یادنامه یک هنرمند

خبرگزاری تسنیم- داود عامری

پدیده های تاریخی در گذر زمان محکوم به فراموشی هستند، مگر آنکه روایتگری تاریخ آنها را هنر و هنرمند بر عهده بگیرند و شهید آوینی یکی از هنرمندان بزرگی بود که با تلاش شبانه روزی خود و روایت هنرمندانه ازدفاع مقدس،  نه تنها نشان داد که در صحنه های دلخراش خشونت و جنگ می توان با دیدی زیباشناسانه و نگاه هنری، گلهای شهود و کمال چید و با پرداختن به جلوه هایی از زندگی درجنگ و شهدای گرانقدر دفاع مقدس، اخلاص و آخرین مرحله عشق را در این سلحشوران شب زنده دار و شیران عرصه پیکار به صورت مصادیق عینی به ملت ایران و جهانیان معرفی کرد و تصاویر جاودانه ای برای آیندگان به یادگار گذاشت.

 20 فروردین روز عروج ملکوتی و پرواز یکی از هنرمندان رزمنده و نام‌آشنای هشت سال دفاع مقدس ایران زمین است که با نگاه ویژه و هنرمندانه خود، نه تنها پایان جنگ را پایان جهاد خویش نمی‌دید،  بلکه مسئولیت سنگین تری بر شانه های با  صلابت خود احساس می کرد، چرا که خوب میدانست آیندگان ابزاری بیشتر از تاریخ برای درک عمیق از ارزش های اسلاف صالح خود می خواهند، از این رو دوربین فیلم برداری و قلم خود را تا آخرین لحظه بر زمین نگذاشت و سرانجام در روز 20فروردین در معرکه جهاد، فرهنگ و هنر برای عروج آسمانی خود بال پرواز شهادت گشود.

 این شهید اهل قلم و هنر،  پرورش یافته اندیشه انقلابی و آموزه های حضرت امام (ره) و رهبری بود که در سخت ترین شرایط جنگ، معرفت عرفانی خود را در قالب هنر بروز داد.

آوینی در شهریور 1326در شهر ری متولد شد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در شهرهای زنجان، کرمان و تهران به پایان رساند و سپس به عنوان دانشجوی معماری وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. از نوجوانی با هنر انس و الفت داشت، شعر می سرود،  داستان و مقاله می‌نوشت و نقاشی می‌کرد. تحصیلات دانشگاهی اش نیز رشته ای بود که با طبع زیبایی شناسانه ظرافت هنری او سازگار بود، اما بعد از انقلاب به جهت درک ضرورت ها و نیازهای که در جامعه انقلابی احساس می‌کرد، به فیلمسازی روی آورد تا روایتگر انقلاب اسلامی باشد.

مرتضی آوینی فیلم سازی را در اوایل انقلاب با ساختن چند مجموعه درباره غائله گنبد( مجموعه 6 روز در ترکمن صحرا)، سیل خوزستان و ظلم خوانین( مجموعه مستند خان گزیده ها) آغاز کرد و با عضویت در جهاد سازندگی و فعالیت در کارهای فرهنگی جهاد، رفته‌رفته به صورت جدی به سوی فیلمسازی کشیده شد. مرتضی می گفت: «از ابتدا در گروه جهاد نیت مان  این بود که نسبت به همه وقایعی که برای انقلاب اسلامی و نظام پیش می آید، عکس العمل نشان بدهیم… .» گروه جهاد یکی از اولین گروهایی بود که بلافاصله بعد از شروع جنگ به جبهه رفت.«وقتی به خرمشهر رسیدند، هنوز خونین شهر نشده بود. شهر هنوز سرپا بود، اگر چه احساس می‌شد این حالت زیاد هم دوام نیاورد. آنها به تهران بازگشته و شبانه‌روز پای میز  مونتاژ کار کردند تا اولین فیلم مستند جنگی درباره خرمشهر از تلویزیون پخش شود؛ فتح خون».

این فیلم از اولین کارهای تصویری و مستندی بود که از تلویزیون پخش شد. در سال های جنگ چند بار گروه به دلیل مجروح شدن یا شهادت افرادش رو به تعطیلی رفت، اما اراده مرتضی و همکارانش با کمک بسیج و جذب افراد داوطلب و آموزش آنها دوباره گروه را سرپا کرده و تا پایان جنگ کوشیدند به روایتگری عاشقانه از دفاع مقدس ملت ایران وفادار باشند. پایان جنگ مدتی باعث شد تا کار گروه متوقف شود اما روح بسیجی آوینی و بچه های روایت فتح و پیگیری مسئولین فرهنگی آن زمان بسیج، این دو را به هم نزدیک کرد و روایت فتح از جهاد جدا نشد بلکه به خانه خود یعنی بسیج نقل مکان کرد تا همچنان روایتگر دفاع مقدس مردان مرد این سرزمین باشد.

 اواخر سال 1370 "موسسه فرهنگی  روایت فتح" به فرمان مقام معظم رهبری در تابعیت نیروی بسیج تاسیس شد تا به کار فیلمسازی مستند و سینمایی درباره دفاع مقدس بپردازد. شهید آوینی، مسئولین و افراد گروه روایت فتح سفر به مناطق جنگی را از سر گرفته و طی مدت کمتر از یکسال کار تهیه 6 برنامه از مجموعه ده قسمتی «شهری در آسمان» را به پایان رساندند و مقدمات تهیه مجموعه های دیگری درباره آبادان،سوسنگرد هویزه و فکه را تدارک دیدند. شهری در آسمان که به واقعه محاصره و بازپس‌گیری خرمشهر می‌پرداخت در ماه های آخر حیات زمینی شهید آوینی از تلویزیون پخش شد،اما برنامه‌ها و طرح‌های  سید شهیدان اهل قلم با شهادتش در روز 20 فروردین سال 1372 در مشهد فکه ناتمام ماند تا پرچم بر دوش همراهان او قرار گیرد.

 کارهای هنری، پژوهشی و مطبوعاتی شهید آوینی بسیار است و در این مجال نه فرصت پرداختن به همه آنها است و نه این رقیمه با این هدف نگارش شده است،  بلکه هدف از این نوشتار یادآوری و بزرگداشت این شهید والامقام و تأثیرگذار در عرصه هنر این مرز و بوم و روایتگری هنرمندانه دفاع مقدس بود و در وهله دوم پرداختن به تاثیرات و شخصیت سید مرتضی آوینی به عنوان یک هنرمند متعهد و رزمنده بی آلایش در تاریخ دفاع مقدس است.

بی‌گمان تصویر و اطلاعات بسیاری از مردم جامعه و آشنایی آنها با دفاع مقدس و شهدای گرانقدر آن، مدیون مستند « روایت فتح» شهید آوینی است. کار ارزشمند روایت فتح، حلقه اتصالی بود بین مردم و رزمندگان و همین امر در بسیج داوطلبانه مردم برای حضور در کنار رزمندگان نقش بسیار ارزشمندی داشت و از سوی دیگر غربت و مظلومیت شهدای ما را در برابر نظام استکباری به جهانیان نشان می داد.

نگاه روشن و بی تکلف به مسائل و موضوعات، تواضع و لحن فرازمینی شهید آوینی در کنار تصاویر ناب از رزمندگان اسلام و مناطق عملیاتی، تاریخ دفاع مقدس را به بهترین شیوه و سبک و با هنرمندی تمام برای آیندگان به یادگار گذاشت و قدرت زیبایی شناختی و نگاه نوآورانه او، زیبایی‌های جنگ و مشرب عرفانی ناب فرزندان روح الله را در منظر دیدگان ملت بزرگ ایران قرار می‌داد و همین روش و بیان زیبایی شناسانه شهید آوینی، در کنار ماندگار سازی حماسه عشق و اشراق و بصیرت رزمندگان اسلام و مستندهای او را نیز به بلندای تاریخ ملت ایران ماندگار ساخت و ثابت کرد که هنر متعهد و انقلابی می‌تواند تاریخ‌ساز و از دل حماسه ها، زیبایی ملکوتی مسافران دیار کبریایی را به تصویر بکشد.

یاد او و همراهانش در گروه روایت فتح که بسیاری از آنها با وجود بزرگی و شهره بودن ترجیح می دادند گمنام بمانند و به واسطه روایت خالصانه و عاشقانه سید اهل قلم به نیکی و بزرگی در تاریخ ملت بزرگ ایران ثبت و ماندگار شدند.

انتهای پیام/