نقش تاثیرگذار مردم قدس در روند انتفاضه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، همزمان با آغاز انتفاضه جدید مردم در سرزمین‌های اشغالی در واکنش به اقدام دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در اعلام پایتختی قدس شریف برای کابینه رژیم صهیونیستی و صدور دستور انتقال سفارت آمریکا به این شهر اشغالی خبرگزاری تسنیم بر آن شده است تا روند مقاومت فلسطین در برابر اشغالگری صهیونیستی در بیت‌المقدس و قدس اشغالی را تشریح کند. بخشی از مطالب اشاره شده در این گزارش برگرفته از کتاب " مقاومت اسلامی فلسطین در برابر اشغالگری صهیونیستی در بیت المقدس" نوشته خالد ابراهیم ابو عرفه است که تحولات مربوط به سالهای 1987 تا 2015 در این زمینه را بررسی کرده است. علاوه بر اینکه گزارش ها و تحلیل های مربوط به محافل رسمی بین‌المللی در رابطه با تجاوزهای رژیم صهیونیستی ضد قدس و بیت المقدس نیز مورد اشاره قرار خواهد گرفت.

عوامل بقای انتفاضه جدید فلسطین از منظر تاریخی؛ / بخش چهارم

این مطلب ضمن تشریح انواع جنایت‌های رژیم صهیونیستی ضد قدس اشغالی و مسجد الاقصی و اشاره به انواع مقاومت ملت فلسطین در برابر اشغالگران تأکید می‌کند که فلسطینی‌ها به ویژه در شرایط کنونی و توسعه دامنه انتفاضه سوم و افزایش توطئه غربی -صهیونیستی ضد این شهر و مسجد الاقصی باید تلاش بیشتری در مسیر یکپارچه‌سازی اقدامات ضدصهیونیستی و فعالیت‌های میدانی و مسلحانه در مقابله با این رژیم در دستور کار خود قرار داده و راهکار بی‌فایده سازش و مذاکرات مسالمت‌آمیز با اسرائیل را کنار بگذارند. علاوه بر اینها شواهد تاریخی  و واقعیت های موجود منطقه‌ای و بین المللی نشان می دهد که تاریخ مصرف عوامل افول انتفاضه های فلسطین به پایان رسیده و این انتفاضه به حول و قوه الهی تا رسیدن به سرمنزل مقصود ادامه خواهد داشت.

عوامل مؤثر در پیدایش انتفاضه:

1 ـ عوامل فلسطینی:

عدم دسترسی فلسطینیان به پیروزی در مبارزات خود و یا شکست و به نتیجه نرسیدن مبارزات پیشین گروههای فلسطینی را که بیشتر در اَشکال و قالبهای مختلف و متعدد سیاسی چپ و غیر مذهبی شکل گرفته بود، می توان یکی از عوامل پیدایش انتفاضه نام برد. این گروهها و سازمانها علی رغم اختلافات صوری و ظاهری که داشتند همگی از یک تاکتیک و روش استفاده می کردند و آن مبارزه با اسرائیل در خارج از فلسطین بود.

در میان کشورهای عربی نیز برخی از آنها به دلیل ماهیت استبدادی خود و نیز وابستگی که به قدرتهای جهانی استعماری داشتند و بعضی دیگر به دلیل ترس از انتقام اسرائیل و تعدادی نیز به دلیل نگرانی از تأثیر فعالیتهای سیاسی - اجتماعی و نظامی فلسطینیان بر جامعه و مردم خود، سعی می کردند تا الگو و روش مبارزاتی خود را بر فلسطینیان تحمیل کنند. شماری دیگر از این رژیم‌های عربی نیز مثل اردن با توجه به تأثیر فلسطینیان بر بافت سیاسی اجتماعی جامعه آنها، عملاً در تقابل با فلسطینیان قرار می گرفتند و به قلع و قمع آنها می پرداختند و یا اگر توانی برای سرکوبی آنها نداشتند مثل لبنان ، برای اخراج آنها از کشورشان تلاش می کردند.

اختلافهای گروهی و تفرقه که مقاومت فلسطین در درون خود با آن روبه رو بود، عامل دیگری برای شروع انتفاضه شد. زیرا هر یک از کشورهای عربی پس از این که در سال 1967 مقاومت فلسطین را خطری بالقوه برای خود احساس کردند به ایجاد و یا تقویت جناحها و افراد وابسته به خود در سازمان آزادی بخش فلسطین اقدام کردند و هر کدام جناحی را در مقاومت فلسطین تشکیل دادند که اولین هدف و مأموریت آن حفظ و تأمین منافع کشور مورد نظر خود در مسأله فلسطین بود.

در بعد مبارزه با اسرائیل نیز فلسطینی ها تا پیش از انتفاضه نه تنها نتوانستند پیشرفت و تحولی داشته باشند بلکه نسبت به مبارزات سالهای اولیه پس از اشغال فلسطین (1948) نیز فاصله بیشتری تا پیروزی و تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی پیدا کردند. ادامه این وضعیت موجب شد تا گروههای فلسطینی در صحنه سیاسی و بین المللی به سازش و مذاکره مستقیم با اسرائیل تن داده و از همه طرحهای سازشکارانه کشورهای غربی و آمریکا و رژیم‌های عربی طرفداری کنند. برخی از آنها حتی برای شرکت در مذاکرات صلح با اسرائیل از این کشور سبقت گرفتند. ولی اسرائیل در مقابل اعراب نه تنها از جنگها به نفع خود استفاده کرد، بلکه بخش غربی بیت المقدس ـ نیز که طبق تصمیم سازمان ملل متحد متعلق به اعراب بود ـ را به تصرف خود در آورد.

این حرکت‌ها موجب شد تا فلسطینیان سرزمینهای اشغالی، احساس سرخوردگی عمیق کنند. این حالت آنها را بر آن داشت تا به جای دل بستن به ارتشهای عربی و نیروهای مسلح سازمان آزادی بخش فلسطین ـ که برای آنها آزادی قدس سرابی بیش نبود ـ در فکر چاره دیگری باشند.

همچنین ناامیدی مردم ساکن در مناطق اشغالی از سازمان آزادی بخش فلسطین ـ به عنوان شاخص ترین نیروی مبارز فلسطینی ـ موجب جدایی مردم از آن و روی آوری به قیام و انتفاضه علیه رژیم صهیونیستی شد. برخی فلسطینی‌ها اعتقاد داشتند که این قیام به عنوان پاسخی به عقب نشینی مرحله ای "ساف" از مواضع اولیه خود و سیاستهای واپس‌گرایانه عرفات شکل گرفت.

2 ـ عوامل منطقه ای:

پس از این که مردم فلسطین تجربه های تلخ رهبران سیاسی خود را پشت سر گذاشتند و هیچ روزنه امیدی در افق آرزوهای آنها هویدا نشد، انقلاب اسلامی ایران شکوفا گردید. وقوع انقلاب اسلامی ایران و گسترش موج اسلام گرایی که از مبدأ انقلاب ـ کشورهای مسلمان و جهان عرب را فرا گرفت، بی تردید نقش اساسی و ریشه ای، در بیداری اسلامی و ظهور جنبشهای مذهبی در منطقه، به ویژه در داخل سرزمینهای اشغالی داشت.

شهید فتحی شقاقی دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین در این رابطه می گوید: هیچ چیزی به اندازه انقلاب ایران نتوانست ملت فلسطین را به هیجان آورد و احساسات آنها را برانگیزد و امید را در دلهایشان زنده کند. با پیروزی انقلاب اسلامی، ما به خود آمدیم و دریافتیم که آمریکا و اسرائیل نیز قابل شکست هستند.

گرایش رژیم‌های عرب به سوی صلح با اسرائیل و مشکلات گروههای مختلف مقاومت فلسطین و ضعف آنها برای دستیابی به اهداف خود، از جمله علل مهم برانگیزنده فلسطینیان و به دست گرفتن ابتکار عمل، در داخل سرزمینهای اشغالی یا آغاز انتفاضه بوده است. قیام ملت فلسطین با توجه به ویژگی اسلامی و انگیزه های جوانان مسلمان، از مساجد سرچشمه گرفت در اثر وجود رهبری روحانی در مساجد و تا حدودی تمرکز این رهبری، ادامه یافت.

در کنار انقلاب اسلامی ایران، مقاومت اسلامی لبنان نیز نقش چشمگیری در انتفاضه فلسطین داشت. بحث درباره انتفاضه به طور ناخودآگاه ذهن انسان را متوجه عوامل و مسائل دیگری در بعد منطقه ای آن می کند که بدون شک یک محور آن لبنان و دقیقا مقاومت اسلامی است. مقاومت اسلامی لبنان پس از اشغال جنوب این کشور در سال 1982 توسط اسرائیل، از خلال مقاومت مسلحانه مردمی خود در جنوب لبنان در برابر نیروهای اشغالگر اسرائیل، نمونه پویا و زنده ای از یک حرکت جهادی و انقلابی را به نمایش گذاشت.

3 ـ عوامل جهانی و بین المللی:

ملت فلسطین از همان زمانی که کشورشان ـ پس از توافق کشورهای استعمارگر با یکدیگر ـ زیر قیمومیت و سلطه انگلیس قرار گرفت، اولین آثار تجاوز را بر سرزمین خود احساس کرد. این احساس با تشکیل دولت اسرائیل در فلسطین، جنبه عملی به خود گرفت. از آن زمان آنها زیر سلطه رژیم صهیونیستی به زندگی خود ادامه داده و هر روز که از زمان اشغال سرزمینشان می گذشت بر درد و رنج آنها افزوده می شد.

رژیم صهیونیستی نیز با خشونت و تجاوز و دیپلماسی پنهان و آشکار خود در صحنه جهانی و منطقه ای ـ که وسیله تجاوز آن به فلسطین و اشغال سرزمینهای عربی بود ـ برای تحکیم مواضع و حاکمیت خود در فلسطین تلاش کرد و از آنها برای به دست آوردن موقعیت بهتر و به رسمیت شناخته شدن در صحنه جهانی و بین المللی استفاده کرد.

در بین کشورهای عربی، انور سادات رئیس جمهور مصر قرارداد کمپ دیوید را با اسرائیل امضا کرد. این قرارداد موجب شد علاوه بر خارج شدن بزرگ ترین و پرجمعیت ترین کشور عربی از خط درگیری اعراب و اسرائیل، بر پیکر فلسطین ضربه شکننده ای وارد شود و تمام آرمانها و آرزوهای مردم آن ـ که چشم امید به ارتش آن دوخته بودند ـ نقش بر آب شود و اسرائیل را هم از انزوای در صحنه جهانی و بین المللی و نیز از دایره تحریمهای سازمان ملل علیه این کشور خارج کند.

از سویی دیگر سیاستی که "گورباچف" ـ آخرین رئیس جمهور شوروی ـ از زمان به دست گیری قدرت در این کشور در سال 1985 با عناوین "پروستریکا" و "گلاسنوست" دنبال کرد، روند انتقال عظیم یهودیان شوروی به اسرائیل را سرعت بخشید.

لهستان و مجارستان و چک و اسلواکی در ابتدا و سپس بلغارستان پس از 23 سال قطع روابط با اسرائیل، مجددا روابط سیاسی خود را با این کشور از سرگرفتند. فروپاشی بلوک شرق و روابط کشورهای آن با اسرائیل نیز در صحنه داخلی و مبارزاتی فلسطین تأثیر منفی گذاشت.

حوادث و رویدادهای یاد شده و چند مسأله مشابه دیگر در صحنه جهانی و بین المللی نه تنها فلسطینیان را به باز پس گیری سرزمینشان از دست اسرائیل امیدوار نکرد، بلکه به تقویت رژیم صهیونیستی کمک کرد و رؤیای چندین ساله آنها را نیز نقش بر آب کرد.آنها حتی نتوانستند به کوچک ترین خواسته خود که طرح تقسیم فلسطین توسط سازمان ملل بود، دست یابند. مردم دریافتند که به جز اتکا به نیروی لایزال الهی و استفاده از مسلسلهای متکی بر ایمان هیچ کس به جز خودشان نمی تواند دفتر سرنوشت فلسطین را ورق بزند.

در کنار عوامل یاد شده دو حادثه نسبتا بزرگ نیز در داخل سرزمینهای اشغالی فلسطین، در شروع انتفاضه تأثیر داشت. اولین حادثه عملیات مبادله اسرا معروف به عملیات الجلیل بود که طی آن جبهه خلق برای آزادی فلسطین شاخه فرماندهی کل توانست 605 تن از مبارزان و زندانیان موجود در زندانهای رژیم صهیونیستی را که به اعدام محکوم شده بودند در مبادله با اسرائیلی‌ها آزاد کند.

حادثه دوم چند روز پیش از شروع انتفاضه اتفاق افتاد. این حادثه بدین صورت بود که چند تن از مجاهدان فلسطینی با استفاده از کایت یک عملیات بی نظیر علیه اسرائیل انجام دادند. آنها در یکی از پادگانهای ارتش اسرائیل در شمال فلسطین بنام پادگان "الابطال" فرود آمدند و با نیروهای اسرائیلی درگیر شدند و شماری از آنها را به هلاکت رساندند. دو نفر از مبارزان نیز جان خود را از دست دادند.

عملکرد اهالی قدس در انتفاضه اول:

اهالی قدس اشغالی در این جریان این انتفاضه، خشم خود را از مؤسسات مختلف نظامی و سیاسی و قضایی رژیم صهیونیستی نشان دادند. آنها با برپایی تظاهرات و راهپیمایی و صدور بیانیه‌ها و دیوارنوشته‌ها شعله‌های انتفاضه به وسعت بخشیده و روش ویژه‌ای از عملکرد انقلابی‌مان در برابر رژیم صهیونیستی و ماشین زرهی آن آغاز کردند.

انتفاضه اول فلسطین مجموعه ای از عملیات نظامی بر ضد رژیم صهیونیستی به دنبال داشت که باعث به هلاکت رسیدن و زخمی شدن تعدادی از صهیونیست‌ها شد.

روش‌های مقاومت اهالی قدس در جریان انتفاضه اول شامل موارد زیر است:

الف: تظاهرات مردمی: اعتراضات انتفاضه در اوایل دسامبر سال 1987 با تظاهرات دانشجویی و کارگری آغاز شد و در ادامه به تمامی شهرها و مناطق قدس سرایت پیدا کرد. تظاهرات گسترده در قدس یک سال کامل ادامه پیدا کرد.

ب: انتشار بیانیه: بیانیه‌های صادر شده در قدس از سه طرف منتشر می‌شد ، یا از طرف فرماندهی ملی متحد ( شامل جنبش فتح به روحیه مردمی و دموکراتیک و جبهه خلق) بود یا این که از سوی جنبش حماس یا جنبش جهاد اسلامی صادر می‌شد. اعلامیه‌های مربوط به انتفاضه دوم اواسط دسامبر آغاز به کار کرد.

تحلیل محتوای بیانیه‌های صادر شده در جریان انتفاضه اول نشان می‌دهد که اکثریت 39 بیانیه ابتدایی صادر شده در رابطه با روش‌های مقاومت غیرخشونت‌آمیز است و تعداد اندکی از آنها پیشنهاداتی در رابطه با فعالیت‌های خشونت‌آمیز و غیر خشونت آمیز را شامل می شود.

ج: برافراشتن پرچم ها و دیوارنویسی: در مرحله‌ای از انتفاضه فلسطین ، مردم شهر قدس اشغالی، پرچم‌های فلسطین و گروه‌های مختلف فلسطینی را در منازل خود آویزان کردند. آنها همچنین اقدام به دیوارنویسی در مناطق مختلف کرده و به این ترتیب روحیه نظامیان و صهیونیست‌های سرزمین‌های اشغالی را تضعیف می‌کردند.

د: اعتصاب‌های کلی و جزئی : اعتصاب کلی‌ در سرزمین های اشغالی در جریان انتفاضه اول چندین ماه به طول انجامید. کسبه برای تامین لوازم مورد نیاز شهروندان ، مؤسسات و مکان‌های تجاری و مواصلاتی را به مدت سه ساعت در روز باز می گذاشتند، مراکز بهداشتی نظیر درمانگاه و مطب ها نیز از اعتصاب معاف بودند. به این ترتیب عوارض منفی ناشی از انتفاضه در ابعاد آموزشی و اقتصادی و اجتماعی مهار شد. اعتصاب در قدس ضربه سختی به اشغالگرانه رژیم صهیونیستی زد.

ه: استفاده از سنگ و کوکتل مولوتف: مردم قدس برای اولین بار در جریان انتفاضه اول دانشجویان و دانش‌آموزان به سمت نظامیان رژیم اشغالگر و خودروهای زرهی آنها سنگ پرتاب کردند. در روزهای اول درگیری‌ها، فاصله میان تظاهرات‌کنندگان با نیروهای امنیتی و نظامی زیاد بود، اما ترس از دل جوانان فلسطینی خارج شد و بیش از پیش به نظامیان نزدیک‌تر شدند. آنها روش‌هایی را برای پرتاب دقیق و طولانی سنگ اختراع کردند. این روش به اندازه‌ای گسترش پیدا کرد که انتفاضه اول به انتفاضه سنگ معروف شد. نظامیان صهیونیستی در واکنش به پرتاب سنگ، از گاز اشک‌آور و گلوله‌های جنگی و پلاستیکی استفاده می‌کردند.

کوکتل مولوتوف ماده منفجره کوچکی بود که مدتی بعد ضد نظامیان صهیونیست به کار گرفته شد. اسحاق رابین وزیر جنگ رژیم صهیونیستی با صدور مصوبه‌ای نظامی در مارس 1988 اعلام کرد که نیروهای امنیتی می‌توانند کسانی که کوکتل مولوتوف پرتاب می‌کنند را هدف مستقیم گلوله‌های جنگی قرار دهند. اهالی قدس همچنین به اتوبوس‌های شهری شرکت صهیونیستی "ایجد" نیز با سنگ یا کوکتل مولوتوف حمل می‌کردند. 80 مورد از این اتوبوس‌ها به صورت کامل آتش گرفت  و در مجموع 3600 حمله ضد آنها انجام شد.

و: به آتش کشیدن خودروها و املاک صهیونیست‌ها: یکی از روش‌های ابداعی فلسطینی ها به آتش کشیدن خودروهای شهرک‌نشینان و املاک و دارایی‌های آنها بود. روزنامه‌های اسرائیلی در اکتبر سال 1991 اعلام کردند که از آغاز انتفاضه تا آن زمان سالیانه بین 250 تا 300 خودرو توسط فلسطینی‌ها آتش گرفته است. در همین فاصله زمانی سالیانه 45 منزل مسکونی صهیونیست‌ها نیز به آتش کشیده شده است.

ز: استفاده از سلاح سرد و عملیات مسلحانه: در سال دوم انتفاضه ، تعداد تظاهرات‌کنندگان کاهش پیدا کرد و در مقابل تعداد گروه‌های سازماندهی شده قدس برای استفاده از سلاح سرد و گرم در برابر اشغالگران افزایش پیدا کرد. وحشی‌گری صهیونیست‌ها و شهرک‌نشینان در قبال شهروندان فلسطینی باعث واکنش‌های مردم و عناصر مقاومت شد. در پی جنایاتی که رژیم صهیونیستی در یکی از محوطه‌های مسجدالاقصی در تاریخ 8/10/1990 انجام داد و 19 شهروند قدس را به با گلوله مستقیم به شهادت رساند، اهالی قدس دست به انتقام گیری از صهیونیست ها زدند. یکی از مهم‌ترین عملیات صورت گرفته با سلاح سرد توسط عامر ابو سرحان بود که دو هفته بعد از این کشتار انجام شد و تعدادی از صهیونیست ها را کشته و زخمی کرد.

• نیروهای مقاومت در شهر قدس طی 9 ماه از انتفاضه دوم در سال 1993 ، بالغ بر 10 عملیات نظامی انجام دادند. عملیات نظامی در شهر قدس به کشته شدن 10 نظامی و یک زن صهیونیست منجر شد و چندین صهیونیست نیز زخمی شدند.
• نیروهای مقاومت در این مدت شش عملیات ربایش انجام دادند که چهار مورد از آنها برای ربایش نظامیان بود. البته به علت سختی در نگه داشتن نظامیان یا مقاومت آنها ، این نظامیان کشته شدند. در یکی از این موارد نظامی ربوده شده موفق به فرار شد و در عملیات ششم که عناصر مقاومت یک اتوبوس اسرائیلی را مصادره کرده بودند، به شهادت رسیدند.
• گردان‌های القسام در شهر قدس به تنهایی 9 عملیات نظامی انجام داد.

روزنامه صهیونیستی هاآرتص اعلام کرد که 218 عملیات مسلحانه در سال 1988 در شهر قدس به وقوع پیوسته که شامل پرتاب بمب ، پرتاب کوکتل مولوتوف ، حمله با چاقو و ... بوده است. تعداد این عملیات‌ها در سال 1989 میلادی، 262 مورد بود. یک مجله صهیونیستی نیز اعلام کرد که بین آوریل 1990 تا مارس 1991 و در جریان 43 حمله به چاقو، 17 اسرائیلی کشته شده و 351 نفر زخمی شده اند.

همچنین یک گزارش صهیونیستی نشان داد که در سه سال اخیر انتفاضه اول در قدس  73 مورد تیراندازی و 73 مورد حمله با سلاح سرد و 30 مورد پرتاب بمب صورت گرفت و 23 جوان فلسطینی عملیات شهادت‌طلبانه انجام دادند و هفت خودروی بمب‌گذاری شده منفجر شد.

ادامه دارد....

انتهای پیام/