معدنی که پیدا نشد/ مردم دنیا تا ۴۰۰سال قبل نمی‌دانستند از گل می‌توان گلاب گرفت

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سید محمد بهشتی در نشست تخصصی «حقوق مالکیت فکری در میراث فرهنگی» اظهار داشت: طبق تجربه ام در 40سال گذشته یعنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی احساس کردم که در عرصه های فرهنگی قانون داریم که از مالکیت فکری دفاع کنیم و خودمان امتناع می کنیم از اینکه مالکیت فکری خصوصا در عرصه های بین المللی به رسمیت شناخته شود.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: ما هنوز وارد منظومه جهانی قائل به مالکیت فکری در سطح بین المللی نیستیم.

بهشتی گفت: با گفتگوهایی که در این حوزه انجام دادم دریافتم زمانیکه حقوق مالکیت فکری را به رسمیت نمی شناسیم بیشتر سود می بریم و اگر آن را به رسمیت بشناسیم هزینه هایمان را اضافه کرده ایم و اینها حاصل این فکر است که بیشتر مصرف کننده محصولاتی هستیم که کپی رایت بر آنها حاکم است.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: بیشتر مصرف کننده هستیم، نه تولید کننده و اگر قائل به این حقوق نباشیم راحت و ارزان مصرف می کنیم.

بهشتی گفت: شواهد و مثالهای زیادی در این باره وجود دارد ؛ چقدر کتابها را بدون آنکه حقوقی برایش بپردازیم ترجمه می کنیم، عرضه می کنیم و ... که اگر بخواهیم هزینه های حقوقی آن را بپردازیم قیمت کتاب خیلی بالاتر می رود.

وی با اشاره به اینکه در حوزه های دیگر نیز همینگونه است، اظهار داشت: ما خیلی راحت محصولات دیگران را استفاده و بهتر از نمونه خارجی اش کپی می کنیم و گمان می کنیم که به این ترتیب هزینه ها کمتر و سودمان بیشتر است.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با طرح این پرسش که تا چه زمانی می تواند اینگونه باشد و روال مصرف کنندگی بر ما حاکم باشد، ادامه داد: اساس این که ما الان مصرف کننده هستیم چیست؟ یعنی ما ذاتا قادر به تولید نیستیم و تنها می توانیم مصرف بکنیم یعنی این باور را داریم؟

بهشتی در پاسخ گفت: البته در بعضی جاها این باور وجود دارد یعنی فرض بر این است که ما اساسا نمی توانیم در تولیدات فکری موفقیت هایی داشته باشیم.

ارتزاق از تولید ارزش

بهشتی افزود: تا قبل از سال 1335که به نظرم دوران بسیار کلیدی در سرنوشت معاصر ایران است  کشوری هستیم که از تولید ارزش ارتزاق می کنیم یعنی چیزی را که وجود ندارد ایجاد می کنیم و به آن ارزش می دهیم.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مثال روشن این مسئله را در عرصه محصولات هنری دانست و افزود: زمانی که هنرمندی یک محصول هنری را تولید می کند که قبلش وجود نداشته آن اثر دارای ارزش هنری و اقتصادی می شود. 

وی در ادامه تولید گلاب قمصر را مثال زد و افزود: در زمان صفویه که خیلی هم دور نیست، دنیا نمی دانست که چگونه می شود از گل گلاب تهیه کرد ولی ایرانیان این کار را انجام می دادند.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با بیان اینکه روزگاری کسی به جز ایرانیان نمی دانست که مخمل را چگونه می بافند زیرا که بافت مخمل بصورت سه بعدی است و ایرانیان با بافت آن تولید ارزش می کردند، تصریح کرد: در زمانهای گذشته  ایرانیان زعفران، فرش، معماری، کاشی زرین فام و ... تولید میکردند که با نگاهی به آنها در مییابیم که همه تولید ارزش بوده است.

بهشتی گفت: آب فراوان نداشتیم که تولید انبوه محصولات کشاورزی کنیم، مراتع گسترده نداشتیم که تولید انبوه محصولات دامی بکنیم بلکه از هر چیز کمی داشتیم و آنچه تولید می کردیم سعی داشتیم همراه با تولید ارزش باشد.

تولیدات یگانه ایران 

وی با اشاره به تولید انار ساوه، زعفران قائنات و ... که در دنیا یگانه است، گفت: کجای ایران یک چیزی ندارد که در جهان یگانه نباشد، با نگاهی متوجه می شویم که تمامی تولید ارزش است.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه تولید فولاد جوهری در اصفهان  و مفرغ در ایران را نمونه های دیگری بر تولید ارزش در ایران اعلام کرد و گفت: مفرغ در ایران خیلی جلوتر از دنیا تولید می شد به نحوی که هنوز کسی معدن قلعی که از آن برای تولید مفرغ استفاده می‌کردند نیافته است.

بهشتی تصریح کرد: زمانی از تولید ارزش ارتزاق می کردیم و این را درک می کردیم که دارایی ما ظرفیتی است که به ما اجازه می دهد تولید ارزش کنیم.

وی در ادامه با اشاره به حمله مغول ها در سال 621 قمری به شهر کاشان و صدمات زیادی که به این شهر وارد کردند، گفت: دو سال بعد از حمله مغول‌ها به کاشان یعنی در سال 623کاشانی‌ها محراب زرین فامی را ساختند که اکنون در موزه برلین نگهداری می‌شود.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینکه توانایی تولید ارزش باعث شد که کاشانی ها بتوانند در طول مدت کوتاهی این اثر ماندگار را از خود به جای گذارند تصریح کرد: امروز از این امر به عنوان صنایع خلاق و دانش محور و در ادبیات ایرانی  به کیمیا گری یاد می کنیم.

اهمیت حقوق مالکیت معنوی و هنر کیمیاگری

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تأکید کرد: کشوری که هنرش کیمیا گری بوده اهمیت حقوق مالکیت معنوی را خوب می فهمد.

وی افزود: از سال 1335 به بعد، زمانی که درآمد نفتی کشور قابل توجه شد و نفت در چرخه اقتصادی نقش موثری یافت رفته رفته به موازات این افزایش، تولید ارزش به کار احمقانه ای تبدیل شد زیرا که وقتی می شد نفت فروخت و پول درآورد چرا تولید ارزش ؟ به نحوی که برخی دلسوزانه می‌گویند بیچاره عشایر، روستاییان، کارگران کارگاههای تولیدی و... چرا باید این همه سختی بکشند و اینگونه شروع به تعطیل کردن خلاقیت و این جریان می کنند و به جایی می رسیم که دیگر باور نمی کنیم که دارایی ما توانایی تولید ارزش بوده و فکر می کنیم که تنها باید قرار دادهایی با کمپانیهای ماشین سازی ببندیم و خودروهای بی کیفیت تولید کنیم یا محصولات بی کیفیت و با کمیت کشاورزی تولید کنیم.

بهشتی گفت: در چنین وضعیتی موضوع مالکیت معنوی مطرح می شود و طبیعی است که خیلی هم جدی گرفته نشود مگر به ما می آید که نسبت به امور غیر مادی و نا ملموس مالکیت داشته باشیم که حالا از حقوق مالکیت آن سخن بگوییم یا اصلا مگر ما ظرفیت تولید کننده بودن را  داریم ،ما تنها مصرف کننده بوده ایم.

اتفاق مبارکی در حال شکل گیری است 

بهشتی با بیان اینکه به موازات این بحث اتفاق مبارکی در حال شکل گیری است، گفت: امروزه ما با پدیده تکنولوژی روبرو هستیم که با قبلی ها متفاوت بود آن هم حوزه آی .تی است.

وی با اشاره به اینکه در حوزه آی . تی یک جوان 18ساله با یک کامپیوتر معمولی می تواند به جهان وصل شود و بدون محدودیت خیلی کارها بکند افزود: این را  با صنعت فولاد ، پتروشیمی ، خودروسازی و ... مقایسه کنید که همگی در حوزه سرمایه ، نیروی انسانی آموزش دیده ، امکانات ، تجهیزات و...  مقدمات پیچیده ای می خواهند.

بهشتی با مقایسه امروز با 20 سال گذشته و رشد قابل توجه جوانان گفت: علی رغم این تلقی که اساسا نمی توانیم تولید کننده باشیم موج بزرگی در حال شکل گیری است و مشاهده می کنیم که اگر این ظرفیت را در اختیار جوانان قرار دهیم چه حرکت سریعی به راه خواهد افتاد.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگی با اشاره به این نکته که این جوانان از جایی آسیب می بینند که ما نمی توانیم از حقوقشان دفاع کنیم و با این نظام حقوقی در واقع داریم به اینها می گوییم که تولید کننده نباشید تصریح کرد: زیرا که هیچ قانونی نیست که از محصول شما دفاع کند و این افراد مجبورند تولیدات خود را در غالب شرکت های خارجی به ثبت برسانند.

 وی گفت: در این صورت است که  شهروند ایرانی برای اینکه کپی رایت محصولش را حفظ کند مجبور می شود در کشورهای خارجی آن  را ثبت کند  و این یعنی نظام حقوقی ما دارد  فریاد می زند که ما از تولید کننده ای که قرار است تولید ارزش کند هیچ حمایتی نمی کنیم.

بهشتی تصریح کرد: این به آن معنی است که رجوع جامعه ما به صفات کیمیاگری که از قبل داشته مورد حمایت نظام قانونی ما نیست در حالیکه نفت هم همانطور که روزی به اقتصاد ما وارد شد به زودی از دور خارج شده و در 20 سا ل آینده نمی توان به در آمدهای  نفتی تکیه کنیم در حالیکه قصد داریم حالا حالاها در این سرزمین زندگی کنیم و این امکان پذیر نیست.

وی راه حل این مسئله را رجوع به تولید کنندگی و تولید ارزش اعلام کرد و گفت:  گفتن اینها الان شاید هپروتیات به نظر برسد ولی 10-20سال دیگر در می‌یابیم که اینها واقعیت هستند ولی از آنجا که ما دچار نوعی حجاب در دوره جدید  و سوء تفاهم نسبت به خودمان شده ایم درک آن برایمان دشوار است.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: موضوع حقوق مالکیت معنوی ، دفاع حقوقی ، ایجاد سپرهای حفاظتی از آنچه که می تواند در کشور تولید ارزش باشد و نسل های جدید به واسطه آن وارد میدان شوند اهمیت فوق العاده ای دارد و اهمیت آن مانند اهمیت نفت و آب در شرایط فعلی است.  

بهشتی تصریح کرد: فکر نکنیم  حقوق مالکیت معنوی در حاشیه مباحث حقوقی است بلکه اهمیت زیادی دارد و موجودیت سرزمین و جامعه ما در گرو این است که وارد مسیر تولید چنین دارایی بشویم و از آن حفاظت کنیم.

انتهای پیام/