حکایت دخترخوشنویس پادشاهی که ۳سرزمین ایران را به‌باد داد
یک پژوهشگر تاریخ قاجار به تشریح ابعاد فرهنگی «ام سلمه، خوشنویسی از دوره قاجار» پرداخت و گفت: اعتمادالسلطنه در کتابی که درباره بیش از ۹۰۰ زن نیکوکار از صدر اسلام نگاشته؛ آورده است، ام‌سلمه خط نسخ را به خوشی می‌نگاشت و قرآن خطی او مرغوب بود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، فاطمه قاضیها در نکوداشت زنان واقف در تاریخ ایران در موزه ملی ملک درباره «ام سلمه، خوشنویسی از دوره قاجار» که عمر بسیاری نیز داشت، اظهار کرد: بیشتر زنان ایران در حوزه هنر به شاعری گرایش داشتند کما اینکه در این حوزه نیز با محدودیت‌هایی مواجه می‌شدند و به همین دلیل تعداد شعرای زن ایرانی در قیاس با مردان کم است. البته اگر می‌توانستند با دربار ارتباط برقرار کنند مسلماً قدعلم می‌کردند، به طوریکه بیشتر دختران قاجار شاعر بودند.
وی ادامه داد: ام‌سلمه در قرن 13 و 14 به عنوان شاعر و خوشنویس شناخته می‌شود، او از یک مادر گرجستانی و پدر او فتحعلی شاه قاجار بوده است، که از این مادر گرجستانی یک پسر به دنیا می‌آید و ام‌سلمه بعد از آن به دنیا آمده است و برادر ام‌سلمه بعد از عباس میرزا شجاع‌ترین فرزند فتحعلی‌شاه شناخته می‌شود.
قاضیها با اشاره به اینکه ام‌سلمه هنر خطاطی را از آقا زین‌العابدین اصفهانی فرا گرفت، گفت: استاد زین‌العابدین اصفهانی نیز عمر طولانی داشت و در دوران پادشاهی ناصرالدین شاه نیز زنده بود و چون در این دوران صنعت چاپ وارد ایران شد به نوعی می‌توان زین‌العابدین اصفهانی را آخرین استاد خط نسخ در دو سه دهه اخیر عنوان کرد. او بیش از 100 سال عمر کرد.
وی در توضیحات بیشتر از هنرهای تذهیب و خوشنویسی ام‌سلمه که مهارت بالایی داشت به روایتی از اعتمادالسلطنه گریزی زد و گفت: اعتمادالسلطنه در کتابی که درباره بیش از 900 زن نیکوکار از صدر اسلام نگاشته؛ آورده است، ام‌سلمه خط نسخ را به خوشی می‌نگاشت و قرآن خطی او مرغوب بود.
قاضیها با بیان اینکه به دلیل سکنی ام‌سلمه در کرمانشاه که نزدیک عتبات عالیات در عراق بود، بیشتر نسخ خطی او به آستان ائمه در این کشور اهدا و وقف شده است، خاطرنشان کرد: ولی از آثاری که از او در ایران به یادگار مانده است مربوط به نسخ خطی دعای صباح امیرالمومنین (ع) است که در سال 1255ق. کتابت شده است و همچنین تحریر یک قرآن در سال 1302 ق. است و در مجموع 5 اثر از ام‌سلمه در کاخ گلستان و 2 اثر دیگر او نیز در موزه ملک و آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.
گفتنی است در دوره پادشاهی فتحعلی شاه قاجار، از دست رفتن بخش‌های از آذربایجان، گرجستان و ارمنستان، در عهدنامه‌های ترکمانچای و گلستان به واسطه شکست در نبرد با روسیه به ایران تحمیل شد.
انتهای پیام/
