کارشناس مسائل عراق در گفت‌وگو با تسنیم: برنده انتخابات عراق و آینده سیاسی کردها/ سیاست آمریکا در عراق شکست خورده است
کارشناس سیاسی مسائل عراق تاکید کرد:حضور آمریکا در عراق دستاوردی جز شکست نداشته است، اما در صورتی که خواهان تداوم این حضور باشد با خلق بحران و مشکل زایی در عراق یا منطقه، حضور خود را توجیه می‌کند.
به گزارش گروه دفاتر خارجی خبرگزاری تسنیم، «عارف قربانی» از کارشناسان سیاسی مطرح عراق در گفتگو با خبرنگار تسنیم با توجه به انتشار گزارش‌های مبنی بر احتمال بازگشت مسعود بارزانی به قدرت اقلیم کردستان گفت: اگرچه تلاش‌های رسمی در این خصوص صورت نگرفته است، اما شرایط اقلیم کردستان پذیرای بازگشت بارزانی نیست.
وی اختلافات احزاب و جریان‌های سیاسی کرد عراقی را یکی از موانع پیش روی آنها در انتخابات پارلمانی این کشور دانست و گفت: در مجموع نمی‌توان پیش بینی کرد که کردها دارای موقعیت قدرتمندی در چهار سال آینده عراق باشند.
قربانی با تشریح شرایط سیاسی عراق گفت: شیعیان در این دوره نیز حائز اکثریت آرای مردمی خواهند بود و حتی در بخش‌هایی از مناطق اهل سنت عراق، نیروهای حشد شعبی و شیعیان دارای جایگاه خوبی هستند که این امر به روند آزادسازی این مناطق از اشغال تروریست‌های داعش برمی‌گردد.
مشروح این گفتگو را در ادامه مشاهده می‌کنید:
در مدت اخیر گزارش‌هایی در پاره ای از رسانه‌های اقلیم کردستان عراق درباره احتمال بازگشت مسعود بارزانی به قدرت منتشر شده است، از سوی دیگر پیام بارزانی پس از تصویب قانون بودجه عراق و درخواست واکنش متحد از سوی احزاب و جریان‌های سیاسی کردی به نوعی در راستای همان سیاست‌های پیشین وی در قبال بغداد تفسیر می‌شود. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
به صورت رسمی تلاش‌هایی از سوی بارزانی تاکنون با هدف بازگشت به قدرت صورت نگرفته است و هنوز هم مشخص نیست که آیا انتخابات ریاست اقلیم کردستان همزمان با انتخابات پارلمانی محلی برگزار خواهد شد یا نه. در صورت برگزاری انتخابات هم بر اساس قانون فعلی، مسعود بارزانی حق نامزدی مجدد را ندارد مگر در صورتی که این قانون از سوی پارلمان تعدیل شود که بعید است بارزانی با شرایط پیش آمده در پی بازگشت به کرسی ریاست اقلیم کردستان باشد. در خصوص خروج کردها از پروسه سیاسی عراق که با تصویب قانون بودجه این کشور از سوی نمایندگان کرد و احزاب سیاسی مطرح شده است، لازم است به این نکته اشاره کنم که وضعیت اتحاد سیاسی کردستان عراق به گونه‌ای نیست که بتوان چنین تصمیم مهمی را اتخاذ کرد. با حوادث 16 اکتبر گذشته کرکوک تاکنون هیچ نشست مشترکی میان احزاب اصلی سیاسی اقلیم کردستان برگزار نشده است و نه تنها در این مرحله، بلکه در آینده نیز یک نقطه اشتراکی در میان احزاب سیاسی کرد وجود ندارد، موقعیت کنونی پیش از انتخابات پارلمانی عراق ایجاب می‌کرد که سیاستمداران اقلیم کردستان در جبهه مشترکی قدم به آینده سیاسی عراق به ویژه در پسا داعش می‌گذاشتند تا نقش پررنگی را در تشکیل کابینه آینده این کشور ایفا می‌کردند اما ضعف داخلی اقلیم کردستان نه تنها سبب شده است که اربیل تاثیرگذاری آنچنانی بر پروسه سیاسی عراق نداشته باشد، بلکه این بغداد است که از منظر قدرت به اقلیم کردستان نگاه خواهد کرد. در مجموع با شرایط پیش آمده می‌توان گفت که ظرف چهار سال آینده نمی توان موقعیت قدرتمندی را برای اقلیم کردستان پیش بینی کرد.
با وجود اصرار نخست وزیر اقلیم کردستان و اعلام آمادگی حیدر العبادی برای توافق جدید اربیل - بغداد در پسا رفراندوم، هنوز هم این توافق حاصل نشده است. به عقیده کارشناسان یکی از عمده موانع پیش روی این توافق، پرونده نفتی اقلیم کردستان است. ترس و واهمه اربیل از تحویل پرونده نفتی به بغداد چیست؟
اربیل در این خصوص با دو حالت روبرو است. نخست اینکه هنوز اعتماد کافی میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق به وجود نیامده است، چندین سال است که بغداد گندم خریداری شده از کشاورزان کرد را تسویه نکرده است و اینک حکومت اقلیم به این نتیجه رسیده است که ممکن است در ازای تحویل پرونده نفتی، بودجه‌ای از سوی مرکز، عاید اربیل نشود. دوم اینکه حکومت اقلیم کردستان در راستای جذب شرکت‌های نفتی، سهم بیشتری را در قراردادهای منعقده برای آنها در نظر گرفته است و در این مرحله نیز بغداد خود را مقید به اجرای این تعهدات نمی‌بیند. از سوی دیگر در زمانی که احزاب اتحادیه میهنی و دموکرات کردستان عراق در اربیل و سلیمانیه امورات مالی مجزایی داشتند و حتی بعدها توسط خود حکومت اقلیم، مبالغی را به عنوان عاریه از شرکت‌های طرف قرارداد نفتی تحویل گرفته‌اند، در صورت تحویل پرونده نفتی به بغداد، استرداد این مبالغ دریافت شده توسط احزاب حاکم و حکومت اقلیم کردستان از موضوعات جنجالی مذاکرات اربیل - بغداد خواهد بود که رسیدن به توافق را مشکل خواهد کرد. نبود قانون نفت و گاز در عراق و استناد به مفاد قانون اساسی این کشور هم در موضوع نفت اقلیم کردستان بی تاثیر نبوده است. بر اساس مفاد قانون اساسی عراق نوعی از صلاحیت بهره برداری به اقلیم کردستان در میادین اکتشافی جدید داده شده است که البته دو طرف در این خصوص هم تفسیرهای متفاوتی از قانون اساسی دارند، اربیل اعلام کرده است تحویل میادین جدید نفت و گاز با قانون اساسی عراق مطابقت ندارد.
نگاه شما به موقعیت کردها در آینده سیاسی عراق چگونه است؟
همچنانکه اشاره کردم وضعیت داخلی اقلیم کردستان و افتراق سیاسی موجود، رسیدن به یک اتحاد سیاسی را تا حد زیادی برای کردها مشکل کرده است و این یکی از مهمترین مواردی است که اقلیم کردستان را در رویارویی با دولت مرکزی در موقعیت ضعیفی قرار داده است. با توجه به افزایش جمعیت عراق، شمار کرسی‌های پارلمان این کشور هم افزایش پیدا خواهد کرد که در این میان شمار کرسی‌های کردها اگر کاهش هم نداشته باشد افزایشی نخواهد داشت. در این مرحله شمار کرسی‌های جریان‌های شیعی عراق افزایش خواهد یافت، زیرا مناطق اهل سنت به سبب فعالیت سال‌های گذشته گروه‌های تروریستی به ویژه داعش وضعیت عادی نداشته است، بخش زیادی از این مناطق ویران شده و آمار کشته ها و آوارگان این مناطق در میزان آرای جریان‌های اهل سنت تاثیرگذار خواهد بود و نکته دیگر اینکه با توجه به نبرد آزادسازی مناطق اهل سنت در حال حاضر در پاره ای از این مناطق شاهد هستیم که نیروهای حشد شعبی،جایگاه خوبی دارند. وضعیت کنونی می‌تواند معادلات انتخاباتی عراق را به نفع شیعیان تغییر دهد. در این دوره از انتخابات عراق، کردها و اهل سنت تضعیف خواهند شد و شیعیان حائز اکثریت آراء خواهند بود.
در خبرها به نقل از سفیر آمریکا آمده بود که در این دوره از انتخابات عراق، اهل سنت حکمران این کشور خواهند بود. آیا چنین اظهارنظری با واقعیات موجود عراق همخوانی دارد؟
وضعیت عراق به گونه‌ای است که نمی‌توان پیش بینی کرد اهل سنت این کشور بار دیگر بتوانند حکومت را در کنترل داشته باشند، زیرا روند تشکیل کابینه در عراق برآیندی از نتایج برگزاری انتخابات است. شیعیان نه تنها بخش زیادی از ساکنین عراق را تشکیل می‌دهند، بلکه دو رخداد پیروزی علیه داعش و رفراندوم اقلیم کردستان، موقعیت آنها را به مراتب ارتقاء داده است. مهمتر اینکه هنوز هم هیچ ائتلافی میان کردها، اهل سنت و جریان‌های شیعی نزدیک به آمریکا وجود ندارد که سران کاخ سفید را امیدوار به خلق تغییرات سیاسی در عراق کند.
به نظر شما آیا آمریکا در اجرای سیاست‌های مورد نظر خود در عراق موفق بوده است؟
آمریکا توان تغییرات سیاسی را در عراق از دست داده و به تدریج از نقش و تاثیرگذاری این کشور هم کاسته خواهد شد، دوستان و متحدان آمریکا در عراق بیشتر به حاشیه رفته‌اند، نمونه‌های زیادی را در مدت یک دهه اخیر در عرصه سیاسی عراق می‌توان ذکر کرد، به اعتقاد من و بر اساس سیاست‌ها و برنامه‌هایی که آمریکا در سال 2003 بر آن اصرار داشت، به غیر از شکست، دستاورد دیگری در عراق نداشته است.
پارلمان عراق دولت این کشور را مکلف به تعیین جدول زمانی عقب نشینی نیروهای خارجی در این کشور کرده است، در این میان شاید بیشترین حساسیت‌ها در عراق متوجه ادامه حضور نیروهای آمریکایی باشد. آیا دولت عراق در اجرای درخواست پارلمان این کشور وارد عمل خواهد شد؟
آمریکا در صورتی که راهبرد تداوم حضور خود در منطقه و به ویژه عراق را تدوین کرده باشد به توجیهاتی در این زمینه متوسل خواهد شد، آمریکا با خلق بحران‌های پی در پی، زمینه حضور خود را فراهم خواهد کرد، از تداوم وضعیت کنونی در کشورهایی همچون سوریه تا خلق بحران‌های جدید. حتی ممکن است در صورت مخالفت بغداد با تداوم حضور نیروهای خود به گونه‌ای با حمایت اقلیم کردستان در این منطقه از عراق ماندگار شود.
انتهای پیام/.
