مذاکرات سران دو کره در دهکده «خانه صلح»

به گزارش خبرگزاری تسنیم، سران دو کره قرار است روز جمعه 7 اردیبهشت با یکدیگر دیدار کنند .نشست سران دو کره ، این بار در بخش جنوبی روستای «پانمونجوم» موسوم به روستای صلح تشکیل می شود که جزیی از خاک کره جنوبی است.  ملاقات روسای جمهور کره شمالی و جنوبی  اولین ملاقات رهبران دو کشور در 11 سال گذشته و سومین بار آن از سال 2000 محسوب می شود. دلیل حرکت پیونگ یانگ به سمت مذاکره  با سئول چیست؟. چرا پیونگ‌یانگ زمان کنونی را برای گفت‌وگو با کره جنوبی انتخاب کرده است؟  اساسا چرا مذاکرات دو کره جهان غرب را نگران کرده است؟

مذاکرات"این" و "اون" در دهکده «خانه صلح»

1-نشست روز جمعه سران دو کره ، در بخش جنوبی روستای 'پانمونجوم' بر گزار می شود . دهکده مرزی پانمونجوم به «خانه صلح» کره جنوبی و کره شمالی مشهور است. دو کره برای برگزاری هر چه بهتر این نشست در قالب سه دور پیش مذاکره بیش از 300 بار تا کنون با یکدیگر رایزنی کرده اند

2-رهبر کره شمالی برای شرکت در اجلاس سران دو کره روز جمعه با پای پیاده از مرز عبور می کند و وارد خاک کره جنوبی می شود اقدامی که بی سابقه ترین رویداد در روابط دو کره بعد از پایان جنگ سال 1953 میلادی تاکنون محسوب می شود.

3-در جریان برگزاری اجلاس سران دو کره 9 نفر از مقام های ارشد این کشور 'کیم جونگ اون' رهبر کره شمالی را همراهی می کنند. از جمله افرادی که نام آنها فاش شده است می توان به 'کیم یونگ نام' مرد شماره دو این کشور و 'کیم یو جونگ' خواهر کوچک رهبر کره شمالی اشاره کرد.

4- آمریکا در انتظار نتیجه دیدار سران دو کره است و رسانه های گروهی دنیا از هم اکنون روی این نشست متمرکز شده اند که بزرگترین رویداد سیاسی دو کره در یک دهه گذشته به حساب می آید.

مذاکرات دو کره به ابتکار کیست؟

کارشناسان درباره آغاز مذاکرات در شبه جزیره کره دو دیدگاه متفاوت دارند :

الف) مذاکره؛ ابتکار پیونگ یانگ

برخی بر این باورند که فراهم شدن مذاکرات در شبه جزیره کره محصول ابتکار و سیاست ورزی دولتمردان پیونگ یانگ در اوج افزایش تنش در منطقه است. به اعتقاد کارشناسان؛ با نگاهی به گذشته درمی‌یابیم که اتخاذ این ژست از جانب کیم جونگ اون مورد انتظار بوده است و این اتفاق تاکنون چندین بار در تاریخ تکرار شده و هربار زمانیکه اوضاع کره شمالی به نقطه‌ای خطرناک رسیده، پیونگ‌یانگ به منظور تضعیف جبهه متحد دشمنانش، با کارت کره جنوبی بازی کرده و اینک نوبت دولت «مون جائه این» رئیس‌جمهور کره جنوبی است که به این بازی تن دهد. از نظر دولت آمریکا تمامی اقدامات کره شمالی و حتی "ابتکار عمل" مسالمت‌آمیز آن نوعی تحریک تلقی می‌شود و این واقعیت که کره شمالی وجود دارد، تحریک‌آمیز است.

ب) مذاکره؛ محصول افزایش تحریم ها

برخی کارشناسان معتقدند فراهم شدن مذاکرات در شبه جزیره کره ، محصول افزایش فشارها آمریکا بر کره شمالی است. به بیان دیگر این فشارهای همه جانبه آمریکا بود که پیونگ یانگ را ناگزیر کرد در پای میز مذاکرات امروز با "این" و فردا  با " ترامپ " بنشیند. صرف نظر از اینکه کدام تحلیل با واقعیات منطقه همخوانی دارد، در پاسخ به سوال یاد شده یعنی مذاکرات دو کره به ابتکار کیست، ذکر چند نکته  حائز اهمیت است:

1-ورود شبه‌جزیره کره به سال 2018، ورودی پرسر و صدا و پرهیاهو بود. «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی طی سخنرانی‌های آغاز سال نو میلادی2018 با ابراز امیدواری به بهبود روابط با سئول و گشایش مذاکره میان دو کره، دست دوستی خود را به سمت کره جنوبی دراز کرد. در این باره  «کیم جونک اون» رهبر کره شمالی در مراسمی که در ستاد مرکزی حزب کارگران این کشور به مناسبت سفر هیات کره جنوبی تشکیل داد، بهبود روابط و توافق با سئول را خواستار شد.

2- و اندکی بعد از این تصمیم ، پیونگ‌یانگ از آمادگی خود برای مشارکت و حضور در بازی‌های المپیک «پیونگ چانگ» کره‌جنوبی و اتحاد احتمالی با سئول سخن گفت. پس از مشارکت تعدادی از ورزشکاران کره شمالی در بازی های المپیک زمستانی در کره جنوبی و حضور برخی مقامات پیونگ یانگ در مراسم افتتاحیه این بازی ها، امیدها برای کاهش تنش در روابط دو کره و برقراری ثبات و آرامش در شبه جزیره کره افزایش یافت.

3-'کیم جونگ اون' رهبر کره شمالی که از سال 2011 به قدرت رسیده است، در اقدامی دیگر در نخستین سفر خارجی خود-دهه اول فروردین ماه امسال -به پکن سفر کرد و با مسئولان این کشور به مدت 4 روز دیدار نمود. دولت چین اعلام کرد رهبر کره شمالی در دیدار تاریخی خود با شی جین‌ پینگ،‌ رئیس‌جمهوری چین وعده دیدار با مقامات ایالات متحده و نیز غیرهسته‌ای شدن این کشور را داده است. ماه پیش هم فرستادگان کره شمالی به کره جنوبی هم از قول کیم جونگ اون گفتند او به «غیرهسته‌ای شدن» متعهد و با «دیدار مقامات آمریکایی» موافق است.

4-  و در نهایت رهبر کره شمالی شنبه (اول اردیبهشت) اعلام کرد که پیونگ یانگ آزمایش های هسته ای و موشکی را تعلیق و مرکز آزمایش های هسته ای در شمال این کشور را تعطیل می کند.

مانع‌تراشی آمریکا در روند بهبود روابط دو کره

 وزارت امور خارجه کره شمالی در بیانیه ای اعلام کرد، آمریکا مهم ترین مانع در بهبود روابط دو کره است. وزارت امور خارجه کره شمالی با محکوم کردن تحریم ها و فشارهای اقتصادی آمریکا ضد پیونگ یانگ تاکید کرد، کاخ سفید عامل بی ثباتی در شبه جزیره کره است. چرا غرب به خصوص آمریکا از نزدیکی دو کره نگران است؟ ملاحظات  امنیتی آمریکا و کره شمالی در شبه جزیره کره چیست ؟

الف) مذاکره دو کره برای حضور ورزشکاران کره شمالی در بازی های المپیک نشان داد که سئول و پیونگ تمایل به گفتگو دارند. به بیان دیگر کره شمالی بر خلاف ادعاهای آمریکا که قائل به مذاکره نیست، مسئله گفتگو با کره جنوبی برای حل چالش های موجود در مناسبات دو جانبه را رهیافتی استراتژیک می داند که می تواند در جهت منافع دو کره باشد.

ب) کره شمالی با مذاکره با مقامات کره جنوبی تلاش دارد که مانع از سوء استفاده بازیگران فرامنطقه ای از جمله آمریکا از وجود مناقشه در شبه جزیره کره شود. درحال حاضر، شاید مهمترین بهانه حضور نظامی آمریکا در شبه جزیره کره اختلافات کره جنوبی و شمالی و توجیه آمریکا از این حضور مسئولیت برای حفاظت از سئول در تهدید و حمله احتمالی پیونگ یانگ است.         

ج) از منظر دیگر، نتیجه هرگونه گرم شدن روابط بین دو کره به معنای تضعیف جبهه واحدی است که آمریکا آن را به دقت ساخته است. بسیار محتمل است که آمریکا با هدف وادار کردن کره شمالی به پاسخگویی، بار دیگر فشارها و اقدامات تحریک‌آمیز خود را تشدید کند.

د) تلاشهای پیونگ یانگ برای عادی سازی با سئول در شرایطی است که به اعتقاد «آندره ایوانوف» کارشناس ارشد روس و استاد روابط بین الملل «در هر مرحله، به محض اینکه فضایی برای صلح در شبه جزیره کره حاصل می شود، آمریکا اتهامات جدید و خواست های جدیدی را طرح می کند. این مساله تمایل به توافق را در این منطقه را از بین می برد.» اخلال در روند گفتگوهای دو کره توسط آمریکا نشان می دهد که این کشور بنا به ملاحظات راهبردی خود در منطقه حاضر به حل مناقشه بین سئول و پیونگ یانگ نیست و تلاش دارد در چارچوب مدیریت منازعه از هرگونه کاهش تنش و تقویت همکاری بین آنان جلوگیری کند.

ه) و نکته پایانی اینکه، واشنگتن اصرار دارد که خلع سلاح هسته ای کره شمالی، کامل، قابل تایید و غیر قابل برگشت باشد اما پیونگ یانگ خواستار یک رویکرد گام به گام و هماهنگ شده است تا در قبال عقب نشینی از سلاح هسته ای امتیاز بگیرد. اگر اجلاس بین سران دو کره بتواند این شکاف را برطرف کند، نقش مهمی در تحرک و پویایی منطقه و همچنین برقراری صلح در شبه جزیره خواهد داشت.

نتیجه گیری

نکته اول، دیدار و مذاکرات "اون" و"این" سران دو کره در روز جمعه -7 اردیبهشت- در بخش جنوبی روستای «پانمونجوم» موسوم به "روستای صلح " اولین ملاقات رهبران دو کشور در 11 سال گذشته و سومین بار آن از سال 2000 محسوب می شود. به نظر می رسد پس از نزدیک به 70 سال تنش در شبه جزیره کره دیدار سران دو کره - پس از یک دهه- جرقه ای برای کاهش تنش در شبه جزیره کره و  بهبود روابط  پیونگ یانگ وسئول  باشد.

نکته دوم اینکه، کره شمالی که به عنوان دارنده یکی از زرادخانه های نسبتا بزرگ هسته ای در دنیاست می گوید برای غیراتمی شدن آماده است آزمایشهای اتمی خود را متوقف نماید. اظهار نظر مقامات کره شمالی مبنی بر تعویق آزمایش اتمی و موشکی بالستیک، نمی تواند خیلی عجیب باشد زیرا کشوری که دارای تسلیحات اتمی است حالا بر توسعه اقتصادی متمرکز شده است. اما اینکه تا چه زمانی و بر اساس چه تضمین هایی حاضر است آزمایش های اتمی را متوقف کند، موضوعی است که در اجلاس های سران این کشور با کره و آمریکا روشن خواهد شد. به عبارت بهترکیم جونگ اون، پس از به قدرت رسیدن در سال 2011‌ از سیاست «بیونجین» پیروی کرده، که عبارت است از توسعه همزمان نظامی و اقتصادی. در حال حاضر کره شمالی دارنده سلاحهای هسته ای است  و در صدد است با عادی سازی  روابط با  سئول، توسعه اقتصادی نیز به موازات نظامی رشد پیدا نماید. البته در این میان حساب و جایگاه سنتی چین و روسیه محفوظ است . چرا که سفر مقامات ارشد پیونگ یانگ در هفته های اخیر  به پایتخت های پکن و مسکو در راستای اطمینان بخشی به مقامات دو کشور قابل تفسیر و ارزیابی است.

و اما نکته سوم اینکه، به گفته 'چیونگ سونگ سانگ' از موسسه 'سی جونگ' کره جنوبی، 'کیم' نمی تواند همه چیز را یکباره از دست بدهد. او از توقف آزمایش های اتمی سخن گفته است تا زمینه را برای مذاکرات سران هموار کرده باشد. کارشناسان معتقدند اجلاس دو کره می تواند فضای نشست سران کره شمالی - آمریکا را تعیین کند، مگر اینکه رییس جمهور کره جنوبی، رهبر کره شمالی را به خلع سلاح هسته ای قانع کند. این اجلاس حتی ممکن است تاثیر منفی بر نشست ترامپ - کیم داشته باشد. شاید برای همین دلیل باشد که دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا گفته است که راه زیادی تا خلع سلاح هسته ای کره شمالی باقی است و از اکنون نباید نتیجه گیری کرد.

نکته چهارم اینکه، کارشناسان به خاطر سابقه ناموفق این گونه گفتگوها با کره شمالی نسبت به آینده آنها نیز خوشبین نیستند. در کنار این نوع رفتار دولت آمریکا با توافق هسته ای ایران، به کشورهای جهان ثابت می کند دولت آمریکا غیرقابل اعتماد بوده و ممکن است هر توافقی را نابود سازد. به همین دلیل در حالی که کره شمالی حاضر به تعلیق برنامه هسته ای و موشکی خود شده است به طور حتم واشنگتن را در مقابل انتقادات بین المللی به برهم زدن مذاکرات و نداشتن رویکرد صادقانه برای رفع بحران قرار خواهد داد.

و نکته آخر و پایانی اینکه، پیونگ‌یانگ که به افتخار آزمایش موشک‌های بالستیک خود تمبر منتشر کرده، بنای یاد بود ساخته و دانشمندان هسته‌ای‌ خود را قهرمان ملی خوانده است چطور می‌خواهد از «غیرهسته‌ای شدن» صحبت کند؟ آنچه مسلم است اینکه، کیم جونگ اون، امنیت خود را بر زرادخانه‌ هسته‌ای‌اش بنا کرده و سالها ساخت چنین سلاح‌هایی را جشن گرفته و این کار بخشی از قدرت و مشروعیت نظامی سیاسی خاندان اوست. بر همین اساس کارشناسان بر این باورند که کیم به احتمال زیاد برخوردی دراز مدت و دوگانه با این موضوع خواهد داشت، و در واقع نوعی با سیاست ورزی «نرمش قهرمانانه» از امنیت کشور و دستاوردهای هسته ای اش پاسداری نماید.

نویسنده: فرهاد همتی –کارشناس مسائل شرق آسیا

انتهای پیام/.