سنندج| روزهای تلخ تئاتر کردستان که «بدون تدبیر و امید» می‌گذرد
متأسفانه وضعیت تئاتر کردستان خوب نیست و بازیگران این حوزه مشکلات و گله‌مندی‌های زیادی دارند و روهای تلخ همچنان «بدون تدبیر و امید» می‌گذرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، تئاتر یکی از هنرهای هفتگانه است که از اسطوره‌ها، آئین‌های سنتی و فرهنگ‌های عامه شکل گرفته و جایگاه خاصی در میان استانها، خصوصاً استان کردستان پیدا کرده است، باید گفت که تئاتر کردستان یکی از پایگاه‌های غنی هنرهای نمایشی در سطح کشور است و افراد بزرگی همچون استاد قطب‌الدین صادقی، بهروز غریب‌پور، حمید عبدالمکلی، سهیل پارسا را به ایران و دنیا معرفی کرده است.
تئاتر در کردستان از سال 1342 به بعد تحول خاصی پیدا کرد و در سال‌های 79 تا 89 به اوج رسید و جزء 5 استان برتر کشور بود اما متأسفانه از سال 89 به بعد بنا به دلایل مختلفی از جمله بی‌توجهی و بی‌تدبیری مسئولان به رتبه‌های پایین کشوری رکود پیدا کرد.
جهت اطلاع از وضعیت تئاتر و معضلاتی که هنرمندان کردستانی در این زمینه با آن مواجه هستند با چند نفر از هنرمندان حوزه تئاتر و مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان وقت مصاحبه‌ای ترتیب دادیم تا مشکلات و دردل‌های آنها را منعکس کنیم؛ آنچه که در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار تسنیم با آنان است.
"نبود سالن مناسب و عدم حمایت‌های مالی" بزرگترین مشکل تئاتر کردستان است
صابر دل‌بینا بازیگر، نویسنده و گارگردان تئاتر کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سنندج با بیان اینکه از سال 60 در حوزه تئاتر مشغول به فعالیت است، به مشکلاتشان در این حوزه اشاره کرد و اظهار داشت: تئاتر کردستان در دهه 70 جزء استان‌های برتر کشور بود اما متأسفانه بنا به دلایل گوناگون از سال 87 به بعد تئاتر در کردستان سقوط کرد.
وی با اشاره به اینکه تئاتر به فضای فیزیکی مناسب برای تمرین مداوم و اجرا نیاز دارد، گفت: متأسفانه یکی از بزرگترین مشکلات ما "نبود سالن مناسب" است و در حال حاضر فقط 2 اتاق برای تمرین و تالار فروردین برای اجرا در اختیار گروه‌ها قرار گرفته که اصلاً جوابگو نیست.
بازیگر، نویسنده و گارگردان تئاتر کردستانی از تالار فرهنگ به عنوان حافظه نیم قرن شهر سنندج و صحنه درخشش انسان‌هایی همچون سهیل پارسا، بهروز غریب پور و قطب‌الدین صادقی نام برد و تصریح کرد: 14 سال پیش وعده بازسازی آن را طی 2 سال به ما دادند اما پس از گذشت این سال‌ها هنوز ساخته نشده و کارمندان استانداری کردستان از آن به عنوان پارکینگ استفاده می‌کنند.
وی بودجه اختصاص یافته به تئاتر کردستان را پایین عنوان و ادامه داد: اگر بخواهیم بودجه تئاتر استان را با استان‌های دیگر همچون کرمانشاه مقایسه کنیم بسیار ناچیز بوده و باید هنرمندان برای تولید کارهایشان از جیب خودشان هزینه کنند.
دل‌بینا با بیان اینکه نمایش‌نویس‌ها برای چاپ نمایشنامهها به حمایت دولت نیاز دارند، افزود: دانشگاه آزاد کردستان 9 نمایش نامه و حوزه هنری 3 نمایش نامه را چاپ کرده‌اند اما اداره ارشاد و انجمن هنرهای نمایشی تاکنون برای چاپ نمایش نامه‌ها از نویسندگان حمایت نکرده است.
مشکلات زیادی بر سر راه بازیگران تئاتر کردستان وجود دارد
حسن ترقی نمایشنامه‌نویس، کارگردان و بازیگر تئاتر کردستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سنندج، با اشاره به اینکه از سال 67 فعالیت هنری خود را شروع کرده است، اظهار داشت: در تمام زمینه‌ها، بازیگری، نویسندگی و کارگردانی در جشنواره‌های متعدد استانی، منطقه‌ای و کشوری جوایزی را کسب کرده‌ام و در سال 94 برای نمایشنامه «به رزه فر» از میان 147 متن، مقام چهارم مسابقه نمایشنامهنویسی آلان ترکیه را کسب کردم.
وی با اشاره به اینکه مشکلات تئاتر کردستان یکی دو تا نیست، گفت: نبود امکانات سخت‌افزاری همچون سالن اختصاصی برای تئاتر، نبود فضای مناسب برای تمرین و عدم حمایت مالی از عمده مشکلاتی است که هنرمندان تئاتر با آن روبه‌رو هستند.
نمایشنامه‌نویس، کارگردان و بازیگر تئاتر کردستان از نبود فضای تبلیغات کافی برای معرفی تئاتر ابراز نارضایتی کرد و ادغان داشت: متأسفانه به‌دلیل مشکلاتی که گفته شد و جشنواره‌ای شدن تئاتر، جایگاهی که تئاتر میان مردم داشته باشد را نداریم چرا که لازمه اجرای تئاتر، «حمایت مالی» بوده و بدون حمایت مالی مخصوصاً در حوزه تبلیغات برای شناساندن یک اثر به مردم هیچ کاری به نتیجه نمی‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: کل هزینه آخرین کارم نمایش "پانکیه‌کان" حدود 4 میلیون و500 هزار تومان برعهده خودم بود، سال‌های قبل هم به همین صورت بوده و هر کار بسته به نوع طراحی صحنه خودم شخصاً از 2 تا 3 میلیون هزینه کرده‌ام.
ترقی با بیان اینکه متولی هنر در شهرستان‌ها اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی است، افزود: تمامی تولید یک اثر از آماده‌سازی تا اجرا به عهده بخش دولتی است و هر ساله وزارتخانه‌ها بودجه‌ای را برای اجرای تئاتر به حساب ادارات ارشاد واریز می‌کنند.
نمایشنامه‌نویس، کارگردان و بازیگر تئاتر کردستان با بیان اینکه انتظار ما از مسئولان «حمایت از هنرمند و اهمیت به جایگاه والای هنر و هنرمند» است، گفت: از انتصاب مدیرکل جدید ارشاد کردستان بسیار خوشبین هستیم و امیدواریم با توجه به سابقه و حمایتی که «قلعه‌شاخانی» از قبل از هنرمندان داشتند، وضعیت قبلی و کنونی تئاتر دگرگون شود و قطعاً آینده خوبی در انتظار هنرمندان است.
"نبود نویسنده خوب" از مشکلات حوزه تئاتر کردستان است
فریدون احمدی کارگردان و بازیگر حوزه تئاتر کودک و نوجوان کردستان متولد سال 59 در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سنندج، با بیان اینکه از دوران بچگی به تئاتر علاقه داشتم، اظهار داشت: از سال 74 کار در تئاتر را شروع کرده و در زمینه کارگردانی و بازیگری درحوزه صحنه‌ای، عروسکی، خیابانی و کودک و نوجوان فعالیت داشته‌ام.
وی با اشاره به اینکه نویسندگی از بنیان‌ها و ریشه‌های تئاتر است، گفت: یکی از اساسی‌ترین مشکلات ما نبود متن خوب خصوصاً در حوزه کودکان و کمبود نویسنده خوب است.
کارگردان و بازیگر حوزه تئاتر کودک و نوجوان کردستان «نبود نویسنده خوب» را خلاءی در تئاتر استان بیان و تصریح کرد: این خلاء دو طرفه است و باید خود هنرمندان و ارگان‌های مربوطه با برگزاری دوره‌های آموزشی مداوم که منجر به تولید اثر می‌شود این ضغف را برطرف کنند.
وی از نبود سالن درخور برای تمرین و اجرای عمومی گله‌مند بود و ادامه داد: درخواست همه هنرمندان اتمام تالار مرکزی که چندین ساله خوابیده و هیچ جنبش و حرکتی در آن وجود ندارد، است.
احمدی برگزاری جشنواره‌ها برای معرفی تئاتر کردستان به مردم و جامعه را موثر دانست و افزود: در کنار بقیه جشنواره‌ها برگزاری جشنواره‌ای مختص کودک و نوجوان ضروری است چراکه با تئاتر و نمایش می‌توان به کودکان که نسل‌های بعدی ما هستند، آموزش‌هایی داده شود.
هیچ‌گونه حمایت مالی در طرح استقرار گروه‌های نمایشی از هنرمندان کردستانی نشد
آزاد مرادی بازیگر، کارگردان و نویسنده تئاتر کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه متولد سال 60 بوده و از سال 78 فعالیت رسمی خود را از انجمن نمایشی شهرستان دیواندره آغاز کرده است، اظهار داشت: در طول این سال‌ها در جشنواره‌های مختلف داخل و خارج استان شرکت کرده و مقام‌های مختلف کسب کرده‌ام و در سال 91 به عنوان بازیگر برتر در جشنواره‌ای که در قم برگزار شد، معرفی شدم.
وی همچون دیگر هنرمندان «کمبود امکانات و فضا» را از اساسی‌ترین مشکلات تئاتر کردستان بیان کرد و گفت: استان کردستان و خصوصاً شهر سنندج به عنوان مرکز استان آن پتاسیل را که جوابگوی نیاز هنرمندان باشد، را ندارد.
بازیگر، کارگردان و نویسنده تئاتر کردستان به تالار فروردین سنندج اشاره و تصریح کرد: از این تالار برای اجرا و برنامه‌های اداری استفاده می‌شود در حالیکه می‌بایست فقط مختص اجرای فعالیت‌های هنری باشد.
وی جشنواره‌زدگی را یکی دیگر از مشکلات تئاتر استان دانست و گفت: متأسفانه برخی از بچه‌ها برای تولید اثر فقط منتظر فراخوان جشنواره هستند و برای تولید اجرای عمومی فعالیتی نمی‌کنند، که باید از سوی مسئولان برای موظف کردن گروه‌ها جهت اجرای عمومی، برنامه‌ریزی‌های لازم صورت بگیرد.
مرادی در بخشی دیگر از سخنان خود به طرح استقرار گروه‌های نمایشی اشاره کرد و افزود: این طرح توانست گروه‌ها را سامندهی کند اما هیچ‌گونه حمایت مالی از گروه‌های نمایشی نشده است.
وی به وضعیت بیمه هنرمندان نیز گریزی زد و اظهار کرد: متأسفانه ارشاد کردستان در برخی از زمینه‌ها ضعیف عمل کرده و من شخصاً با وجود پیگیری‌هایی که کرده‌ام «هنوز بیمه نشده‌ام» و برخی از دوستانم به خاطر عدم توانایی پرداخت هزینه ماهانه بیمه، از آن انصراف داده‌اند.
"ماه‌های محرم و صفر، رمضان، 2 دهه ایام فاطمیه و تقویم سیاسی" حق اجرای هیچ‌گونه نمایشی را در کردستان نداریم
افشین خدری کارگردان، نویسنده، بازیگر و کارشناس تئاتر کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سنندج با اشاره به فعالیت خود از سال 77 به صورت رسمی و حضور در 45 نمایش در تئاتر کردستان، اظهار داشت: تئاتر استان کردستان یکی از پایگاه‌های غنی هنرهای نمایشی در کل کشور است و با توجه به فرهنگ و آداب کردستانی‌ها، نمایش‌ها پابه پا این آئین‌ها شکل گرفته است.
وی «نبود مکان برای تولید و اجرا، نبود متن مناسب، نبود بودجه و حمایت‌های مالی از هنرمندان» را عمده‌ترین مشکلات تئاتر کردستان دانست و گفت: با حل شدن این مشکلات موج نو در تئاتر استان راه می‌افتد و انسان‌های والای دیگری به جامعه معرفی می‌شود.
کارشناس حوزه تئاتر کردستان با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب در سفر پر خیر و برکت خود به کردستان، این خطه را سرزمین هنر و فرهنگ بیان فرمودند، تصریح کرد: سئوال اینجاست چرا طبق فرمایشات امام خامنه‌ای به هنر این استان اهمیت داده نمی‌شود؟ و سالن‌هایی برای تولید اثرهای فاخر فرهنگی در اختیار هنرمندان قرار نمی‌دهند؟
وی در بخشی دیگر از سخنان خود با بیان اینکه در گذشته طرحی با عنوان «طرح استقرار گروه‌های نمایش» به اداره فرهنگ و ارشاد و انجمن هنرهای نمایشی پیشنهاد شد، اذان داشت: درچهار چوب این طرح گروه‌های نمایشی نسبت به تعداد کارها و نفرات در قالب گروه‌های (الف، ب، ج) تقسیم می‌شدند و بنا براین بود که به هر کدام از گروه‌ها کمک هزینه تولید 3 تا 20 میلیون تومان پرداخت شود.
خدری با بیان اینکه دفتر طرح استقرار گروه‌های نمایشی زیر تعهدات خود زده و هیچ کمک هزینه‌ای به گروهای نمایشی پرداخت نکرده است، افزود: یکی دیگر از خطاهای این طرح ایجاد فضای رقابتی در میان گروه‌ها بود در حالیکه تا قبل از آن فضای کار رفاقتی بود.
وی طرح استقرار گروه‌های نمایش را فقط یک شعار خواند و بیان کرد: با پیدایش این طرح بودجه تئاتر از اداره فرهنگ و ارشاد گرفته و به انجمن گروه‌های نمایشی واگذار شد و آنها باید پاسخ‌گو باشند که این بودجه‌ها کجا صرف می‌شود؟
کارگردان، نویسنده و بازیگر تئاتر کردستان ممنوعیت اجرای نمایش در برخی از ایام سال را یکی از دردها و دلایل افت تئاتر استان دانست و تصریح کرد: در کردستان در ماه‌های محرم و صفر، رمضان، 2 دهه ایام فاطمیه و تقویم سیاسی حق اجرای هیچ نمایشی به ما داده نمی‌شود در حالیکه در پایتخت به‌جز روزهای تاسوعا و عاشورا و شهادت امام علی(ع) گروه‌های نمایشی تئاتر اجرا می‌کنند.
5 پلاتو تئاتر در استان کردستان ساخته می‌شود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سنندج با بیان اینکه این واقعیت که فضاهای فرهنگی در شأن هنرمندان و اهالی فرهنگ کردستان نیست را می‌پذیریم، اظهار داشت: ما باید در کوتاه مدت با مدیریت بهتر فضاهای موجود و احداث پلاتوها با همکاری بخش خصوصی و در بلند مدت با همت استانداری، نمایندگان مردم در مجلس و مسئولان استان تالار مرکزی را سریع‌تر از زمان پیش‌بینی شده به بهره‌برداری برسانیم و بسیاری از مشکلات حوزه تئاتر را حل کنیم.
جلال قلعه‌شاخانی با اشاره به اینکه تالار فروردین سنندج قبلاً در اختیار بخش خصوصی بود اما در حال حاضر در اختیار ارشاد کردستان است، افزود: بنابر ضوابط اجرایی بودجه، احتمالاً این تالار مجداداً در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد.
وی وعده بررسی نواقص و نارسایی‌ها را در فضاهایی که به بخش خصوصی واگذار می‌شود، را داد و گفت: به هنرمندان قول می‌دهیم که برای اجرای فعالیت‌های فرهنگی و هنری در فضاهایی که به بخش خصوصی واگذار می‌شوند، دچار مشکل نشوند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان طرح استقرار گروه‌های نمایشی را جزو طرح‌های سازنده و اثرگذار وزارت ارشاد عنوان و تصریح کرد: ساختار منسجم‌تر، شناسنامه‌دار کردن، شناسایی و ثبت گروه‌های نمایشی و همچنین فعالیت گروه‌ها در بلند مدت به عنوان موسسه تک منظوره هنری در حوزه خودشان، از چشم‌انداز‌های این طرح بود.
وی با بیان اینکه طرح استقرار گروه‌های نمایشی به صورت کامل اجرا نشد، اضافه کرد: در درجه‌بندی و میزان اعتبار و حمایت از گروه‌ها، مشکلات و نارسایی‌هایی وجود دارد، که باید آنها را حل کنیم.
قلعه‌شاخانی حمایت مالی را فقط مختص اجراهای عمومی اعلام کرد و افزود: شرط حمایت از اجراهای عمومی صرفاً مختص به گروه‌های ثبت شده است و از گروه‌هایی که ثبت نشده‌اند تقاضا داریم برای ثبت گروه خود اقدام کنند تا ما نیز بتوانیم از آنان حمایت کنیم.
وی با بیان اینکه امسال برابر تفاهم‌نامه موجود، مبلغی برای حمایت از اجراهای عمومی و گروه‌های ثبت شده به حساب مرکز هنرهای نمایشی واریز شد، اظهار کرد: سعی می‌کنیم از منابع استانی و مرکز هنرهای نمایشی برای سنوات آینده این مبالغ را افزایش دهیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان گفت: مهم‌ترین بحثی که در حوزه تئاتر پیگیر آن هستیم «آشتی بین مردم و تئاتر» است تا از طریق گیشه و فروش در آن، از هنرمندان حمایت شود.
وی یکی از آسیب‌ها و نواقص فوق‌العاده جدی حوزه تئاتر را «نبود متن بومی» دانست و بیان کرد: باید با برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی، چاپ نمایشنامهها به صورت مجموعه و برگزاری جشنواره‌های مختص نمایشنامهنویسی این خلاء راپرکنیم و اداره ارشاد لازم می‌داند که از تولید متون نمایشی حمایت فوق‌العاده جدی داشته باشد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان با اشاره به ممنوعیت اجرای گروه‌ها در ایام مناسبتی خاص سال خاطر نشان کرد: با صراحت اعلام می‌کنیم که به‌جز ایام خاص و مشخص برای حفظ حرمت‌ها، در تمام ایام سال برای اجرای گروه‌های نمایشی هیچ منع و محدودیتی وجود ندارد.
وی از امضای تفاهم‌نامه با صندوق اعتباری حمایت از نویسندگان خبر داد و اضافه کرد: با در اختیار قرار دادن تسهیلاتی با کار مزد 4 درصد در قالب مشاغل خانگی و اشتغال فراگیر از هنرمندان برای تولید آثار هنری آنها، حمایت می‌کنیم.
قلعه‌شاخانی به حمایت اداره ارشاد از گروه‌های نمایشی معلول کردستان نیز گریزی زد و افزود: با توجه به شرایط ویژه و استعدادهای خاص افراد معلولی که در حوزه تئاتر فعالیت می‌کنند، انجام حمایت‌های ویژه از آنها در دستور کار ارشاد کردستان قرار دارد.
وی از انعقاد تفاهم‌نامه ارشاد با استانداری کردستان برای ساخت پلاتو خبر داد و اظهار کرد: طبق تفاهم‌نامه منعقد شده 5 پلاتو در 5 شهرستان استان ساخته می‌شود و ما سعی می‌کنیم فضای فرهنگی مورد نیاز تئاتر کردستان را در بلند مدت تأمین کنیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان به بیمه کردن 130 نفر از هنرمندان استان طی یک ماه گذشته خبر داد و گفت: در حال حاضر 730 نفر بیمه شده داریم و افراد متقاضی را زیر پوشش بیمه قرار می‌دهیم.
وی از هنرمندان حوزه تئاتر تقاضا کرد که فارغ از کم و کاستی‌های موجود، دعوت ارشاد کردستان را برای فعالیت جدی‌تر بپذیرند و همچنین قول داد که در حد وسع و توان خودشان بستر و شرایط لازم کار بازیگران را فراهم کنند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان رسانه را تریبونی برای بیان تقاضا و مشکلات خود دانست و عنوان کرد: باتوجه به پتانسیل‌های موجود در استان از فعالان اقتصادی تقاضا داریم که به نیازهای فرهنگی کردستان توجه ویژه‌ای داشته باشند و قطعاً ما هم با مشارکت جدی آنان را همراهی می‌کنیم.
انتهای پیام/ش
