سه سکانس از خواستههای معلمی
سالهاست میان تلاشهایشان برای آموزش فرزندان این سرزمین در کلاسهای درسی که هر سال جمعیتشان بیشتر از قبل میشود، خواستهها و مشکلات خود را فریاد میزنند، مشکلاتی که از جنس تبعیض، معیشت و عدالت آموزشی است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سالهاست با عشق در تلاشند، گاه در کلاسهایی با 40 دانشآموز، گاه در مسیرهای دشوار برای رسیدن به مدرسه اما با وجود تمام خستگیها همچنان عشق به دانشآموزان است که آنها را امیدوار نگه میدارد.
معلمان مناطق محروم نیز برای رسیدن به مدرسه، جادههای صعبالعبور را در گرما و سرما طی میکنند و در کلاسهای چندپایه با حداقل امکانات مشغول آموزش کودکان این سرزمین هستند تا مبادا دانشآموزی بهدلیل نبود معلم از تحصیل جا بماند و شاید بتوان آنها را بیادعاترین افرادی دانست که در سختترین شرایط با عشق مشغول به کار هستند.
در چنین شرایطی معلمان سالهاست که درخواستهای خود را فریاد میزنند در جمعهای خودشان، در تجمعاتشان مقابل مجلس یا سازمان برنامه و بودجه و در رسانهها؛ خواستهایی که در رأس آنها بهبود وضعیت معیشتی قرار دارد اما نهادهای مسئول تاکنون صدایشان را نشنیدهاند.
در این گزارش به بررسی خواستها و مشکلات معلمان پرداختهایم که سه معلم از استانهای مختلف کشور به بیان مهمترین مشکلات و خواستهای این قشر پرداختهاند.
* معلمان سالهاست که وعده میشنوند
شهرام جمالی معلم یکی از هنرستانها در شهر تهران میگوید: سالهاست که معلمان در حال شنیدن وعدههایی هستند که هیچ گاه محقق نشده است، اگر بخواهیم از مطالبات معلمان بگوییم، لیست بلندبالایی است اما در رأس آن مسائل معیشتی قرار دارد. هماکنون معلمان خرید خدمات آموزشی و معلمان رسمی بخش عمدهای از مطالبات خود را دریافت نکردهاند و تا زمانی که معلم برای دریافت حق خود با مشکل مواجه باشد طبیعی است که نمیتواند با کیفیت کار کند و چه بخواهیم و چه نخواهیم معلمی که درگیر مشکلات معیشتی است نمیتواند در کلاس درس بهخوبی فعالیت کند و بخش بزرگی از ذهنش درگیر مشکلات است.
* انتظار کیفیت از معلمی که درگیر مسائل مالی است، محقق نمیشود
وی میافزاید: اغلب معلمان دوشغله هستند و در بحث افزایش حقوق آنها مشاهده میکنیم که مجلس وعده افزایش تا 18 درصد را میدهد و بعد دولت میگوید افزایش از 6 تا 12 درصد است و این اختلاف نظرها باعث سردرگمی و ناامیدی معلمان میشود که در مقایسه با سایر کارمندان دولت میانگین حقوق کمتری دارند و تا زمانی که این مشکل حل نشود معلم چگونه میتواند با کیفیت کار کند؟
این معلم ادامه میدهد: مدارس فرسوده و کلاسهای پرتراکم نیز یکی دیگر از مشکلات است اما تا زمانی که مشکل معیشت وجود دارد دغدغه اصلی مدیر و معلم مدرسه مدارس فرسوده نیست و دغدغه اصلی مسئولان آموزشوپرورش نیز تأمین حقوق معلمان است اینکه چگونه و از کجا بودجه برای پرداخت مطالبات معلمان تأمین کنند و دائم میگویند اگر مشکل خزانه حل شود، مطالبات معلمان پرداخت خواهد شد اما چرا فقط برای آموزشوپرورش مشکل وجود دارد؟
جمالی میگوید: تمام این مسائل مربوط به این است که آموزشوپرورش در سیاستگذاریهای کلان دولت جزو اولویتها نیست و هنگام تخصیص بودجه آنقدر بودجه نمیدهند که تمام نیازها برطرف شود و فقط بهاندازه پرداخت حقوق معلمان بودجه میدهند بنابراین مطالبات هر سال به سال بعد موکول میشود و هیچوقت این مشکل حل نمیشود تا یک بار برای همیشه چیزی بهنام معوقات نداشته باشیم.
وی مطرح میکند: با مشکلاتی که وجود دارد و حجم بالای بازنشستگان آموزشوپرورش که در سالهای آینده به 300 هزار نفر میرسد مشخص نیست چه بلایی سر این وزارتخانه خواهد آمد همچنین مشکل کمبود نیرو نیز وجود خواهد داشت؛ از طرف دیگر برای افزایش حقوق معلمان نباید آنها را از قانون مدیریت خدمات کشوری جدا کرد بلکه دستگاههایی که خود را جدا کردهاند باید به این نظام بپیوندند تا جلوی پرداختهای غیرمتعارف آنها گرفته شود و امتیازاتی که آنها میگیرند باعث شده است تا تبعیض ایجاد شود و یکی از مسائل مورد اعتراض معلمان نیز همین تبعیضها است.
* شلوغی کلاسهای درس و خشونت پنهان در مدارس
جمالی در ادامه با اشاره به تراکم و شلوغی کلاسهای درس بیان میکند: شلوغی کلاسهای درس در ذات خود خشونت ایجاد میکند و معلم باید مطلب را به تعداد زیادی از دانشآموزان منتقل کند وگاه برخی مسائل واکنش او را بههمراه خواهد داشت. خشونت علیه معلم و دانشآموز با زیاد شدن مشکلات بیشتر شده است و آموزش و پرورش دراینباره میتواند نقش مهمی ایفا کند اما به این مسائل نمیپردازد و شاهد هستیم که مشاور را از دوره متوسطه دوم حذف و به دوره متوسطه اول برای هدایت تحصیلی منتقل کردهاند در حالی که بیشترین آسیبها را در دوره متوسطه دوم داریم و حتی علاوه بر حضور مشاور به حضور مددکار اجتماعی نیاز است.
این معلم تصریح میکند: با آموزشوپرورش نوین فاصله بسیاری داریم در این نظام معلم بهعنوان یاددهنده مطرح نیست و تسهیلگر آموزشی است. برای تغییر روشهای سنتی تدریس نیاز است معلمان آموزشهای لازم را دریافت کنند و دورههای آموزشی برای آنها در مدارس برگزار شود اما دورههای ضمن خدمت معلمان بسیار محدود و بیشتر مربوط به آموزش روشهای تدریس کتابهای درسی جدید است.
* حکایت سختیهای تدریس در روستاهای محروم
معلمان مناطق محروم و روستایی با مشکلات خاص خود مواجه هستند، دوری و سختی مسیر رسیدن به مدرسه و تدریس در کلاسهای چندپایه با حداقلهای آموزشی تنها بخشی از مشکلات آنهاست.
سید علی سجادی معلم روستای عباسآباد از توابع استان کردستان که حدود 9 سال سابقه کار دارد و در کلاسهای چندپایه دوره ابتدایی تدریس میکند، میگوید: شهرستان ما روستاهایی با جغرافیای خاص دارد، روستاها از هم فاصله زیادی دارند و چند مدرسه را یکجا جمع میکنم و ساعت 6 صبح که از خانه خارج میشوم چند دانشآموز روستای خود را به دبیرستان میرسانم و بعد با ماشین به کنار رودخانه میروم، سوار قایق شده و از رودخانه عبور میکنم و پس از آن با موتور بخش دیگر جاده را تا مدرسه طی میکنم.
* تدریس 6 پایه در 45 دقیقه
وی درباره مهمترین اولویتها و خواستهای معلمان عنوان میکند: در تقسیم بودجه به آموزش و پرورش توجه شود چرا که یک وزارتخانه پراهمیت است و زیرساخت نیروهای انسانی کشور را تأمین میکند. مدارس و معلمان در شهرستانهای محروم و دورافتاده به توجه ویژه نیاز دارند، توجه به کلاسهای چندپایه افزایش یابد، برخی معلمان باید 6 پایه را در 45دقیقه تدریس کنند. معلم برای تربیت دانشآموزان حداقل دغدغه معیشت نداشته باشد و وضعیت معیشتی آنها همانند سایر کارمندان دولت باشد اما متأسفانه معلم هنوز به جایگاه واقعی خود نرسیده است.
علیرضا مهردادفر معلم دیگری است که 25 سال بهعنوان مشاور در مدارس استان اصفهان مشغول به فعالیت است، او که پیش از این در دانشگاه تدریس میکرد، کار در دانشگاه را رها کرده و برای فعالیت به آموزشوپرورش آمده است، چهار سال است که در هنرستانی در یکی از مناطق محروم شهر اصفهان فعالیت میکند.
مهردادفر میگوید: در سال 94 مأموریت پیدا کردم در یکی از هنرستانهای اصفهان که در منطقهای محروم قرار دارد، خدمت کنم. در این هنرستان میزان ترک تحصیل بالا بود اما در طول سه سال گذشته با همراهی مدیر مدرسه توانستیم میزان ترک تحصیل را از 6 درصد به یک درصد رسانده و میزان قبولی کنکور را افزایش دهیم بهگونهای که از دو نفر قبولی به 75 نفر قبولی در دانشگاه دولتی و 15 قبولی در دانشگاه آزاد رسیده است. میزان افسردگی دانشآموزان بالا بود و حتی خودکشی وجود داشت اما آن را بهخوبی کنترل کردیم و با همراهی معلمان و مدیر مدرسه سطح امیدواری دانشآموزان را با آموزش مهارتهای زندگی و خودباوری افزایش دادیم.
*معلمان بهلحاظ جسمی و روحی خستهاند
وی درباره خواستهای معلمان عنوان میگوید: خواستهای معلمان در چند مورد است؛ ضرورت افزایش معنویت در آموزشوپرورش یکی از خواستهاست، بهنظر میرسد تهاجم فرهنگی دشمن دانشآموزان را نشانه گرفته که باید سطح معنویت را در معلمان و دانشآموزان افزایش داد. ارتقای سطح منزلت معلمان در تمام ابعاد باید مدنظر باشد وقتی میگوییم معلمی شغل انبیاست، آیا از خودمان نمیپرسیم؛ جایگاه معلم در جامعه در این حد است؟
مهردادفر ادامه میدهد: معلم وقتی میتواند موفق باشد که آرامش ذهنی و سطح معیشت قابل قبولی داشته باشد و هرچه بهره کمتری از این مسائل ببرد کارایی او نیز کمتر میشود. معلمان نباید چند شیفت کار کنند، هماکنون معلم بهلحاظ جسمی و روانی خسته است و باید حداقل 30 دانشآموز را در کلاس درس ارزیابی کند از سوی دیگر بیعدالتی معلمان را خسته میکند بهعنوان مثال؛ برای صندوق ذخیره فرهنگیان چه اتفاقی افتاد؟ معلمان سرمایه خود را آنجا پسانداز میکردند و یک اختلاس دارایی معلمان را مورد هجمه قرار داد؛ این مسائل معلمان را خسته میکند.
این معلم میگوید: نگاه دولت به آموزشوپرورش مصرفی است. آیا میتوان گفت آموزشوپرورش خروجی ندارد؟ تمام نیروی انسانی جامعه خروجی این وزارتخانه هستند و تا زمانی که این نگاه وجود دارد شاهد ارتقای آموزشوپرورش نخواهیم بود. از سوی دیگر امروز مدارس هیچ سرانهای ندارند و مبلغی برای پرداخت هزینههای مدرسه به آنها پرداخت نمیشود و طبق قانون اساسی آموزش رایگان است بنابراین والدین نباید پول بپردازند و از طرف دیگر به مدیر میگویند "هزینههای مدرسه را از محل کمکهای والدین پرداخت کنید"، این تناقضها چرا باید وجود داشته باشد؟
وی بیان میکند: تب کنکور مدارس را با مشکل مواجه کرده است و والدین برای ثبتنام فرزندانشان در مدارس خاص تلاش بسیار میکنند تا در آزمون ورودی پذیرفته شوند و امسال هم که آزمون ورودی مدارس خاص را جمع کردند در مقابل آن مقاومت شد که دلایل اصلی آن انگیزه مالی است. مدارس بهشدت به مشاور نیاز دارند اما فقط در دوره متوسطه اول برای هدایت تحصیلی مشاور داریم.
انتهای پیام/*