مازندران| عباس آباد؛ بزرگترین باغ تاریخی ایران مکانی روح افزا برای گردشگران + تصویر
مجموعه تاریخی عباس آباد بهشهر به عنوان بزرگترین باغ تاریخی ایران مکانی زیبا و چشم نواز برای گردشگران داخلی و خارجی است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بهشهر، مجموعه تاریخی عباس‌آباد از جمله مهم‌ترین و بزرگترین باغ‌های تاریخی ایران بوده که در 9 کیلومتری شهرستان بهشهر و در دامنه رشته کوه‌های البرز و در میان جنگل‌های انبوه قرار گرفته و به عنوان یکی از باغ‌های ایرانی در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
این مجموعه تاریخی شامل سد عباس‌آباد، مخزن و دریاچه سد، گلباغ، کاخ، حمام، آسیاب آبی و دو برج آجری می‌شود که به دستور شاه عباس اول صفوی در سال‌های 1020 و 1021 هجری قمری در محلی که پیشتر خرگوران نام داشت ساخته شده‌است و در حال حاضر مهم‌ترین باغ غیر کویری ایران به‌شمار می‌آید.
وسعت آن نزدیک به 500 هکتار است. سد دریاچه با گنجایش 600 هزار مترمکعب از نوع مخزنی بوده و جنس دیواره سد از ساروج است. این سد توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 745 در زمره آثار تاریخی و فرهنگی ایران قرار گرفته‌است.
دریاچه طبیعی عباس آباد
دریاچه عباس آباد با انبوهی از درختان که دور تا دوراش قد برافراشته‌اند و با آواز پرندگان و بقایای عمارت تاریخی‌اش که از دوران صفوی به یادگار مانده‌اند، یکی از بهترین مقاصد برای لختی دور شدن از فضای پر دود و دم شهری و آرام گرفتن در طبیعت بی‌نظیر شهرستان بهشهر است.
دریاچه عباس آباد با صدای موج‌های آرام و دلنوازش، با انبوهی از درختان که دور تا دور اش قد برافراشته‌اند و در جنگل پنهانش کرده‌اند، با آواز پرندگان و بقایای عمارت تاریخی‌اش که یادگاری از دوران صفوی است، از بهترین مقاصد برای لختی دور شدن از فضای پر دود و دم شهری و آرام گرفتن در طبیعت بی‌نظیر شهرستان بهشهر است.
طبیعت مازندران در بهار و پاییز بی‌اندازه زیباست و این دریاچه کوچک نیز از این قاعده مستثنا نیست. بهار و هارمونی دلنواز عطرها و رنگ‌ها و روشنای آب و پاییز و انعکاس هزار و یک رنگ آن در آب، تماشای برگ‌هایی که دست باد از درختان جدایشان می‌کند و به آب می‌سپاردشان، تصویر آسمان و ابرهایی که همیشه در سفرند، خنکا و طراوت هوا، همه و همه یکجا جمع شده‌اند تا مایه‌ی آرامش آدمی شوند.
دریاچه عباس آباد آن‌قدر زیباست که می‌توان ساعت‌ها در سکوت به آن خیره شدن، حرفی نزد و از حضور در این طبیعت بی‌نظیر سرشار از لذت شد.
دریاچه طبیعی عباس آباد نیز با وسعتی بالغ بر 10 هکتار با عمارتی در مرکز آن، که در زمان آبگیری دریاچه عمارت با ارتفاعی بالغ بر 18 متر به زیر آب می‌رود و فقط سقف آن همراه با درختچه‌هایی نمایان است. راه دسترسی به این مجموعه از طریق جاده آسفالته ای است که از جاده اصلی بهشهر ـ گرگان منشعب شده و بعد از عبور از روستای التپه به محوطه مذکور منتهی می‌شود.
باغ تاریخی عباس‌آباد
باغ تاریخی عباس‌آباد، بر بالای تپه ای طبیعی احداث شده است، بدین ترتیب که مهندسان دوره صفوی با بریدن تپه و ایجاد پله و صفه، باغی مطبق و پلکانی را ایجاد کرده و در بالاترین قسمت تپه اقدام به عمارت‌سازی کردند. این باغ بر اساس شواهد بدست آمده یکی از بی‌نظیرترین باغ‌های ایرانی است.
علاوه بر عمارت‌سازی مذکور، در قسمت تراس مرکزی، حوض بزرگ در مرکز و حوض‌های کوچکتر در اطراف احداث کردند که به پیروی سطح شیبدار و لوله‌های سفالی، آب از فرادست حوض مرکزی به صورت فواره ظاهر شده و مابقی از طریق لوله‌های سفالی، حوض‌های جانبی را پر می‌کرده است.معماری در باغ و باغسازی کاملاً به صورت قرینه انجام پذیرفته که موجب زیبایی آن را فراهم می آورده است.
وسعت منطقه گلباغ در حدود 3500 متر مربع است و بر اساس بقایای معماری برج محوطه گلباغ در دوره صفویه، به لحاظ اهمیت در امر آبرسانی، توسط نگهبانانی محافظت شده است.
بنای حمام تاریخی عباس‌آباد
در ضلع غربی باغ و متصل به آن و در سطحی پایین‌تر از باغ، بنای حمام تاریخی با زیر بنایی به وسعت 160 متر مربع قرار دارد. بر اساس ظواهر امر و بررسی‌های به عمل آمده، پوشش سقف بنای حمام گنبدی شکل بوده است و مصالح عمده سازه آن آجر بوده و همچنین از تزیینات کاشی و ملاط ساروج در آن استفاده شده است.
سد
بنای سد از دوره صفویه در میان دره ای عمیق احداث شده است، ارتفاع بنای مذکور به صورت تقریبی 20 متر بوده که در پی، عرض آن به 20 متر و در قسمت تاج عرض آن به 10 متر و طول آن به 70 متر می‌رسد.
مصالح عمده سازه مذکور، سنگ، آجر و ملاط ساروج است. سد دارای سه دریچه خروجی بوده و در پشت آن پشت بندی قرار دارد که دارای دو گونه کاربری است. به‌عنوان پشت بند سد و همچنین به عنوان مرکز تخلیه و چاه تخلیه آب محسوب می‌شود.
مساحت کل مخزن سد قریب به 10 هکتار بوده و در حدود 600 هزار متر مکعب آب را در خود ذخیره می‌کند، منبع تامین کننده آب مخزن سد، آب چشمه سرچشمه است.
بر اساس بررسی به‌عمل آمده برخی از قسمت‌های مخزن سد در گذشته شفته ریزی (ملاط آهک) بوده که عمل مذکور از رشد گیاه لویی که در تمام آببندان‌های مازندران می روید جلوگیری کرده است.
بنای مذکور از هشت جرز به ابعاد تقریبی 4×3 متر در پیرامون و یک جرز مشبک در مرکز شکل گرفته است. بنای چهار طاقی مرکز مخزن سد عباس‌آباد دارای دو کاربرد است.
نخستین کاربرد بنای مذکور، کاربردی فنی است. بدین ترتیب که جرز مرکزی چهارطاقی به صورت مشبک احداث شده است.
مهندسان سازنده سد به گونه‌ای آن را طراحی کرده‌اند که هرگاه احساس می‌شد که مخزن سد، حداکثر آبگیری را انجام داده است و انرژی پتانسیل آب در حال فشار بر روی دیوار سد است، آب از دریچه خروجی سد تخلیه نگردد، زیرا در آن حالت تخلیه آب از دریچه، موجب تخریب بیشتر سد می‌شده است.
ساخت تونل زیر زمینی در زمان صفویه و مرتبط کردن آن به جرز مرکزی چهارطاقی و همچنین خارج کردن تونل به فاصله 150 متری پایین دست دیواره سد، که در زمان ازدیاد فشار آب، امکان باز کردن دهانه کانال سرپوشیده وجود داشته است، موجب شده که فشار آب از دیواره سد کاسته شده و به سمت مرکز، هدایت شود.
در نتیجه این عمل آب از طریق جرز مرکزی مکش و آنگاه از طریق کانال سرپوشیده به پایین دست سد تخلیه می‌شد. کاربرد دیگر بنای چهار طاقی، تفریحی بوده است. در همین راستا از منتهی‌الیه باغ، پله آجری برای دسترسی به آن وجود داشته و همچنین بقایای پایه‌های پل چوبی در داخل مخزن سد مشخص است.
بر بالای چهارطاقی آثار فواره و حوض موجود است. که نظر هر بیننده را به خود جلب می‌نماید. آبرسانی به این بنا از طریق لوله‌های سفالی که آب چشمه فرادست را به آنجا هدایت می‌کرد انجام شده بود.
انتهای پیام/ح
