‌خوانند، این فرصت برایشان فراهم می‌شود که شعرشان را مخاطبان بیشتری بشنوند و مورد توجه قرار گیرد. تجربه نشان داده که این دسته از شاعران بعدها در محافل شعر هم شناخته می‌شوند و مورد توجه قرار می‌گیرند. من که در سه سال پیش توفیق داشتم که در این جلسه شعری ارائه دهم، هم تأثیر معنوی و هم تأثیری را که در معرفی شعرم داشت، حس کردم.

هنوز ایران را به شعر می‌شناسند

من همیشه به دوستان می‌گویم که یکی از شگفتی‌های ایران، علاقه رهبر انقلاب به شعر است و اینکه خود ایشان شاعر است. این حرف بزرگی است. وقتی از ایران در پاکستان نام می‌برند، همه ایران را با حافظ و سعدی و مولانا و به طور کلی با شعر می‌شناسند. من خوشحالم که این روایت هنوز هم ادامه دارد و نمونه بارز آن، شخصیت مقام معظم رهبری است که هم خودشان شاعر هستند، هم شعر دوست هستند و به شعر علاقه‌مند هستند. صحبت‌های ایشان درباره شعر که در پایان جلسات دیدار شاعران در نیمه ماه مبارک رمضان مطرح می‌شود، برای حوزه شعر فارسی بسیار راه‌گشا بوده و هست. یک رهبری که با شعر انس دارد، می‌تواند نظرات راهگشا ارائه دهد. هربار که ایشان درباره شعر صحبت کردند، من به عنوان یک شاعر مطالب جدیدی از نظر محتوایی و تکنیکی و فنی آموختم. صد البته دیگر شاعران نیز از این نکات بهره برده و ان‌شاء‌الله خواهند برد.

ظهور شاعران تازه‌نفس

*تسنیم: فکر می‌کنید که این جلسات چه تأثیری بر جریان شعر فارسی گذاشته است؟

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شعر رشد چشمگیری داشته است؛ به ویژه در زمینه شعر کلاسیک. تداوم این جلسات که از دوران ریاست جمهوری حضرت آقا اغاز شده و تاکنون ادامه دارد، نشانگر نگاه خاص رهبر انقلاب به مقوله شعر است. سنت ادب مبارکی است که اگر ادامه پیدا کند_ که ان‌شاء‌الله ادامه پیدا می‌کند_ ما شاهد ظهور شاعران بهتر در آینده خواهیم بود.

هم‌اکنون نیز انقلاب اسلامی و این جلسات شاعران خوبی را به جامعه معرفی کرده و پرورش داده است. این شاعران می‌توانند با شاعران جهانی تنه بزنند. اگر این‌ کارها ترجمه و به دیگر کشورها معرفی شود، بیشتر می‌تواند ببالد.

*تسنیم: یکی از دغدغه‌های فعالان فرهنگی در سال‌های اخیر، حفظ جریان زبان و شعر فارسی در کشورهایی مانند پاکستان و هندوستان است که پیش از این از مراکز اصلی زبان فارسی بود که رونق داشت و جریان‌ساز شد. از سوی دیگر، شاهد حضور بیشتر این شاعران در جلسات سال‌ها اخیر در نیمه ماه مبارک هستیم؛ شاعرانی که فارسی‌ زبان مادری آنها نیست اما با قدرت و توانایی به این زبان شعر می‌گویند. حرکت جلسات نیمه ماه مبارک به این سمت چه تأثیری در میان این شاعران گذاشته است و چقدر می‌توان به نقش آن در رونق بخشیدن به جریان شعر فارسی در این کشورها امید داشت؟

حتماً تأثیر زیادی دارد. حضور دوستان من که از کشورهای مختلف به این جلسات آمده و شعرهایشان را ارائه دادند، بازتاب گسترده‌ای در کشور خودشان داشته است. حتی در روزنامه‌ها و شبکه‌های تلوزیونی نیز در این کشورها به این موضوع پرداخته‌اند. بازتاب این جلسات در رسانه‌های کشورهای منطقه سبب شده تا دیگر شاعران نیز ترغیب شوند که به سمت شعر فارسی بیایند.

تأثیر جلسات نیمه رمضان بر فروغ شعر فارسی در شبه‌قاره

بعد از اینکه شعری را حدود دو سال پیش در محضر رهبر انقلاب ارائه دادم، بسیاری از دوستان هندوستانی و پاکستانی به سمت شعر فارسی روی آوردند، در حالی که پیش از آن شعر اردو می‌گفتند. در همان سال حدود هفت‌هشت نفر به سمت شعر فارسی روی آوردند که برخی دارند کارشان را ادامه می‌دهند و برخی دیگر نیز در همان حد یکی دو شعر توقف کردند. این از تأثیرات این جلسات و حضور شاعران فارسی‌زبان در کشورهای منطقه است. وقتی این خبر منتشر می‌شود که شاعری از پاکستان در جلسه نیمه ماه مبارک در محضر رهبر جمهوری اسلامی شعری خوانده است، به دیگر شاعران نیز این امید تزریق می‌شود که شاید آنها نیز روزی به خدمت ایشان برسند. خیلی از دوستان من در هند و پاکستان این آرزو را دارند که شعر قوی و خوبی بگویند تا برای این جلسه دعوت شوند.

شاعران انقلاب در معرفی به جهان مظلوم واقع شدند

*تسنیم: در صحبت‌هایتان به ظرفیت شعر انقلاب برای جهانی شدن اشاره کردید. این جریان چقدر در کشورهای منطقه شناخته شده است؟

جریان شعر انقلاب ظرفیت کشف‌نشده‌ای است که باید به مدد ترجمه به مخاطبان دیگر زبان‌ها معرفی شود که متاسفانه در سال‌های گذشته کمتر به این سمت حرکت کرده است. به عنوان نمونه، قیصر امین‌پور یکی از بزرگترین شاعران شعر انقلاب است که شعرش از هر جهت که شما بررسی کنید، این ظرفیت را دارد که با شعر جهان امروز تنه بزند. شاعران بعد از قیصر، مانند فاضل نظری که در میان پاکستانی‌ها و هندی‌ها و در جمع کسانی که به اردو آشنا هستند، خیلی معروف هستند. همین‌طور شاعران دیگر. اما به خاطر توجه کمتری که به ترجمه این اثار شده، به صورت شایسته‌ای به مجامع ادبی جهان معرفی نشده‌اند.

*تسنیم: خاطره خاصی هم از حضور در جلسات نیمه رمضان دارید که بخواهید تعریف کنید؟

من شاعر اردو هستم و کتاب مجموعه شعرهایم به زبان اردو بود. در سال نخست که به این دیدار دعوت شدم، کتابم را به حضرت‌ آقا تقدیم کردم. ایشان کتاب را باز کردند و من گفتم که این کتاب مجموعه شعرهای من به زبان اردوست. من به ایشان عرض کردم که همین که دستان مبارک شما به این کتاب بخورد، برای من کافی است. در آنجا اقای مومنی شریف من را معرفی کرد و گفت که احمد شهریار شاعر پاکستانی است که به زبان فارسی هم شعر می‌گوید. ایشان گفتند که شعر فارسی را به من برسانید.

بنده شعری داشتم که در آن سال توفیق نشد آن را بخوانم، این را به مقام معظم رهبری تقدیم کردم که چند بیت آن به این گونه است:

من نیستم آنجا که عدم عین حضور است
انفاس من گمشده صد مرحله دور است

آن دل که جگرخون نتوان شد دل خاک است
آن لب که سخن‌ساز نگردد لب گور است...

انتهای پیام/