کمیته ۶۰ هزار نفری برای استقبال از امام خمینی چگونه شکل گرفت؟

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، چهار روز از فرار محمدرضا پهلوی از خاک کشور می‌گذشت که 30 دی‌ماه 57 خبر بازگشت امام خمینی(ره) به ایران در بین مردم پخش شد.

بنیانگذار کبیر انقلاب در پیام 4 محوری خطاب به ملت ایران فرمودند "اینجانب ان‌شاءاللّه‌ تعالی بزودی به شما می‌پیوندم تا در خدمت شما باشم و با همت شجاعانه شما به رفع مشکلات کوشا بوده و با هم‌صدا و هم‌قدم شدن همه اقشار ملت بر فسادها غلبه کنیم."

• بیشتر بخوانید

1. همه‌چیز درباره روزی که "شاه با فرح فرار کرد"
2. چرا کویت مانع حضور امام(ره) در این کشور شد؟
3. شورای سلطنت؛ آخرین تلاش‌ شاه برای جلوگیری از سقوطش

انتشار این خبر موجی از شادمانی در بین مردم پخش کرد و شخصیت‌های انقلابی برای استقبال از امام خمینی که قریب 14 سال دور از وطن در تبعید به سر برده بود آماده می‌شدند. اولین گام برای این کار تشکیل کمیته استقبال از امام(ره) بود که به پیشنهاد شهید مطهری این صورت می‌گرفت. مهم‌ترین موضوعی که می‌بایست پس از تشکیل کمیته مورد بررسی قرار می‌‌شد تعیین شخصی به عنوان سرپرست ستاد استقبال بود. در جلسه‌ای که در مدرسه رفاه برگزار شد، پس از رای‌گیری میان اعضا، شهید مطهری به عنوان رییس کمیته استقبال از امام خمینی(ره) و رابط این ستاد با شورای انقلاب انتخاب شد.

سایر اعضای ستاد مرکزی کمیته استقبال از امام خمینی عبارت بودند از شهید مطهری رابط کمیته استقبال با شورای انقلاب، شهید رابط جامعه روحانیت مبارز، شهید فضل‌الله محلاتی رابط جامعه روحانیت مبارز، هاشم صباغیان رابط نهضت آزادی ایران، اسدالله بادامچیان رابط هیأت‌های مؤتلفه اسلامی، کاظم سامی رابط جنبش انقلابی مردم ایران(جاما)، حسین شاه‌حسینی رابط جبهه ملی ایران، تهرانچی رابط بازار و علی دانش منفرد رابط انجمن اسلامی معلمان ایران.

صحنه‌ای از حضور پرشور مردم در مدرسه علوی برای استقبال از امام خمینی(ره)

کمیته استقبال از نمایندگان اقشار مختلف مردم تهران تشکیل شد تا مراسم استقبال را هرچه باشکوه‏تر برگزار کند و در این ستاد قریب 60 هزار نفر مسئولیت حفاظت از جان امام و انتظامات مراسم را در شرایطی برعهده گرفتند که هنوز ارتش و کابینه بختیار برقرار بود. امام خمینی در تاریخ 14 بهمن 57 در دیدار با اعضای کمیته استقبال فرمودند "من از همه شما آقایان تشکر می‌‌کنم که در این موردها زحمت کشیدید لکن زحمتی بوده است که برای خادم خودتان کشیدید، زحمتی بوده است که برای خدمتگزار خودتان کشیدید. من خدمتگزار شما هستم. من می‌خواهم که شما عزیز باشید. من خدمتگزار ملت هستم."

خبرنگاران سیاسی تسنیم چندی پیش گفت‌وگویی با علیرضا اسلامی از مبارزان پیش از انقلاب و معاون شهید قدوسی انجام داده بودند. وی متولد 1338 در تهران در خانواده‌ای متدین و مبارز است. خانواده‌ای که نامشان با مبارزات پیش از انقلاب اسلامی و هیئت‌های موتلفه عجین شده است.

پدرش شهید محمد صادق اسلامی است که به همراه شهید صادق امانی گروه «شیعیان» را برای مبارزه با حکومت پهلوی تأسیس کرد و پس از اعدام انقلابی حسنعلی منصور 2 سال زندان رفت و بار دیگر بعد از شهادت شهید اندرزگو به زندان افتاد و پس از پیروزی انقلاب به عضویت شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی درآمد و نهایتاً در انفجار 7 تیر با مرحوم شهید بهشتی و یارانش، بهشتی شد.

علیرضا اسلامی در ابتدای انقلاب به عضویت کمیته استقبال از امام خمینی درآمد و بعد از مدتی عضو شورای فرماندهی سپاهی شد که شهید محمد منتظری فرمانده آن بود. وی معاون شهید قدوسی در دادستانی انقلاب بود و بعد از دادستانی به نهاد ریاست‌جمهوری در دوران آیت‌الله خامنه‌ای رفت و هم اکنون در مجلس شورای اسلامی مشغول به فعالیت است.

بخشی از مصاحبه تسنیم با وی درباره تشکیل و سازماندهی کمیته استقبال از امام خمینی(ره) به مناسبت ایام تأسیس این نهاد انقلابی بازنشر می‌کنیم. برای دریافت متن کامل مصاحبه با علیرضا اسلامی می‌توانید به اینجامراجعه کنید.

علیرضا اسلامی درباره نحوه تشکیل کمیته استقبال از امام خمینی(ره) می‌گوید: زمانی که امام از نجف به پاریس رفتند، به ایران پیغام دادند که می‌خواهم به کشور بازگردم و یک جایی را در مرکز شهر که تشریفات هم نداشته باشد را پیش‌بینی کنید که جلسه تشکیل شد و مرحوم شفیق مدرسه رفاه را پیشنهاد کردند. افراد دیگری هم بودند که جاهای دیگری را پیشنهاد می‌کردند ولی چون مدرسه رفاه برای مجموعه شهید بهشتی بود و حدوداً مرکز شهر و اتاق‌های خوبی داشت، انتخاب شد. 

وی افزود: به خدمت امام عرض کردند که امام هم موافقت کردند لذا ما از چند ماه قبل از ورود امام در مدرسه رفاه مستقر بودیم تا کارهایی که لازم بود انجام دهیم.

** حضور 60000 نفر در کمیته استقبال از امام

عضو کمیته استقبال از امام(ره) با بیان اینکه یکی از این کارها بحث انتظامات بود، اظهار داشت: برای انتظامات از نیروهایی که می‌شناختیم و معرفی می‌کردند شبکه‌ای ایجاد شد که بیش از 60000 نفر شناسایی شدند و بازوبند پارچه‌ای که روی آن مهر خورده بود و عنوان انتظامات مراسم استقبال امام نام گرفت. وقتی که پرواز امام به تعویق افتاد برای اینکه کسی نفوذ نکند تمام بازوبندها را جمع کردیم و بازوبند جدید برای 60000 نفر درست کردیم که این نیروها مسیر فرودگاه تا دانشگاه و از آنجا تا میدان شوش و تا بهشت زهرا در دوطرف خیابان پوشش می‌دادند که یک وقت ساواک، مخالفان و گارد حمله نکنند و مراقب مردم باشند تا مسیر بسته نشود.

وی در ادامه افزود: نیروهای دیگری هم برای سرود و تبلیغ و تظاهرات، جا و پلاکارد نیاز داشتند و نیروهایی که از شهرستانها هم می‌آمدند در خانه‌ها اسکان داده می‌شدند. همچنین غذاها هم از  شهرستانها ارسال می‌شد و در خانه‌های اطراف مدرسه رفاه که برای آقای توسلی بود، دپو می‌شد. از همسایه‌ها هم چند خط تلفن گرفتند تا بتوانند تلفن‌ها را جوابگو باشند؛ شرایط اینگونه بود.

صحنه‌ای از حضور مردم برای استقبال از امام خمینی(ره)

** ارتش و ساواک تهدید می‌کردند به مدرسه حمله می‌کنیم

اسلامی با بیان اشاره به اینکه ارتش و ساواک تهدیدات شدیدی داشتند و چند بار هم تهدید کردند که به مدرسه حمله می‌کنند، خاطرنشان کرد: من و پدرم از هم وداع کردیم و به هم اصرار می‌کردیم که شما بروید خانه ما اینجا می‌مانیم برای نگهداری و پاسداری از مدرسه رفاه که در آخر به امر پدر من و برادر به منزل رفتیم. البته با چوب در پشت بام‌ها پاسبانی می‌دادیم. اسلحه هم بود ولی استفاده نمی‌کردیم و مخفی بود. گروه شهید بروجردی و رفیق‌دوست سلاح داشتند و مسلحانه حمایت می‌کردند. غذاهای ساده‌ای مثل سیب‌زمینی هم به ما می‌دادند.

این عضو کمیته استقبال از امام(ره) درباره نحوه آماده کردن بهشت زهرا برای سخنرانی امام اظهار داشت: بهشت زهرا را از یک هفته قبل آماده کرده بودیم. بلندگو‌ها سیم‌کشی شده بود و چند نفر مراقب بودند که سیم‌ها را قطع نکنند و بلندگوها را نبرند. شب قبل از آمدن امام من برای 4 هزار نفر که در بهشت زهرا ساکن بودند غذای نان و پنیر و پتو بردیم. کسانی بودند که برای برنامه‌های اجرا دعوت شده بودند. بعدا که پادگان ها و کلانتری‌ها توسط مردم گرفته شد، سلاح‌ها و امکانات که به دست آمده بود را در مدرسه رفاه دپو کردیم. برخی ساواکی‌ها و روسای کلانتریهاکه وابسته به رژیم بودند را دستگیر و زندانی کردیم.

اسلامی یادآور شد: در روز بازگشت امام(ره) برای پوشش راه از فرودگاه تا بهشت زهرا، از ماشین‌های جیپ وزارت نیرو استفاده کردیم چون جیپ‌ها بی‌سیم داشتند و ارتباط بین ماشین‌ها در تمام مسیر برقرار بود. من و مهندس علاقه‌مندان که در وزارت آموزش و پرورش بود در مسیر میدان شوش تا بهشت زهرا مستقر بودیم.

** هویدا و نصیری کجا نگهداری می‌شدند؟

وی افزود: بعد از مراسم که امام در مدرسه رفاه اسکان پیدا کردند، از سرکرده‌های نظام پهلوی حدود 200 نفر در زیرزمین مدرسه رفاه زندانی بودند که بعد هم اعلام کردند هویدا هم دستگیر شده و هویدا و نصیری را در اتاق مخصوص مدرسه رفاه فعلی نگهداری و محاکمه کردند که عکس‌هایش موجود است. سرلشکر منوچهر خسرو داد(فرمانده هوانیروز ارتش شاهنشاهی) هم چون از نظر جسمانی قوی‌ بود در یک اتاق دیگر نگهداری می‌شد و آقای پورجمعه که همافر بود با یک یوزی از او مراقبت می‌کرد. هویدا هم اول رفاه بود ولی بعد به زندان قصر منتقل شد.

اسلامی یادآور شد: همان ایام می‌گفتند بختیار را هم دستگیر کرده‌اند و آقای بازرگان به خاطر آشنایی که با بختیار داشته او را فراری داده است. روزنامه‌های آن زمان هم تیتر زدند "بختیار از مرز بازرگان فرار کرد." البته معلوم نبود این حرف تا چه حد درست است.

امام خمینی(ره) در مسیر فرودگاه مهرآباد به بهشت زهرا

عضو کمیته استقبال از امام افزود: آنجا(مدرسه رفاه) با دو نفر دیگر روزی 30 عدد ژ 3 و 2 تیربار سر هم می‌کردیم و همان جا امتحان می‌کردیم و به نیروهایی که برای حفاظت از مراکز مهم مثل صدا و سیما می‌دادیم و در 10 روز اول دهه فجر انقلاب، کار من صرفا این بود و بعد از استقرار امام، من مسئول انتظامات مدرسه علوی شدم.

انتهای پیام/