مطالبه اقتصادی| وقتی صادرات البرز بوی "آرد" می‌دهد؛ بازار تجهیزات خودرو البرز در اختیار واردات خارجی
واردات البرز ۳ برابر صادرات است، وارداتی که بیشتر خودرو و تجهیزات آن و چای است از سوی دیگر صادرات استان البرز بیشتر بر پایه ماکارونی، آرد و مشتقات آن است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، صادرات در لغت به معنای انتقال کالا یا ارسال و فرستادن کالا از جایی به جایی دیگر چه در داخل کشور یا از داخل به خارج کشور است که در گمرک منظور از صادرات، خروج کالا از قلمرو گمرکی کشور است. صادرات در هر کشوری برای پویاسازی آن بسیار حائز اهمیت بوده و اگر توانمندی کشورهای مختلف در جهان سنجیده شود کشورهایی که صادرات و به ویژه صادرات غیرنفتی بالایی دارند از اقتصادی بسیار روان و چابک برخوردار هستند. در همین موضوع رهبر انقلاب در ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بر امر صادرات و اهمیت آن و توجه جدی به صادرات غیر نفتی تاکید کردند.
رهبر انقلاب: واردات را مدیریت کنید
در بخشی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغی توسط رهبر انقلاب درباره اهمیت صادرات و نفی واردات بیهوده برای کشور آمده است: "حمایت همه جانبه هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارز آوری مثبت از طریق: تسهیل مقررات و گسترش مشوق‌های الزام گسترش خدمات تجارت خارجی و ترانزیت و زیرساخت‌های مورد نیاز، تشویق سرمایه گذاری خارجی برای صادرات، برنامه‌ریزی تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی، شکل‌دهی بازارهای جدید و تنوع بخشی پیوندهای اقتصادی با کشورها به ویژه با کشورهای منطقه از مهم‌ترین مطالب در مورد صادرات است." و درباره واردات هم فرمودند: "اما واردات؛ باید مدیریت بشود. یک جائی واردات مطلقاً نباید بشود؛ یک جاهائی باید انجام بگیرد. با مدیریت، واردات انجام بگیرد."
حال وقت مطالبه‌گری مردم درباره صادرات و واردات در استان البرز فرارسیده است، تا متوجه شویم که صادرات در استان چگونه بوده و بیشتر چه کالاهایی صادر شده است؛ و درباره میزان واردات استان البرز نیز بررسی انجام گیرد که تا چه حد میزان واردات به استان البرز مفید است. مطالبی نیز مبنی بر افزایش صادرات در استان البرز از زمان آغاز به کار دولت دوازدهم شنیده می‌شود به همین دلیل برای بررسی و کسب اطلاعات دقیق درباره این موضوع به مسئولان مختلف در این حوزه مراجعه کردیم تا تصویر دقیقی از این موضوع بدست آوریم.
رشد 41 درصدی واردات و 100 درصدی صادرات
آمارهای واردات استان البرز در 11 ماهه سال 96 نشان می‌دهد 485 میلیون و 694 هزار و 159 دلار در 11 ماه سال 96، واردات کالا به استان البرز از طریق گمرک انجام شده، که ارزش ریالی آن بیش از 16 میلیارد و 423 میلیون هزار ریال است که از نظر وزنی 88 هزار و 831 تن می‌شود.
ضمن اینکه صادرات 11 ماه سال جاری استان البرز نشان می‌دهد 134 میلیون و 855 هزار و 705 دلار مطابق با 4 میلیارد و 534 میلیون و 194 هزار ریال در این 11 ماه از طریق گمرک استان البرز صادرات صورت گرفت که از نظر وزنی 127 هزار و 230 تن ارزش دارد.
آمار گمرک استان البرز(واحدها: میلیون دلار، ریالی)
آمارهای گمرکی همچنین نشان می‌دهد: واردات به استان البرز از نظر دلاری 31 درصد، ریالی 41، وزنی 57.6 درصد و صادرات نیز از نظر دلاری 88 درصد، ریالی 100 و وزنی 104 درصد افزایش نشان می‌دهد که بیشترین کالاهای صادراتی شامل ماکارونی و آرد گندم است که به کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و قطر ارسال شده و بیشترین کالاهای وارداتی شامل قطعات خودرو، چای و خودرو سواری است.
در صورتی که صادرات آرد از محل گندم خریداری شده تولید داخلی است و 10 الی 12 شرکت نیز در البرز صادرات آن را انجام می‌دهند، بیان دارد : در 11 ماه اخیر نزدیک به 14 میلیون و 557 هزار و 154 دلار صادرات آرد انجام شد که از نظر وزنی 58 میلیون و 201 هزار و 380 کیلوگرم است و در ضمن اینکه واردات آرد به کشور ممنوع است و این مقدار صادرات آرد، از گندم داخلی است که در ماه بهمن سال جاری یک میلیون و 953 هزار و 995 دلار صادرات آرد البرز است.
چرا چای به البرز وارد می‌شود؟
چرا کالا و تجهیزات صنعتی در لیست برتر صادرات البرز قرار ندارد؟
با این آمار و ارقام چند مطلب به ذهن متواتر می‌شود: ابتدا اینکه واردات در استان البرز چرا چند برابر میزان صادرات است؛که نشان از ضعف و سیاست نامتوازن در این دو بخش دارد.
موضوع دیگری که مطالبه حقیقی مردم است و در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز به تکرار اشاره شده است، اینکه استان البرز به قطب علم و فناوری و اقتصادی معروف است. استاندار البرز و مدیران اقتصادی دولت در این استان به این موضوع همواره اشاره دارند پس چرا تجهیزات، قطعات صنعتی و محصولات دانش بنیان و تولیدی سنگین که همیشه مدیران البرز از آن‌ها در جلسه‌ها صحبت می‌کنند، در لیست بیشترین صادرشده‌ها نیستند و رتبه‌های اول را مواد غذایی دارند؟
سوال دیگری که مخاطبان از سیستم اقتصادی استان البرز دارند این است که بیشترین محصولات وارداتی مربوط به قطعات خودرو، چای و اتومبیل سواری است که هیچ کدام از این موارد برای یک اقتصاد پویا مزیت محسوب نمی‌شود و صرفا یک کالای مصرفی است! مورد بعدی که بسیار قابل تامل است اینکه چرا چای به البرز وارد می‌شود؟ در صورتی که چایکاران کشور همواره از این موضوع شکایت دارند که در این زمینه مردم و افکار عمومی از استاندار البرز که اصالتا اهل گیلان و مدیر عامل اسبق سازمان چای کشور نیز است سوالات متعددی دارند که آیا باید چای به البرز وارد شود؟ سوال بعد اینکه آیا واردات قطعات خودرو به قطعه سازان البرز خسارت وارد نمی‌کند؟
صادرات آرد بر اساس آمار گمرک استان البرز(واحد وزنی آرد میلیون کیلوگرم است)
از طرفی دیگر به صادرات آرد در استان البرز اشاره شد که آرد و مواد غذایی و مشتقات آن بخش بزرگی از صادرات البرز را شامل می‌شود, صادرات مواد غذایی، آرد و ماکارونی برای استان البرز مفید است، ولی آیا با نگاه مسئولین که همواره استان البرز را قطب اقتصادی و صنعتی کشور دانسته، مواد غذایی باید در رتبه اول باشد؟
ضمنا مواد غذایی جزء آن دسته از صادرات محسوب می‌شود، که در موارد بحرانی کشورهای دیگر می‌توانند برای آن جایگزین پیدا کنند( مانند تحریم روسیه که اروپا در مواد غذایی انجام داد و با ترفند روسیه شکست خورد) ولی اگر قطعات صنعتی و تجهیزات از استان البرز صادر شود یک بازار بسیار مطلوب‌تری را برای البرز فراهم می‌کند و جایگزین کردن آن برای کشورهای خارجی بسیار سخت است. آیا ضعف دستگاه‌های صنعتی، تجاری و تیم اقتصادی در استان البرز در این امر نمود ندارد؟ موضوع جالب دیگر این است که اگر مجوز آزادسازی صادرات آرد از سمت وزارت اقتصاد و دارایی انجام نمی‌گرفت، این میزان صادرات هم دیگر وجود داشت؟ البته اکبریان نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی در مواردی این ضعف مدیریتی را بیان کرد!
از طرفی دیگر سازمان صنعت، معدن و تجارت به استناد قانون تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت مصوب 1390/4/12 مسئول تدوین و تعیین سیاست‌های توسعه صادرات غیرنفتی، توسعه صادرات محصولات صنعتی و فرآورده‌های معدنی، خدمات فنی و مهندسی، تجاری و تنظیم و اجرای مقررات مربوط به مشوق‌های صادراتی و برنامه‌ریزی، هدایت، حمایت و مدیریت تولید صادرات محور با ارزش افزوده بالا و فناوری‌های نوین و هدایت و حمایت از مدیریت واردات مبتنی بر تولید صادرات‌گرا است.
به همین دلیل رئیس اداره بازاریابی، توسعه صادرات و تجارت الکترونیکی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان البرز درباره صادرات و واردات به خبرنگار تسنیم در کرج، گفت: دریافت کارت بازرگانی برای انجام صادرات الزامی است و دریافت این کارت مستلزم این است که در استان دفتری برای این کار اختصاص یابد.
قدرت منصوری با بیان اینکه با ارائه کارت بازرگانی در هر جای ایران می‌شود واردات و صادرات انجام داد، افزود: صادرات میوه و تره‌بار که در استان البرز وجود دارد از گمرک البرز اظهار صادراتی نمی‌شود و معمولا به بندرعباس و بندر شهید رجایی ارسال می‌شود و هرکسی که علاقه داشته باشد از گمرک دلخواه امکان صادرات و واردات دارد.
آمار صادرات البرز بر اساس منشا تولید نیست
وی با بیان اینکه در 10 ماهه ابتدایی سال 96 در حدود 124 میلیون و 806 هزار و 747 دلار صادرات استان البرز است، تصریح کرد: این میزان صادرات شامل تمام اعداد و ارقام صادرات استان البرز نیست، بلکه باید برای صادرات در استان البرز دو آمار صادراتی تصور شود، که اول آمار خروجی استان با منشا تولید است که یعنی کالا و تولید البرز باشد که صادرات می‌شود؛ که متاسفانه سال‌ها در حال پیگیری هستیم که منشا تولید به آمار صادرات اضافه شود و دیگر صادرات محصولات استان‌های دیگر است که از گمرک البرز صادر می‌شود.
رئیس اداره بازاریابی و توسعه صادرات و تجارت الکترونیکی البرز، با تاکید بر اینکه "ماکارونی" اصلی‌ترین صادرات البرز است، گفت: صادرات 8 ماه سال جاری آرد در استان البرز 8 میلیون و 742 هزار و 277 دلار به ارزش وزنی حدود 35 میلیون کیلوگرم است و خمیرهای پخته نشده، آرد گندم، رب گوجه فرنگی در رتبه‌های دیگر بیشترین میزان صادرات البرز قرار دارد.
میزان صادرات کالا بر اساس آمار سازمان صنعت، معدن و تجارت البرز
وی با بیان اینکه کمتر اتفاق افتاده است که از گندم داخلی، آرد صادراتی وجود داشته باشد، اظهار داشت: معمولا از روسیه گندم وارد می‌شود و صادرات مجدد آرد صورت می‌گیرد و ورود موقت گندم به شرط صادرات آرد است و این میزان صادرات آرد در 8 ماه تنها از طریق یک شرکت است و باید اسناد در درون گمرک درباره میزان شرکت‌های صادراتی آرد مشخص شود.
منصوری با تاکید بر اینکه بیشتر صادرات استان البرز مواد غذایی است، بیان داشت: تا مرحله تولید با سازمان صنعت، معدن و تجارت استان البرز است ولی شبکه توزیع داخلی و خارجی یک مقوله جداگانه دیگر است و ورود اطلاعات نیز در این موضوع تفاوت دیگر می‌کند و زمان صادرات و میزان و نوع و مبدا و مقصد کالا وجود دارد ولی در اختیار سازمان صنعت، معدن و تجارت نیست.
در این جا مورد دیگری نیز به ذهن می‌رسد که این صادرات آرد از گندم تولید داخلی است یا گندم وارداتی از کشورهای خارجی که تبدیل به صادرات آرد می‌شود؟ نکته بسیار مهمی که اصل مطلب در گزارش صادرات و واردات استان البرز است این است که آمار صادراتی استان البرز از تمام مبادی گمرکی کل کشور نیست! اگر آمارهای صادراتی استان البرز بر اساس منشا صادرات البرز در سال‌های گذشته ارائه شود و صادرات امسال البرز نیز بر همین مبنا و در کل مبادی صادرات در سراسر کشور اعلام شود، آیا باز هم میزان صادرات البرز رشد این مقدار را دارد؟
مشکل اصلی موضوع این است که میزان صادرات البرز فرمول مناسبی ندارد! یک فرمول ساده وجود دارد که میزان صادرات از تمام مبادی کشور برای استان البرز را در سال 95 اعلام و با همین فرمول صادرات 96 البرز مشخص شود و حال این دو میزان صادرات با یکدیگر مقایسه گردد و میزان رشد یا کاهش صادرات البرز اعلام شود.
از سوی دیگر سیاست‌گذاری‌های مربوط به صادرات و واردات استان البرز در سطح کلان استان به معاونت امور اقتصادی استانداری به عنوان متولی اصلی در امور اقتصادی البرز باز می‌گردد.
عباداله کامکار معاون اقتصادی استاندار البرز در پاسخ به سوال ما، اظهار داشت: کل محصولات تولیدی استان البرز که وجود دارد باید بر اساس سیاست صادرات محور انجام گیرد و بر این اساس رصد و تشویق برای انجام صادرات از طرف دولت صورت می‌گیرد.
معاون امور اقتصادی استانداری البرز با بیان اینکه واحدهای تولیدی مورد پذیرش است که صادرات محور باشد، افزود: صادرات نباشد، واحد تولیدی خیلی موفقیت ندارد و در این تفکر برای صادرات باید نوآوری و استفاده از تکنولوژی و رقابت‌پذیری و کیفیت خوب وجود داشته باشد و 92 درصد صادرات استان البرز در زمینه میوه‌جات، ماکارونی و دارویی است.
کامکار در پاسخ به سوال خبرنگار تسنیم مبنی بر افزایش بسیار زیاد واردات بعد از برجام به استان البرز، عنوان کرد: محصولات وارداتی بر اساس نیازمندی‌های واحدهای تولیدی استان البرز انجام می‌شود و واردات برخی از کالاها مانند "چای" مختص به استان البرز نیست و در کل کشور وجود دارد و بر اساس عرضه و تقاضا وارداتی صورت می‌گیرد و واردات محصولات و کالاها قوانین جاری دارد که در وزارت صنعت، معدن و تجارت بررسی می‌شود.
بیشترین محصولات وارداتی به البرز: تجهیزات خودرو، چای، اتومبیل
بیشترین محصولات صادراتی البرز: ، ماکارونی، آرد و مواد غذایی
با یک بررسی بسیار ساده می‌توان به این نکته رسید که صادرات در استان البرز بیشتر بر اساس مواد غذایی و آرد پایه‌ریزی شده است که البته این موضوع نیز بر اساس اسناد وزارت امور اقتصاد و دارایی به لطف آزادسازی تولیدات آرد و مشتقات آن (ماکارونی، نشاسته و غیره) است.
مطلب اصلی در میزان صادرات و واردات البرز این است که تنها آمار صادراتی در گمرک فرودگاه پیام البرز به مردم اعلام می‌شود و کل صادرات استان البرز از تمام مبادی کشور برای مردم بازگو نمی‌گردد، چگونه است که صادرات کل کشور با احتساب میعانات گازی طبق آمار سازمان توسعه تجارت ایران 2 درصد رشد منفی وزنی دارد ولی صادرات البرز که نباید جدا از کشور باشد 104 درصد رشد دارد! آیا این آمار با واقعیت‌های موجود در کشور و نزد افکار عمومی مطابقت دارد؟ و مهم‌تر از اینکه واردات در کل کشور افزایش 10 درصدی دارد ولی در البرز رشد نزدیک به 57 درصدی را تجربه می‌کند!
جدول مربوط به صادرات و واردات تجاری 10 ماه(سازمان توسعه تجارت ایران)
مورد بعدی که جلب توجه می‌کند و در صادرات استان البرز مفغول مانده است صادرات تجهیزات صنعتی و تولیدی بزرگ البرز به خارج از کشور است؛ که تقریبا نقشی در این صادرات ندارد! صادرات در زمینه مواد غذایی برای یک استان مزیت محسوب می‌شود ولی آیا البرز که به زعم استاندار این استان و مدیران اقتصادی قطب علم و فناوری و صنعتی کشور است نباید بیشتر بر حول تجهیزات صنعتی و تولیدی باشد که بازارهای خارجی را در کنترل خود قرار دهد تا در تکان‌های اقتصادی به کمک البرز بیاید! سوال اصلی که باید استاندار البرز و تیم اقتصادی به مردم پاسخ دهند این است که تجهیزات صنعتی و تولیدی و قطعات کجای صادرات البرز قرار گرفته است؟
موضوع جدی دیگر اینکه واردات به استان البرز بیشتر بر مبنای تجهیزات است،که نوعی باهوشی خارجی‌ها حساب می‌شود که اجناسی را به البرز صادر می‌کنند که تجهیزات است و بازار مصرفی داخلی استان البرز را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد که نمونه بارز آن واردات قطعات خودرو است که سبب آسیب به قطعه‌سازان می‌شود.
گزارش: محمدعلی حسن‌نیا
انتهای پیام/م
