تاریخ قرآن در زبان انگلیسی

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا،‌ مستشرقان در مباحث مختلفی در قرآن چه حوزه درون قرآنی و برون قرآنی وارد شده اند. مباحث درون قرآنی شامل معارف و تفسیر می‌شود که حاصل آن کتاب ها، مقالات و دایره المعارف مختلفی است که توسط مستشرقان به نگارش درآمده است. موضوعات برون قرآنی هم دربرگیرنده علوم قرآنی مانند اعجاز قرآن، مصونیت از تحریف، ناسخ و منسوخ و وحی می شود که مستشرقان هم درباره آنها به تحقیق و بررسی پرداخته‌اند.

بروس لاورس استاد دانشگاه دوک در ایالت متحده آمریکا یکی از افرادی است که تحقفیقات و مقالات بسیاری را در حوزه مطالعات قرآنی و تاریخ اسلام منتشر کرده است . از او اخیرا کتابی با عنوان «تاریخ قرآن در زبان انگلیسی» منتشر شده است. مرتضی کریمی‌نیا پژوهشگر و استاد دانشگاه در یادداشتی به معرفی و بررسی این کتاب پرداخته است. متن این یادداشت به شرح ذیل است:

«کتاب تاریخ قرآن در زبان انگلیسی جدیدترین اثر آقای بروس لاورنس، استاد دانشگاه دوک است که در سال 2017 از سوی انتشارات دانشگاه پرینستون انتشار یافته است. بروس لاورنس، تاکنون کتب و مقالات متعددی در حوزۀ مطالعات قرآنی و تاریخ اسلام منتشر کرده و قرار است به زودی اثری از وی، با عنوان احتمالی ترجمۀ انگلیسی قرآن (The Qur’an: A Translation for the New Century) نیز انتشار یابد. گفتنی است که پیش از از این در سال 2006 میلادی نیز، وی کتابی با عنوان شرح حالی بر قرآن (The Qur’an, A Biography) در لندن منتشر کرده بود.

کتاب حاضر یعنی کتاب تاریخ قرآن در زبان انگلیسی (انتشارات دانشگاه پرینستون، 2017) در 7 فصل تدوین شده است. فصل اول به معرفی پیامبر اکرم(ص)، شخصیت و ویژگی‌های وی به عنوان دریافت کننده و مبلّغ وحی اختصاص یافته است. این فصل، تحریر مبسوط‌تری است از آنچه مؤلف در کتاب پیشینش (2006) نوشته بوده است.

در فصل دوم، مولف به کهن‌ترین تلاش‌های غربیان و مستشرقان قدیم از قرن یازدهم تا نوزدهم میلادی در برگردان قرآن به زبان‌هایی چون لاتینی، آلمانی، فرانسوی و انگلیسی پرداخته است. در این بخش، نخستین ترجمۀ لاتینی قرآن در قرن یازدهم میلادی از روبرت کِتونی، و آخرین ترجمه‌های انگلیسی در قرن نوزدهم چون راس، سِیل، رادوِل و پالمِر مورد بررسی قرار می‌گیرند.

نخستین دهه‌های قرن بیستم، شاهد تلاش‌های مردمانی در جنوب آسیا و شبه قاره برای ترجمۀ قرآن است که در صدر ایشان، جریان احمدیه قرار دارد که تاثیر ترجمه‌های ایشان بر سایر ترجمه‌های بعدی در قرن بیستم هویداست. فصل سوم به بررسی اهمیت این نهضت و تاثیرات آن بر ترجمه‌های انگلیسی قرآن در قرن بیستم اختصاص یافته و در آن، آثار کسانی چون محمد علی لاهوری، عبدالله یوسف علی، محمد مارمادوک پیکتال، و محمد اسد معرفی شده است.

«قرآن مجازی و فراتر از آن» عنوان فصل چهارم است که در اینجا، مولف به وصف برخی وبسایت‌های مشهور اینترنتی در زمینۀ ترجمۀ انگلیسی قرآن می‌پردازد و در ادامه، نکاتی کوتاه در خصوص برخی ترجمه‌های جدیدتر انگلیسی قرآن از کسانی چون توماس کلیری، آلَن جونز، سید حسین نصر، جین مک‌اولیف و دو ترجمۀ زنانه از طاهره صفارزاده و لاله بختیار ارائه می‌دهد.

در فصل پنجم، مولف به بررسی عینی‌تر ترجمه‌های انگلیسی قرآن می‌پردازد و در این راه، با انتخاب برخی سوره‌های کوتاه و آهنگین از اجزای پایانی قرآن کریم، به سنجش توانایی و میزان توفیق مترجمان مختلف قرآن در انعکاس آهنگ بلاغت موسیقایی آیات قرآن می‌پردازد تا ببیند کدام‌یک بیشتر و بهتر توانسته‌اند معنا را همراه با وزن و آهنگ کلام، به زبان انگلیسی منتقل کنند.

«سیاست ترجمۀ قرآن» عنوان فصل ششم کتاب است. در اینجا مؤلف به میزان تاثیر و نفوذ عربستان سعودی در تولید و انتشار ترجمه‌های قرآنی توجه دارد. از نظر مولف، جنبه‌های مخرب نظارت عربستان سعودی بر ترجمه‌های قرآن، تنها به آنچه ایشان در ترجمه‌های وارد می‌کنند، منحصر نمی‌شود، بلکه شامل چیزهایی هم می‌شود که ایشان در ترجمه‌ها فروگذار و حذف می‌کنند.

در فصل آخر با «قرآن گرافیک» که یکی از طولانی‌ترین بخش‌هاست، مولف به بررسی قرآن آمریکایی، اثر هنرمندی به نام سندو بیرک (Sandow Birk) می‌پردازد. وی با استفاده از ترجمۀ انگلیسی رادوِل (که اکنون از اجازه چاپ یا کپی رایت فارغ است)، به خلق ترجمه‌ای مصور از قرآن پرداخته است. این تصاویر تقریباً همگی از حیات و شئون اجتماعی مردم آمریکا و تاریخ ایشان گرفته شده و می‌کوشد مضامین قرآنی را با زندگی و امور ملموس در فرهنگ آمریکایی پیوند بزند.

برونس لاورنس کتاب خود را با ضمیمه‌ای حاوی فهرست ترجمه‌های انگلیسی قرآن بر اساس ترتیب سال انتشار پایان می‌دهد.»

انتهای پیام/