درباره فیلم "امیر"|ترسو در بیان، ترسو در مینیمالیسم

خبرگزاری تسنیم- سید سعید هاشم زاده

این روزها مینیمالیسم در داستان گویی و در قاب بندی، و نه در فرم، که فرم چیز دیگریست؛ شده است ابزار فیلمسازانی که نام آوانگارد، آلترناتیو و تجربه گرایی را به یدک می کشند و حرف، گزاره و مسئله کاراکتر و خود را زیر تلنباری از این نگرههای واهی پنهان می کنند.

امیر جز اینکه فاقد مسئله است، مینیمالیسم را با فقدان بیان اشتباه گرفته است. اگر مینیمالیسم را بتوانیم به به گزینی، مفید گویی، حذف گزافهها و ایجاد فضاسازیهای کم رنگ در جهت داستان که موجب کشف و تعلیق می شود، توصیف کنیم؛ اگر آن را با بیان مفید و خطوطی باریک و کم برشماریم، امیر نه تنها مینیمال نیست بلکه به جای به گزینی به عدم گزینش و به جای بیان مفید به عدم یا فقدان بیان روی می آورد و جسارت و جرات مطرح کردن گزاره های خود را ندارد. این مسئله از فقدان مسئله می آید زیرا داستانی تکراری با عدم هوشمندی در پرداخت تبدیل به ابتذال میشود و مولف برای فرار از ابتذال مجبور است دهان کاراکترهای خود را ببندد. مینیمالیسم در تصویر و تکنیک نیز نمی تواند بار هنری به بی داستانی روایت بدهد. نمی توان جای جسارت گفت و گو و بیان دغدغه، کادرهای قاب عکسی مینیمالیستی را به فیلم الصاق کرد تا اینکه بتواند بار نداشته را به دوش بکشد.  امیر به نوعی هم عدم مسئله است  و هم فرار از بازگویی ابتذال یک داستان خرد و بی سر و ته.

مینیمالیسم از سوی دیگر فاقد شخصیت نیست. مینیمالیسم شخصیت دارد اما از آن اطلاعاتی کم رنگ بروز می دهد، اطلاعاتی که شاید در رفتارها یا گزاره های حداقلی گنجانده می شود. شاید در یک تصویر رسانده می شود و کامل می گردد. امیر اما فقط درونگرایی را از مینیمالیسم آموخته است. درونگرایی بدون هیچ. نه شناسنامه ای در کار است و نه سمپاتی آنی که بتواند قلاب بیندازد.

خواهر امیر اما بسیار پر رنگ تر است. مسئله دارد و حرف می زند. قابل درک است و برای ما جذاب تر و شیرین تر. دیوانه ای که شاید با بازی سحر دولت شاهی رنگ و لعابی خاص گرفته و دارای ابعادی وسیع تر از دیگر کاراکتر ها شده.  

برای دیدن فیلم های مینیمالیستی در خارج از کشور بهتر است آیدا یا ایدا اثر پاول پاولیکوفسکی را مرور کنیم تا متوجه این باشیم که مینیمالیسم حذف نیست، مینیمالیسم بیان حداقلی است.

انتهای پیام/